"THY'nin doğrudan uçuşları Moğolistan ile ilişkilerde sıçrama yaratır"

ULANBATOR (AA) - TUĞRUL ÇAM - Türkiye’nin Ulanbator Büyükelçisi Ahmet Yazal, Türk Hava Yolları’nın (THY) Moğolistan’a doğrudan uçuşlarını başlatması halinde iki ülke arasındaki ilişkilerde önemli sıçrama yaşanacağını söyledi.

Büyükelçi Yazal, Türkiye ile Moğolistan arasındaki ilişkiler hakkında AA muhabirine yaptığı değerlendirmede, iki ülkenin 50 yıldır diplomatik ilişki içinde olduğunu, Türkiye’nin Ulanbator Büyükelçiliğinin ise 1996’dan beri faaliyet gösterdiğini hatırlattı.

İki ülke arasında diplomatik ilişki kurulmasının 50. yılı dolayısıyla bu yıl daha fazla faaliyet, tören ve etkinliklerin düzenlendiğini aktaran Yazal, ayrıca karşılıklı üst düzey ziyaret düzenlenmesi için çalıştıklarını ifade etti.

“Binlerce yıla giden bir dostluk ve ortak gelenekler var.” diyen Yazal, Moğolistan halkının, ülkedeki Türk mirası tarihi eserleri Moğol tarihinin de parçası olarak gördüğünü söyledi.

Ahmet Yazal, Türkiye ile Moğolistan arasındaki siyasi ilişkileri “mükemmel” şeklinde tanımladı ancak ekonomik ilişkilerin geliştirilmesi gerektiğinin altını çizdi.

Ticaret hacminin iki ülke arasındaki potansiyelin çok gerisinde kaldığını vurgulayan Yazal, "Bunun nedenlerinden birisi, Moğol hükümetinin IMF programı uygulaması nedeniyle altyapı yatırımlarına girememesidir. Bu aşılırsa eminim firmalarımız buradan çok pay alacaktır.” diye konuştu.

Yazal, şöyle devam etti:

“İkinci neden ise uzaklık. Türk iş adamları burayı öncelikli bir hedef olarak seçmiyorlar. Bunların üzerinde en etkili olan sebep ise buraya ulaşımın güçlüğü. THY buraya haftada 3 gün uçuyor ancak Moğolistan ile anlaşmamızdaki 500 koltuk sınırı yüzünden, haftada 3 kere küçük uçakla uçmak zorunda kalıyor. O uçağın Bişkek’te durup yakıt alması gerekiyor. Ticaret bakımından en önemlisi ise THY kargo taşıyamıyor. Hava kargo olmayınca da mesafeyle birlikte bu pazar cazip olmaktan çıkıyor. Uzun süredir Moğolistan ile koltuk sınırının kaldırılması için müzakereler devam ediyor. Hedefimiz geniş gövdeli uçaklarla buraya her gün uçuş olması. Bunda belirli bir mesafe de kaydettik. THY’nin buraya doğrudan uçuşlarını sağlarsak bu Moğolistan ile ilişkilerde inanılmaz bir sıçrama olacaktır. Bu olursa 45 milyon dolara yakın ticaret hacmini, birinci yılın sonunda 150-200 milyon dolara çok rahat taşıyabiliriz.”

Türkiye'nin Moğolistan’daki avantajının Türk mallarının bilinmesi ve tercih edilmesi olduğunu söyleyen Yazal, “Burada Türkiye merakı, ilgisi var. Tersi de bizde var. Ata yurdunun burada olması, Türklerin en eski anıtları, bilinen Türkçe en eski metinler Orhun Nehri, Ötüken, Orhun Vadisinin burada yer alması ilgiyi artıyor.” dedi.

- "Moğolistan ticaret için her alanda cazip"

Büyükelçi Yazal, Türk iş insanları için Moğolistan’da hemen her alanın cazip olduğunu, çünkü ülkede üretimin çok düşük kaldığını ifade etti. Yazal, “Moğolistan’da inşaat malzemeleri, araba parçaları, tarım makineleri, tarım teknolojileri, balık gibi taze gıdalar çok kolay satılabilir. Buradan da Türkiye’ye kaşmir, et, hayvansal ürünlerden yapılan tıbbi malzemeler gidebilir.” şeklinde konuştu.

Moğolistan’da altyapı, enerji, tekstil ve sağlık alanında yatırım yapılabileceğini dile getiren Yazal, her yıl 15-20 bin Moğol’un sağlık hizmeti için ülke dışına gittiğini belirtti. El değmemiş doğal yaşamın ülkenin büyük bölümünde devam ettiğine işaret eden Yazal, turizm alanında da büyük potansiyel bulunduğunu kaydetti.

Türkiye’nin Ulanbator Büyükelçisi Yazal, Türkiye’nin özellikle Türk İşbirliği ve Koordinasyon Ajansı (TİKA) aracılığıyla Moğolistan’da büyük yardım çalışmaları yaptığını hatırlatarak, “TİKA, büyükelçiliğimizin açılmasından önce buraya gelmiş. TİKA’nın ve diğer sivil toplum kuruluşlarının, özellikle de TİKA’nın yardımları bana Moğolistan’da yürürken üzerinde gideceğim kırmızı halı seriyor.” dedi.

TİKA’nın bu ülkede yaptığı işlere örnek veren Ahmet Yazal, şöyle devam etti:

“TİKA, hastanelerin yakınlarına hamile kadınların doğumdan önce gelip dinlenebilecekleri, doğumdan sonra kalabilecekleri küçük binalar yapıyor. Moğolistan’da 8-9 ay çok yoğun bir kış var. Maalesef iklim şartları nedeniyle doğum sırasında anne ve bebek ölümleri çok oluyor. TİKA’nın hastanelerin yanına bina yapıp hibe ettiği vilayetlerde kış aylarında anne bebek ölümleri sıfıra indi. Bu çok basit ama bölge halkında çok güzel etki yaratan bir proje.”

- “FETÖ ile mücadelede Moğolların iş birliğinden memnunuz”

Moğolistan’daki Fetullahçı Terör Örgütü (FETÖ) ile mücadele konusunda da bilgi veren Büyükelçi Yazal, uzun yıllardır örgütün burada okulları bulunduğunu söyledi. FETÖ’nün ülkede şu anda 5 okulu işlettiğini aktaran Yazal, bunlardan 4’ünün özel Moğol okulu, birinin de uluslararası okul niteliğinde faaliyette bulunduğunu belirtti.

Büyükelçi Yazal, şunları aktardı:

“Moğolistan hükümetinin ülkemizdeki başarısız darbe girişiminden sonra tutumu çok net oldu. Hükümetimize açık desteklerini daima beyan ettiler. Bunun için de kendilerine teşekkür ediyoruz. FETÖ ile mücadele konusunda Moğol muhataplarımıza gerekli bilgileri veriyoruz. Okulların geleceğinin ne olacağı konusunda da Moğolistan yetkilileriyle çok olumlu temaslarımız var. Konuyla ilgili siyasi irade eksikliği yok. Teknik birtakım sorunlara nasıl çözüm bulabiliriz diye beraber çalışıyoruz. Buradaki FETÖ yapılanmasının ilişkilerimizi zehirlemeyi amaçlayan bazı çabaları oluyor ama biz Moğolların sergilediği iş birliğinden memnunuz. Zaten buradaki FETÖ bağlantılı şahısların önemli bölümünü de ülkelerinden yolladılar."