Toksik kelimesi dilimize İngilizceden geçen bir sözcüktür. Bu sözcüğün orijinal hali ''toxic'' biçiminde ifade edilir. Kelime anlamı ise zararlı, zehirli ve uzak durulması gereken biçiminde tanımlanır. Toksik kavramını, canlıların DNA'sına zarar veren bakteri olarak da tanımlamak mümkündür. Bununla birlikte oldukça tehlikeli kimyasal atıklar da toksik olarak tanımlanır. Genellikle maddeleri tanımlayan bir kavram olduğunu söylemek doğru olur. Bu noktada önemli olan ise bir ilişkinin neden toksik olarak adlandırıldığıdır. İnsan ilişkileri, kişiye zarar vermeye başladığı zaman toksik olarak nitelenir. Buna göre toksik ilişki kavramı, zarar veren ve kişi üzerinde yıkıcı etkisi çok olan durum olarak görülür. Bu tür ilişkide yer alan bireylerin her açıdan olumsuz sonuçlara maruz kalmaları olasıdır.
Bireylerin sağlıklı sosyal ilişkiler kurması hayatlarındaki mutluluğun en önemli kaynaklarından biridir. İnsan hayatında, sevdiği ve sevildiği, rahat hissettiği insanlarla birlikte olmak yaşam sürecindeki en büyük destektir. Çoğu insan, "toksik ilişki ne demek?" sorusunun yanıtını merak eder. Toksik ilişki; kişiyi yoran, kötü ve yetersiz hissettiren, strese sokan ve kişiye psikolojik olarak zarar veren tüm ilişkilerdir. Genelde romantik ilişkileri tanımladığı düşünülse de bazen bir komşu, bazen bir akraba ilişkisi de toksik ilişki hâlini alabilir. Toksik ilişkiler, kişiye iyi gelmek yerine kişiyi sürekli bir şekilde kötü hissettiren, bireyin kendi değerini sorgulamasına neden olan ve bireyin algılarına zarar veren ilişkilerdir. Bundan dolayı “zehir” anlamına gelen toksik kavramı ile ifade edilir. Bireyi zehirler. Toksik ilişki içerisindeki kişiler, kontrol etme ve manipülasyon araçlarıyla birbirlerini dibe çekme eğilimindedir.
Toksik bir ilişki yaşayan kişi, desteklenmediğini, anlaşılmadığını, ihmal edildiğini ve değersizleştirildiğini hissedebilir. Bu ilişkiler ruh hâlini daha iyiye götürmek yerine kişiyi aşağıya çeker. Bu ilişki türünün diğer bir özelliği ise bağımlılık yapmasıdır. Her ne kadar olumsuz ve negatif enerjili bir ilişki olarak tanımlansa da toksik kişiden vazgeçmek zordur. Zira, manipülasyona maruz kalınır.
Toksik ilişki yaşayan birey hem kendini kötü hisseder hem de manipülasyon yapan kişiye karşı muhtaçlık hisseder. Manipülatif kişi, karşı tarafa çok iyi olduğu ve onsuz daha kötü olacağı algısını yaratır. Toksik ilişki belirtileri şu şekilde sıralanabilir:
Toksik bir ilişkide bir taraf her zaman fedakâr olur. Verdiği desteğin karşılığını göremez ve partnerinin desteğini hissedemez. Çoğu zaman yalnızlık duygusu ile savaşır.
İlişkide yanlış bir şeyler olmasına rağmen, taraflardan biri herhangi bir sorun olmadığını dile getiriyor ve araya mesafe koyuyorsa bu, pasif agresif bir harekettir. Bu hareket sonrasında öfke krizleri veya ani patlamalar olabilir. Genellikle ilişkideki sorunlar açık bir şekilde konuşulamaz.
Partnerlerden biri diğerini küçük düşüren sözler söyleyip, bunu şakaya bağlıyor ve diğerinin her şeyi ciddiye aldığını söylüyor ise bu önemli sorundur. Bu davranış kişiyi kendinden şüphe ettirebilir ve duygusal olarak muhtaçlık hissettirebilir.
Partnerlerden biri diğerini aile ve arkadaş çevresinden uzak tutmaya çalışıyorsa ve sadece onun odağında bir hayatı olsun istiyorsa bu durum da toksik ilişkinin en büyük belirtilerinden biridir. Bu ilişki türünde baskın olan kişi, bağımlılık duygusunu artırmak için partnerini diğer insanlardan izole eder.
Karşı taraf ile ilgili herhangi bir tereddüt varsa hissettirilen olumlu duygularla olumsuz duygular tartılmalıdır. Akraba ve arkadaşlık ilişkilerinde, ilişkiyi sınırlandırmak gerekebilir ancak yeterli değildir; iletişime son verilemeyecek insanlar için belirli sınırlar çizilmelidir. Aynı zamanda kişinin bu konuya çok fazla önem vermeyeceğine dair kendine bir söz vermesi de çözüm olabilir. Bu noktada insanları olduğu gibi kabul etmek ve kişinin kendini koruması da bir çözüm olabilir.
Daha az iletişim, daha az düşünmek ve daha az aynı çevrede bulunmak kişiye yardımcı olacaktır. Romantik ilişkideki partnerlerde ise öncelikle açık ve net bir konuşma yapılması gerekir. Bu durumun tek taraflı çözümü mümkün değildir. Romantik ilişkideki her iki tarafın da bu farkındalık ile birlikte çözüm odaklı hareket etmesi yararlı olacaktır.