'Tosun lider' gemilere doldurup milyonlar kazanıyor

Habere göre, Washington merkezli kar amacı gütmeyen bir kurum olan Gelişmiş Savunma Çalışmaları Merkezi'nde çalışan ve Kuzey Kore'den Kuzeydoğu Asya'ya kadar uzanan bölgeyle ilgili veri analizleri yapan Lucas Kuo ve Lauren Sung, geçen yıl mayıs ayında Kuzey Kore'nin Haeju kıyılarında 100'den fazla geminin toplandığını fark ettiler.

Kuzey Kore'nin başkenti Pyongyang'ın, büyük miktarlarda kömür ve benzeri değerli ticaret ürünlerini uluslararası sulara çıkarıp satmak ve böylelikle Birleşmiş Milletler yaptırımlarını denetleyen gümrük yetkililerini atlatmak için kullanıldığı biliniyordu.

Satılacak malları limana taşımak yerine bir gemiden diğerine aktaran Kuzey Kore malların kaynakları hakkında da yalan söylüyordu.

Bu "gemiden gemiye" transferler, taşınan malların niteliğine bağlı olarak Kim Jong Un'un mali güce dayalı yönetimine milyonlarca dolar desteksağlamış olabilir.

Normal koşullarda yapılan bu işlemin hızlıca ve gizlilikle gerçekleştiğini ve sadece ortada birkaç gemi olduğunu söyleyen Sung ve Kuo Kuzey Kore'ye doğru gizemli bir şekilde yol alan düzinelerce gemi görmeye devam ettiklerini ifade ettiler.

Bunun üzerine Kuzey Kore'nin 279 gemi ve milyonlarca dolar büyüklüğündeki uluslararası yaptırımları delme operasyonu ortaya çıkmış oldu.

Ancak bu gemiler Kuzey Kore'nin işlediği uluslararası suçları içeren silahlar, uyuşturucu, kara para ya da tehlike altındaki hayvan türlerini taşımıyor.

Hatta gemilerde Pyongyang'ın en önemli ihracat kalemi olan kömür de yok.

Gemiler deniz dibini tarayarak çıkarılan kumu taşımakta kullanılıyor. Bu önemsiz görünse de Aralık 2017 tarihli BM yaptırımları sebebiyle Kuzey Kore'nin herhangi bir şekilde kum, toprak ya da taş ihracı yapması yasak.

BM denetçileri, Kuzey Kore'nin tüm bu tedbirlere rağmen geçen yıl kum ihracatından en az 22 milyon dolar kazandığını bildiriyorlar.

Raporlara göre Mayıs 2019'dan yıl sonuna kadar başkent Pyongyang'dan bir milyon ton kum yurt dışına gönderilmiş.

Kuzey Kore sularında ortaya çıkan bu gemilerin hepsinin Çin'le bağlantısı var: Gemilerin bazıları Çin bayrağı, bazılarıysa Çince isimler taşıyor.

Peki Kuzey Kore'nin oldukça zahmetli ve masraflı olan denizden kum çıkarma ve taşıma işini, üstelik de yaptırımları delerek, yapmasının sebebi ne?

Kuzey Kore'nin 90'lı yıların başından beri komşusu olan ülkelere kum sattığı biliniyor. Ancak bu kadar büyük çaplı bir operasyonun arkasında da büyük çaplı bir plan olabileceği söyleniyor.

Çin, dünyanın en çok kum satın alan ülkesi. 2010'lu yıllarda çok büyük bir yapılaşma yaşanan Çin'de hala dünyadaki toplamdan fazla beton kullanılmaya devam ediliyor.

Hatta kaynaklara göre 2011 ve 2013 yılları arasında Çin'in kullandığı beton ABD'nin 20. yüzyılın tamamında kullandığından daha fazla.

Çin'in güvenlik bakanı CNN'in konuyla ilgili sorularını yanıtlamaktan kaçınırken kendi ülkesinde Yangtze Nehri kıyısında sürdürülen kaçak kum operasyonlarını durdurmuş.

Pekin, bugüne kadar Kuzey Kore'deki bu yasa dışı operasyonlarla ilgili iddiaları reddetti.

Çin dışişleri bakanı CNN'e yaptığı açıklamada ülkesinin uluslararası yaptırımları tanıdığını ve her durumda bunlara uygun davrandığını söyledi.

Kuzey Kore bu suçlamalara cevap vermezken yaptırımlardan genel olarak "düşmanca" olarak bahsediyor.

Kumu kimin hangi amaçla çıkardığı ise hala tam olarak açıklığa kavuşmuş değil.