TİKA’nın yenilediği Necaşi türbesine ziyaretçi akını

ADDİS ABABA (AA) - TUFAN AKTAŞ/İBRAHİM SALİH - Türk İşbirliği ve Koordinasyon Ajansı Başkanlığının (TİKA) restore ettiği Etiyopya’daki Kral Necaşi Türbesi yerli ve yabancı turistlerin yoğun ilgisini çekiyor.

Etiyopya ve İslam tarihinde önemli yeri olan ilk muhacirlerden 15 sahabenin de mezarının bulunduğu türbe alanı ve cami, TİKA’nın yaptığı restorasyon sonrası kapılarını ziyaretçilere açtı.

TİKA’nın kültürel varlıklar alanında yürüttüğü en prestijli projelerden biri olan ve uzun süreli titiz bir restorasyon sürecinden geçen türbe alanı, peyzaj düzenlemeleri ve inşa edilen ek binalarla dokusu korunarak yeni bir çehreye kavuştu.

Ülkenin kuzeyinde bulanan Tigray eyaletindeki Necaş köyünde yer alan türbe ve cami, AA kameramanı tarafından insansız hava aracıyla görüntülendi.
\

- “Burayı görebildiğimiz için çok memnunum”

Etiyopya gezileri sırasında haberdar oldukları bu türbeyi görmeden dönmek istemeyen Alman turist çift Nasır Sidisalih ve Florence Lang, AA muhabirine, gördükleri güzellikten çok etkilendiklerini söyledi.

Sidisalih, Etiyopya’da önce tarihi Harar şehrine gittiklerini ve Mekelle’de ilk sahabelerin türbelerinin bulunduğunu öğrendikten sonra biraz araştırma yaparak türbenin yolunu tuttuklarını belirtti.

Bölgenin Müslümanlar için tarihi bir yer olduğunu hatırlatan Sidisalih, “Buranın çok eski ve kötü durumda olduğunu düşünüyordum, buraya vardığımda tertemiz olduğunu gördüm. Benim için hoş bir sürpriz oldu.” dedi.

Ülkesindeki arkadaşlarına da buraya görmeleri için tavsiyede bulunacağını dile getiren Alman turist Lang ise “Eseri gerçekten çok güzel bulduk. Etiyopya her zaman zihnimizde huzur ve barış yeri olarak canlanıyor. Burayı görebildiğimiz için çok memnunum.” diye konuştu.

- Hacca gitmeden önce türbeyi ziyaret ediyorlar

TİKA Addis Ababa Koordinatörü Mehmet Ali Yetiş, Etiyopya halkının hac farizası öncesinde türbeyi ziyaret etme geleneğinin olduğunu hatırlatarak, “Necaşi Türbesi ve Çevre Düzenlemesi Projesi, Necaşi Ashame’nin gerek İslam tarihindeki yeri gerekse Etiyopya kültüründe taşıdığı değer bakımından sınırları aşıyor.” ifadesini kullandı.

Eritre-Etiyopya sınırının da açılmasıyla ziyaretçi sayısının artttığına değinen Yetiş, “Hangi dine mensup olursa olsun istisnasız herkesin projeden memnun olduğunu görüyoruz. Türkiye’nin bu projeyi hayata geçirerek başarılı bir biçimde tamamlamasından büyük kıvanç duyuyoruz.” dedi.

Türbe alanındaki Necaşi Camisi’nin İmamı İbrahim Ahmed, restorasyon tamamlandığı için çok mutlu olduğunu belirterek Türkiye’ye teşekkür etti.

Türbede özellikle ramazan ayında ve aşure günlerinde özel programlar düzenlendiğini söyleyen Ahmed, buranın Etiyopya turizmi için büyük bir şans olduğunu vurguladı.

- Aşevi ve toplantı salonu da yapıldı

Türkiye'de eğitim alan ve ülkesine döndükten sonra buradaki çalışmalarda bulunan Etiyopyalı mühendis Getachew Berhe ise bu projede bizzat yer aldığı için memnun olduğunu ve kendisini çok şanslı hissettiğini belirtti.

Berhe, TİKA’nın alanı genişleterek buraya ayrıca bir aşevi ve çok amaçlı toplantı salonu da kazandırdığına işaret etti.

Proje kapsamında türbe haziresi ile camiden türbeye ulaşan yol da restore edilirken, cami avlusundan türbeye ulaşan yola “sahabeler yolu” adı verildi. Afrika topraklarına ilk gelen Müslüman sahabeleri ve Habeş Necaşi Ashame'yi temsilen 16 anıt taş da bu yola yerleştirildi.

- Habeş Necaşisi Ashame

İslam tarihinde önemli bir yere sahip Necaş köyü, Etiyopya’nın Tigray eyaletinde yer alıyor.

Hz. Muhammed’in, hicretten önceki dönemde Mekke'de gördükleri zulüm sebebiyle vatanlarını terk etmek zorunda kalan ilk Müslümanlara Habeşistan'a hicret izni vermesi sonrası farklı tarihlerde iki kafile halinde yola çıkan sahabeler, Kızıldeniz'i aşarak Afrika topraklarına geçti ve Afrika'nın ilk Müslüman topluluğunu oluşturdu.

Müslümanları topraklarına kabul eden ve Müslümanların anlattıklarından ve yaşantılarından etkilenen dönemin kralı Necaşi Ashame’nin vefatının ardından tarihteki ilk gıyabi cenaze namazı Hz. Muhammed tarafından kıldırıldı.

Hicretin 9. yılında vefat eden Necaşi Ashame'nin cenazesi, rivayetlere göre, Müslümanların yerleştiği bu köye defnedildi ve bu bölge Necaş köyü olarak anılmaya başlandı.

Habeşçede “hükümdar” anlamına gelen ve Batı dillerinde negus imlasıyla yazılan negasi kelimesinin Arapçalaşmış şekli olan necaşi aslında Habeş kralları için kullanılan bir unvan. Asıl adı Ashame olan Habeş Kralı da zamanla unvanının lakaplaşmasıyla Kral Necaşi olarak anılmaya başlandı.