BİZE ULAŞIN
Kümeler hâlinde bulunan toprağın taşınabilir tanelere parçalanıp su ve havanın etkisiyle farklı bir yere geçmesine "toprak erozyonu" denir. Toprak erozyonu devamlılığı olan bir süreçtir. Korkutucu ve ürkütücü doğa olaylarından biri olan erozyonun dünyaya pek çok olumsuz etkisi bulunur. Ancak erozyondan korunmanın ve önlemenin pek çok farklı yolu bulunur.
Toprak kümelerinin çeşitli nedenlerle parçalanıp rüzgâr ve su gibi doğal faktörler ya da beşerî faktörler sonucunda olduğu yerden başka bir yere taşınmasıdır. Erozyonun en önemli doğal nedeni toprağın aşınıp taşınmaya müsait hâle gelmesidir. Özellikle bitki örtüsü yönünden zayıf olan toprakların taşınımı daha kolaydır. Bitki kökleri, toprağı tutarak ya da toprak parçalarının önünde set oluşturarak erozyonu önleyebilir. Aynı zamanda rüzgâr ve yağmurun etkisini azaltır. Beşerî nedenlerden en önemlisi de bilgisiz tarım yapılmasıdır.
Toprak erozyonu ayrıca çeşitli coğrafi şekiller de oluşturur. Doğal etmenlerle gerçekleşen toprak erozyonu, bitki örtüsünün altında yavaş bir şekilde ilerler. Dengeli ve zamana yayılmış bir şekilde toprak hareket eder. Bu tür erozyonlara "doğal erozyon" ya da "jeolojik erozyon" denir. En verimli delta ve kıyı ovaları doğal erozyonla oluşmuştur. Ihlara Vadisi ya da Melendiz Çayı toprak erozyonuna örnektir.
Erozyon sonucunda toprağın verimli üst kısmı taşınır. Böylece toprak verimsizleşir ve tarımsal üretimde problemler ortaya çıkar. Toprak erozyonuna neden olan faktörler:
Erozyonun sık yaşandığı olduğu ülkelerden biri olan Türkiye'dir. Ülkemizde özellikle İç Anadolu ve Doğu Anadolu tarafında görülür. Türkiye'de erozyon, Kuzey Amerika'ya göre altı kat fazladır. Avrupa'da görülen erozyondan da on yedi kat daha fazla görülür. Türkiye'deki erozyon sonucunda bir yılda beş yüz milyon ton verimli toprak kaybedilebilir.
Erozyonun büyük bir çoğunluğu tarım alanlarında yaşanır. Bu durum da insan faktörünün erozyon üzerindeki etkisini ortaya koymaktadır. Tarım alanlarının 3/4’ünde toprak erozyonu meydana gelir ve arazilerin %70’i özelliklerini kaybeder. Dünya genelinde ise erozyon toplam %30 civarında çölleşmeye neden olmuştur. Dünya genelinde erozyon nedeniyle çölleşme tehlikesi bulunan yüz on ülke bulunur.
