Töre cinayetleri kaçınılmaz
Nüfus Bilim Derneği tarafından yapılan bir çalışma, "namus" cinayetlerinin, "her yerde olabilen, kaçınılmaz ve bireysel eylemler" olarak değerlendirilebildiğini ortaya koydu.
Nüfus Bilim Derneği, BM Nüfus Fonu ve BM Kalkınma Programı'nın katkılarıyla "Türkiye'deki Namus Cinayetlerinin Dinamikleri" çalışması yaptı.
"Türkiye'deki Namus Cinayetlerinin Dinamikleri: Eylem Programı İçin Öneriler Raporu", İstanbul, Şanlıurfa, Adana ve Batman'da 195 kişiyle görüşülerek hazırlandı.
Görüşmeye katılanlar, "namus" cinayetlerine neden olarak, "ekonomik ve sosyal koşulların ve geri kalmışlığın yol açtığı yoksunlukları, erkeklerin kadınlar üzerinde denetim kurmasını, ailelerin çocuklarını yetiştirme biçimini; olayların, sosyal baskının kişileri çaresiz hale getirmesini ve kişisel faktörleri" gösterdi.
"Televizyonlardaki magazin programlarının yansıttığı olayların kışkırtıcı bir rol oynadığı" dile getirilirken, namus saikiyle işlenmiş cinayetler ile "aile meclisi" kararıyla işlenmiş cinayetler birbirinden farklı değerlendirildi.
Görüşmeye İstanbul'dan katılanlar, "töre" nedeniyle işlenen cinayetlerin, "kendilerinden uzakta, başkalarının sorunu" olduğunu; bu cinayetleri, "Doğu ve Güneydoğu Anadolu bölgelerinin toplumsal yapısının özellikleri, geri kalmışlık ve çeşitli yoksunluklarla bağlantılı gördüklerini" ifade ettiler.
Görüşmeye katılanlardan bir kısmı ise "namus" cinayetlerini, "her yerde olabilen, kaçınılmaz ve daha bireysel eylemler olarak" değerlendirdi. Kendisini aldattığı için karısını kıskançlık sonucu öldüren bir erkeğin durumunu, "herkesin başına gelebilecek bir şey" olarak nitelendirenler de oldu.
Bu tür olayların sık yaşandığı bölgelerde yapılan görüşmelerde ise "namus-töre fark etmez; zaten ikisi de aynı şey" yönünde ifadeler dile getirildi.
Üniversite öğrencisi erkekler, kişilerin töre gerekçesiyle öldürülmesine karşı çıktı ancak, "aile disiplini ve terbiyesi açısından törelere tümüyle uyulması" konusunda hassasiyet gösterdi.
Meslek sahibi kadınlar, üniversite öğrencisi genç kadınlar, kadın örgütlerinde çalışan ya da bu tür kuruluşlarla ilişkisi olan bazı kadınlar, "namusun kadına odaklandırılması ve onun bedeni üzerinden kurulmasına" şiddetle karşı çıktı.
Araştırmada, namusun, kadın bedeni üzerinden algılanmasının, "Türk ve Müslüman ailenin temel normları çerçevesinde ifade edilerek, toplumda yaygınlaştırıldığı ve farklı ölçülerde de olsa sıklıkla kabul gören bir anlayış olarak ortaya çıktığı" bildirildi.
