Toplumda Sosyal Fobi

Medical Park Trabzon Yıldızlı Hastanesi’nde görev yapan Psikolog Niltem Hürfikir, sosyal fobi hakkında uyararak, “Sık görülen sosyal fobiler arasında topluluk içine girmek ve konuşmak, yemek, içmek, dikkatin odağı olmak ya da halka açık tuvaletleri kullanmak sayılabilir” dedi.Sosyal fobinin, toplum içinde konuşurken ya da herhangi bir eylem yaparken yüzün kızarma, ellerin titremesi, terleme ve kendini küçük düşürecek yanlış bir şey yapma korkusu olarak tanımladığını kaydeden Hürfikir, “Sosyal anksiyete bozukluğunda kişi sosyal ortamlarda başkalarının kendisine baktığı, kendisini incelediğini, insanların kendisini eleştirebileceği ve yargılayabileceği düşüncesiyle aşırı ölçüde kaygı duyar. Kişi ise böyle ortamlarda bulunmaktan kaçar. Kaçamadığı durumlarda ise konuşmalara katılmayıp, ilginin çok az olduğu ya da hiç olmadığı yerleri tercih eder. Sosyal fobi, toplum içinde konuşurken ya da herhangi bir eylem yaparken yüzün kızarma, ellerin titremesi, terleme ve kendini küçük düşürecek yanlış bir şey yapma korkusu olarak tanımlanır. Sık görülen sosyal fobiler arasında ise topluluk içine girmek ve konuşmak, yemek, içmek, dikkatin odağı olmak ya da halka açık tuvaletleri kullanmak sayılabilir” diye konuştu.Sosyal fobiye ne sebep olur?Sosyal fobiye bilinen bir sebep olmadığını kaydeden Hürfikir, “Bilinen tek bir sebebi yoktur. Araştırmacılar biyolojik, psikolojik ve çevresel faktörlerin bu fobinin gelişiminde rol oynadığını ileri sürmektedir. Ayrıca sosyal fobi, panik, obsesif-kompülsif bozukluk ve depresyon gibi diğer zihinsel rahatsızlıklarla bağlantılı olabilir. Sosyal fobinin yaşam boyu görülme oranı yüzde 2-13 arasındadır. En sık görülen ruhsal hastalıklardan biridir. Kadınlarda erkeklere oranla daha fazla görülmektedir” dedi.Hangi yaşlarda başlar ?Sosyal fobinin hangi yaşlarda başladığı konusuyla ilgili bilgi veren Hürfikir, “Sosyal fobi alt tipine göre değişmekle birlikte erken ve geç ergenlik dönemi arasında başlar (10-17 yaş). Yaygın tipin daha erken yaşta başladığına dair bilgiler vardır. Kimlerde daha sık görülmesiyle ilgili olarak; çocukluk çağından itibaren aşırı çekingen olan kişilerde, gelecekte sosyal fobi görülme riski daha fazladır. Maddi durumu ve sosyal konumu yetersiz, işsiz ve eğitim düzeyi yüksek olmayanlarda, hiç evlenmemiş kişilerde sık görülmekle birlikte, hastalığın erken dönemlerinde toplum içine yeterince çıkmama da risk etmenleri arasındadır. Kalıtımdan daha çok, çocuk yetiştirme tarzı, ailenin başkalarıyla yeterince görüşmemesi ve ebeveyn modeli önemlidir” şeklinde konuştu.Nasıl tedavi edilir?Hürfikir, tedaviyle ilgili olarak “Sosyal fobide ilaç tedavisi ve psikoterapi (konuşmaya dayalı ruhsal tedavi) uygulanır. Hastanın durumuna göre bazen tek başına psikoterapi, bazen ilaç tedavisi uygulansa da genelde her ikisinin beraber uygulanmasında başarı daha yüksektir. Tedavi edilmeyen sosyal fobi; kişinin okul, iş, sosyal aktiviteler ve ilişkiler de dahil olmak üzere günlük rutinini bozabilmektedir” diye konuştu.