Torununa niçin Kaddafi ismini verdi?

Güney Afrika'yı "Apartheid" rejiminden kurtarak dünyanın saygınlığını kazanan Nobel Barış Ödülü sahibi Nelson Mandele, torunlarından birine, dün halkı tarafından linç edilerek öldürelen Libya lideri Muammer Kaddafi'nin ismini vermişti.

Sadece Mandela'nın bu jestine baktığımızda bile, Kaddafi'nin Afrika için ne kadar önemli olduğunu görebiliyoruz. Mandela, ülkesinde beyazların kurduğu despot rejime karşı mücadele verirken en büyük desteği Muammer Kaddafi'den görmüştü.

'KENDİNİZİ UÇURUMDAN AŞAĞI ATIN' Mandela, Güney Afrika devlet başkanı olarak tüm dünyada saygı görmeye başladıktan sonra da Kaddafi'yle olan dostluğunu kesmedi. 1994 yılında Güney Afrika'nın ilk siyahi devlet başkanı olduğunda, dönemin ABD Başkanı Bill Clinton, Muammer Kaddafi'yle ilişkilerini daha alt seviyeye indirmesi için dolaylı yollardan baskı yaptı. Mandela bu baskıyı şu sözlerle karşılık verdi: "Başkan Kaddafi'yle benim dostluğumdan rahatsız olanlar, kendilerini bir uçurumdan aşağı atsınlar."

MANDELA, BATI'YLA İLİŞKİ KURMASINI SAĞLADI "Apartheid" döneminde Kaddafi'den aldığı desteği borç olarak bilen Mandela, Kaddafi'nin Batı ülkeleriyle ilişkilerini geliştirmesinde öncülük etti. Mandela, Lockerbie bombacısının İskoçya'ya iade edilmesinde anahtar rol oynayarak, Kaddafi'yle İngiltere arasında ilişkilerin gelişmesine neden oldu. Mandela'nın Kaddafi'ya açtığı bu yol, yıllar sonra dönemin İngiltere Başbakanı Tony Blair'in Trablus'u ziyaret etmesine kadar vardı.

TEK PARA, TEK ORDU, TEK PASAPORT Kaddafi'nin siyahi Afrika için önemi, sadece Güney Afrika'nın bağımsızlığına verdiği destek değildi. Libya lideri Kaddafi aynı zamanda Afrika Birliği'nin fikir babaları arasında yer alıyordu. Afrika Birliği'nin Avrupa Birliği ve ABD'ye karşı bir güç olarak yer almasını isteyen Kaddafi, Afrika kıtasının tek para, tek ordu ve tek pasaport etrafında toplanmasını savunuyordu. Afrika kıtasının ancak bu yolla fakirlikten ve açlıktan kurtulacağını düşünen Kaddafi, Afrika Birliği'nin finanse eden ülkelerin başında yer alıyordu. Hata o derece ileri gidiyordu ki, üyelik aidatını ödeyemeyen Malavi gibi Afrika ülkelerinin parasını kendisi ödüyordu.

KRALLARIN KRALI Kaddafi'nin Afrika Birliği için bu sevgisi karşılık da buluyordu. 2008'de yapılan Afrika Birliği zirvesinde, Afrika'nın kabile liderleri, Kaddafi'ye 'Kralların Kralı" unvanını layık gördüler. Ancak Libya Lideri'nin Afrika Birliği üzerindeki güçlü etkisinden rahatsız olan Afrika ülkeleri de bulunuyordu. Son olarak Güney Afrika'nın şimdiki devlet başkanı Jacom Zuma, Kaddafi'nin Afrika'da mümkün olan en kısa süre içinde birlik kurma isteğini, "Afrika'nın başkanı" olma isteğine bağlıyarak eleştirmişti.

IDI AMİN'LE SIKI DOSTTU Kaddafi'nin Afrika'da uyguladığı politikalar da paradokslar içindeydi. Bazı Afrika ülkelerinde demokrasini gelişmesi için mücadele ederken, Liberya ve Sierra Leone gibi ülkelerde ayrılıkçı hareketleri destekledi. Afrika'nın gördüğü en büyük diktatörlerden biri olan Idı Amin'le sıkı bir dostluk kurdu.

'HALKINI BOMBALAMASI AKLIMDAN ÇIKMIYOR' Nobel Barış Ödülü sahibi Desmond Tutu, İngiliz televizyonu BBC'ye verdiği bir demeçte, Muammer Kaddafi'nin birleşik bir Afrika isteğinden övgüyle söz ettiksen sonra ekliyordu: "Ancak iktidarının son döneminde kendi halkını bombalaması, aklımdan çıkmıyor."