Haşimato hastalığı, tiroidin iltihabıdır. Tiroit iltihabı denilmesine rağmen aslında ortada bir mikrop söz konusu değildir. Mikropsuz iltihap olduğu söylenebilir. Tiroidin bu mikropsuz iltihabı, tiroit yapısında bulunan bazı molekül ve hücrelerin parçalarına karşı, bağışıklık sisteminin yanlışlıkla antikor üretmesi sonucu ortaya çıkar. Bağışıklık sisteminin ürettiği bu antikorlara otoantikor adı verilmektedir. Haşimato hastalığına neden olan iki tane otoantikor bulunmaktadır. Bunlar, anti TG antikoru ve anti TPO antikorudur. Bu antikorlar sağlıklı insanlarda yüksek olmaz. Vücutta yükseldikleri zaman tek bir hedefleri vardır, o da tiroit hücreleridir.
Tiroit hücrelerine giden anti antikorlar, o organı harap etmeye başlar. Harap ettiği zaman da, tiroit yapısında büyüme, ağrı ve sonunda da tiroit hormonunda bozukluklar meydana gelir. Tiroit hormonu üretimi sekteye uğrar.
Tiroit hormonunda bozuklukların ilk belirtisi aslında tiroit hormonunun fazla üretilmesi şeklinde kendini gösterir. Aslında fazla üretim yoktur, fakat tiroidin içinde bulunan depolardaki tiroit hormonları bu harabiyetle parçalanır. Bu yaklaşık birkaç ay sürebilir. İlk dönemi takiben tiroit hormonları birden düşmeye başlar. Bunun sonucunda da hiotiroidi (tiroit hormon yetmezliği) ortaya çıkar.
Haşimato hastalığının tedavisinde öncelikli olan, eksik, yetersiz ve düşmüş olan tiroit hormonlarını dengeye getirecek tiroit hormon takviyesidir. Bu tedavi ömür boyu sürer. İlaca başlandığında o ilacın devamlı düzenli kullanılması gerekir. Bu düzen sizin vücudunuza göre hekim tarafından zaman zaman ayarlanabilir.
Son yıllarda tedaviye yapılan bir ilave vardır. Buna göre, tiroit yapısını harap eden antikorların düşmesini sağlamak için de selenyum tedavisi vardır. Yeterli dozda selenyum verilerek, bağışıklık sisteminin antikor üretimini yavaşlatmak ve öbür yandan da tiroit hücrelerinin iyileşmesini hızlandırarak antikor yapışmasını önlemek için yapılmaktadır. Selenyum tedavisi ile oldukça başarılı sonuçlar elde edilebilmektedir.
Selenyum tedavisi, tiroit hormonu tedavisiyle birlikte verildiğinde, haşimatonun belirtileri önemli ölçüde azalır.
Haşimato hastalığının tanısı elle muayene ile başlar. Doktor hastanın boğazını muayene eder. Haşimatonun belirtilerini ortaya çıkarmaya yönelik sorular sorar. Bundan sonra tiroit ultrasonografisi yapılır. Tiroit ultrasonografisinde aranan, haşimato hastalığının tiroit dokusuna ne kadar hasar verdiği ve nodül gelişip gelişmediğidir. Nodül, tiroit içerisinde bulunmaması gereken yumrulardır. Bunun neticesinde de nodül varsa kanser riski yüksek hastalık grubundan olduğundan dolayı, o nodüle dönük incelemelerin yapılması gerekir.
Tiroit ultrasonografisi, nodül tespitinde en etkili yöntemdir. Bunun dışında tiroidin büyümesi ve boyutları ölçülür. Çevresindeki lenf düğümleri incelenir. Ultrasonografiden sonra da tiroit sintigrafisi yapılır. Kalan tiroit doku rezervinin ne kadar olduğunu görmek için, tiroit sintigrafisi birçok hastada yararlı sonuçlar verebilmektedir.
Ayrıca kapsamlı kan testleri yapılmalıdır. Bunların başında da tiroit antikorları ölçülmelidir. İdrardaki iyot miktarına bakarak, vücudun iyot rezervini de görebiliriz. Şeker, yağ, kalsiyum metabolizması bozukluğuna neden olup olmadığına yönelik de kan testleri istenir.
Haşimato hastalığının bilimsel olarak ortaya konmuş bir nedeni mevcut değildir. Ancak haşimato hastalığının ortaya çıktığı bazı durumlar vardır.
Ergenliğe geçiş döneminde haşimato hastalığı sıklıkla görülür. Gerek erkekte gerekse kız çocuklarında çok ciddi hormon değişikliği meydana gelmektedir. Bu ani hormon değişiklikleri tiroit üzerine zarar verebilir. O nedenle birinci en yüksek haşimato hastalığı görülme dönemi ergenlik dönemidir.
Hamilelikten sonra meydana gelen bir haşimato hastalığı tablosu vardır. Bu dönemde de hastalar doğumdan sonra birden bire kilo almada artış, tembellik ve diğer belirtileri gösterir.
Takiben bir de menopoz döneminde haşimato hastalığı görülmektedir. Bütün tiroit hastalıklarında olduğu gibi, haşimato hastalığı da büyük ölçüde kadınları kapsar.
Fazla iyot kullanımı, ani ve yüksek dozda stresler haşimato hastalığı için çok önemli kriterlerdir.
Haşimato hastalığının belirtileri genel olarak hipotiroidi belirtilerdir. Hipotiroidi hastalarında görülen belirtiler, haşimato hastalığının belirtilerini oluşturur. İlave olarak psikolojik olarak depresyona eğilim daha fazladır. Bu konuda da yayımlanmış birçok araştırma vardır.
Son yıllarda yapılan araştırmalara göre, haşimato hastasına her ne kadar yeterli hormon verilse de, haşimato hastalarındaki belirtiler maalesef tamamen düzelmez. Özellikle psikolojik belirtiler tamamen düzelmemektedir.
Haşimato hastalarında yaygın görülen belirtiler, ani kilo alma, kabızlık, saçların kalitesinde bozulma ve dökülme, kalp atımında ritm bozuklukları, kadınlarda adet bozulması ve memelerde büyüme, kemiklerde erime belirtileri olan ağrılar, şeker hastalığına eğilim, kolesterolde yükseliştir.
Haşimato hastalığı tedavi edilmezse, tiroit bölgesinde büyüme, tiroitte nodül gelişimi ve kanserleşmeye gidiş, kolesterolde ciddi artış ve kalp damar sağlığında bozulma, beyin sağlığında bozulma, kemiklerde erime, kilo artışının getirdiği eklem bozuklukları ve kas ağrıları kendini gösterir.
Hastalar, haşimato hastalığına mahkum değildir. Ama unutmamak gerekir ki, haşimato hastalığının tedavisinde antikorlar düşse dahi, tiroit hormon ilacı ömür boyu alınmalıdır. Çünkü tiroit hormonunun üretimindeki bozukluk maalesef kalıcıdır. Fakat ilaca bağımlı olmak sizi sakat insan kategorisine sokmaz, sosyal yaşamınıza devam edebilirsiniz.
