Terör madurlarına tazminat ödenecek
ANKARA (İHA) - TBMM yasama dönemini Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM)'nin Türkiye'yi sıkça mahkum ettiği köy boşaltma, evlerin yakılması gibi terörle mücadele sırasında yaşanan mağduriyetlerin, mahkemelere gitmeden oluşturulacak komisyonlarca çözümlenmesi amacıyla hazırlanan tasarını yasalaşmasıyla kapattı.
Tasarını yasalaşmasına CHP'de destek verdi. Yasama faaliyetinin bitimiyle birlikte, tatile çıkacak milletvekilleri birbirleriyle vedalaştı ve helalleşti. Genel Kurul olağanüstü çağrı olmaması halinde 1 Ekim tarihinde 23. dönem 3. yasama yılına başlayacak. Genel Kurul bu yasama yılında 117 birleşim yaptı ve 260 kanun tasarı ve teklifini yasalaştırdı. Ancak Başbakan Erdoğan'ın Parti grubunda yaptığı açıklama doğrultusunda, TBMM'nin 13 Eylül tarihinde açılması yeni Türk Ceza Kanunu tasarısı olmak üzere Aralık ayından önce AB yasalarının çıkarılması bekleniyor.
TERÖR MAĞDURLARINA TAZMİNAT TBMM Genel Kurulu'nda, geçmiş yıllarda AİHM'nin Türkiye'yi sıkça mahkum ettiği köy boşaltma, evlerin yakılması gibi terörle mücadele sırasında yaşanan mağduriyetlerin, mahkemelere gitmeden oluşturulacak komisyonlarca çözümlenmesi amacıyla hazırlanan yasa tasarısı kabul edildi.
Yasa yürürlüğe girdiği tarihten itibaren bir yıl içinde ilgili valilik ve kaymakamlıklara başvurmaları halinde 19 Temmuz 1987 tarihi ile yasanın yürürlüğe girdiği tarih arasında işlenen TMY'nin 1, 3 ve 4`üncü maddeleri kapsamına giren eylemler veya anılan tarihler arasında terörle mücadele kapsamında yürütülen faaliyetler nedeniyle zarar gerçek kişiler ile özel hukuk tüzel kişilerinin maddi zararları hakkında da bu yasa hükümleri uygulanacak.
Söz konusu maddeye göre yapılan başvurular, başvuru tarihinden itibaren iki yıl içinde sonuçlandırılacak.
Yasaya göre, terör eylemleri veya terörle mücadele kapsamında yürütülen faaliyetler nedeniyle maddi zarara uğrayan kişilerin, bu zararlarının karşılanmasına ilişkin esas ve usulleri belirlemek amacı taşıyor. Bu çerçevede yasa, Terörle Mücadele Yasasının (TMY) 1, 3 ve 4'ncü maddeleri kapsamına giren eylemler ve terörle mücadele kapsamında yürütülen faaliyetler nedeniyle zarar gören gerçek kişiler ile özel hukuk tüzel kişilerinin maddi zararlarının sulhen karşılanması hakkındaki esas ve usullere ilişkin hükümleri kapsıyor.
Yasayla 'Devletçe arazi veya konut tahsisi suretiyle yahut başka bir şekilde karşılanmış bulunan zararlar ile mahkeme kararı gereğince karşılanmış bulunan zararların yanı sıra AİHM'nin AİHS uyarınca dostane çözüm yoluyla uzlaşılan tazminatın ödenmesiyle karşılanan zararları ile 'yardım ve yataklık' suçundan hüküm giyenler ile kendi kasıt, kusur veya ihmalleri sonucunda oluşan zararların dışında, 'Terör dışındaki ekonomik ve sosyal sebeplerle uğranılan zararlar ile kendi istekleriyle bulundukları yerleri terk edenlerin bu sebeple uğradıkları zararlar' ödenecek tazminatlar dışında tutuldu.
Yine aynı yasayla ayrıca ilde valinin görevlendireceği vali yardımcısının başkanlığında Zarar Tespit Komisyonları'nın oluşturulacak. Bu komisyonlar illerde yasa kapsamında yapılacak başvurular üzerine 10 gün içinde kurulacak. Komisyonda Maliye, Bayındırlık ve İskan, Tarım ve Köyişleri, Sağlık ile Sanayi ve Ticaret konularında uzman birer kamu görevli ile ilgisine göre vali tarafından belirlenecek kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşunun yönetim kurulunca görevlendirilen bir temsilciden oluşacak. Temsilciler arasında, AKP'nin de katıldığı önergeyle yapılan değişiklik neticesinde Baro'dan da bir temsilci bulunacak. Komisyon salt çoğunlukla toplanacak ve kararlar üye tam sayısının salt çoğunluğuyla alınacak. Bu komisyonlar, İçişleri Bakanlığının 2 ay içinde çıkaracağı yönetmeliğe dayanarak çalışma yürütecek. Zarar gören kişi veya yasal mirasçıları ya da yetkili temsilcilerinin, yasanın yürürlüğe girmesinden itibaren 60 gün içerisinde, her halde olayın meydana gelmesinden itibaren bir yıl içerisinde ilgili valiliğe veya kaymakamlığa başvuracaklar. Komisyonlar başvuru tarihinden itibaren 6 ay içerisinde başvuruyla ilgili çalışmasını tamamlamak zorunda olacak.
Yasaya göre bu komisyonlar ilgili kamu kurum, kurul ve kuruluşlarından her türlü bilgi ve yardımı isteyebilecek. Kamu kurum, kurul ve kuruluşlarında çalışanları günlüğü 19.3 milyon liraya bilirkişi olarak da görevlendirebilecek. Yasada ayrıca 'Hayvanlara, ağaçlara, ürünlere ve diğer taşınır ve taşınmazlara verilen her türlü zararlar/ yaralanma, sakatlanma ve ölüm hallerinde uğranılan zararlar ile tedavi ve cenaze giderleri/ kişilerin malvarlıklarına terörle mücadele kapsamında yürütülen faaliyetler nedeniyle ulaşamamalarından kaynaklanan maddi zararların' karşılanmasını da hükü altına alınıyor.
Taşınmaza ilişkin zararların Kamulaştırma Yasası'na göre belirleneceği hükme bağlanan yasada, yaralanma, sakatlanma ve ölüm hallerinde ödenecek tazminat miktarı şöyle:
Yaralananlara 1 milyar 621 milyon 620 bin lirayı geçmemek üzere yaralanma derecesine göre, çalışma gücü kaybı yetkili sağlık kurullarınca 3.derece olarak saptananlara 1 milyar 81 milyondan, 6 milyar 486 milyona kadar, çalışma gücü kaybı yetkili sağlık kurullarınca 2.derece olarak saptananlara 6 milyar 756 milyon liradan 12 milyar 972 milyona kadar, çalışma gücü kaybı yetkili sağlık kurullarınca 1.derece olarak saptananlara 13 milyar 243 milyondan 19 milyar 459 milyon liraya kadar, ölenlerin yasal mirasçılarına ise 13 milyar 513 milyon lira nakdi ödeme yapılacak.
Tasarının görüşmeleri sırasında AKP'li Salih Kapusuz ve arkadaşları tarafından verilen bir önerge ile terörden mağdur olan asker ve polis güvenlik güçleri de yasadan faydalanacak. Bu çerçevede özellikle emniyet ve askeri personel olmak üzere yakınlarının aldığı tazminatlardan hak kayıpları önlenecek. 1 Yıl içinde bu yönde mağduriyetini bildirenlerin tazminatları hesaplanacak ve alacağı olan mağdur bu alacağını faiziyle birlikte, bu yasadaki kriterler çerçevesinde tazmin edecek. Fazla çıkarsa devlet bu fazlalığı devlet almayacak.
