TPAO-Exxonmobil ortaklığı resmen başladı

ANKARA (İHA) - Türkiye petrolleri Anonim Ortaklığı (TPAO) ve ABD'li Exxon Mobil Karadeniz derin deniz alanlarında petrol ve doğalgaz aranması için anlaşmaya vardı. Günlük 46 milyon metreküp üretim yapılması düşünülen projenin maliyeti 20 milyar doları aşacak.

İmza töreni öncesinde konuşan ExxonMobil Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı Elvyn Griffiths, Türkiye'de ilk arama yapan yabancı şirket olduklarını ve bundan yaklaşık 50 yıl önce ilk petrol kuyusunu 1965'te açtıklarını kaydetti. Bu projeye katılımlarının teknolojik avantaj getireceğini belirten Griffiths, "Teknoloji bizim sektörümüzün can damarıdır. Teklonolji sayesinde güvenlik artacak ve çevreye etki minimize edilecek. ExxonMobil 3 boyutlu sismik araştırmayla hidrokarbonları ve Karadeniz'deki potansiyeli araştıracak" şeklinde konuştu. TPAO'nun kendilerini proje ortağı seçmesinden büyük gurur duyduklarını söyleyen Griffiths, sözlerini Türkçe "Bir elin nesi var, iki elin sesi var" diye bitirdi.

Daha sonra söz alan TPAO Genel Müdürü Mehmet Uysal ise Türkiye'nin petrol ve doğalgaz ihtiyacını karşılamak için ulusal ve uluslararası faaliyetlerin sürdüğünü hatırlattı. Uysal, "Yurtdışındaki çalışmalarımız büyük bir hızla devam ediyor. Kazakistan, Libya, Azerbaycan dışında çok farklı coğrafyalarda arama ve geliştirme projeleri yürütülüyor. Örnek olarak alt kuruluşumuz Turkish Petroleum International Company'nin Kolombiya'da açılan ofisini gösterebiliriz. Başka ülkelerde de ofis açma hazırlıkları sürüyor" dedi. "Son 4 yıldır yurtiçi yatırımlarımızın en büyük payının önemli bir petrol ve doğalgaz potansiyeli taşıdığına inandığımız deniz alanlarımıza kaydırmış bulunuyoruz" diyen Uysal, sismik araştırmaların ardından havzanın haritalanarak envanterinin çıkarıldığını kaydetti. Uysal, "Karadeniz'in Hazar Denizi'ne benzer zengin bir potansiyel taşıdığına inanıyoruz. Türkiye'nin ham petrol ve doğalgaz bağımsızlığımıza giden yolun başlangıcı olacağına inanıyoruz" dedi.
Uysal, yakında Akdeniz'in de petrol aramalarıyla anılacağını belirterek, "Önümüzdeki dönemde Akdeniz'in adı daha çok duyulacak. Akdeniz'deki jeolojik ve jeofizik çalışmalarımız yakında olgunlaşacak ve orada da Karadeniz'deki zenginliklere benzer zenginleri ortaya koyacağız" diye konuştu.

"KARADENİZ PETROLÜ ENERJİ GÜVENLİĞİ SAĞLAYACAK" Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Hilmi Güler ise projeden beklentisini, "İnşallah petrol ve doğalgaz bağımlılığını azaltır, hatta tamamen ortadan kaldırırız" diye özetledi. Bakü-Tiflis-Ceyhan boru hattında olduğu gibi bu enerji projesinde de müttefik ABD ile başarının yakalanacağına inandığını bildirdi. 5 yıl boyunca Karadeniz'de arama çalışmalarının sürdüğünü hatırlatan Güler, "Şimdi yeni bir faza geçiyoruz. 2-3 boyutlu sismik araştırmaların petrol ve doğalgaza dönüşümü şeklinde gerçekleşecek" dedi.

Brezilyalı PetroGrass şirketiyle mevcut ortaklığa ExxonMobil'in de katılmasıyla üçlü horon oynanacağını belirten Güler, "Enerjinin bir istikrar unsuru olduğuna inanan hepimiz sevineceğiz ve dünya sevinecek. Dünya enerji arz güvenliğine önemli katkıları olacak" şeklinde konuştu.
Açılış konuşmalarının ardından Enerji Bakanı Hilmi Güler, TPAO Genel Müdürü Mehmet Uysal, TPAO Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı Yurdal Öztaş ve ExxonMobil Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı Elvyn Griffiths ortaklık anlaşmasını imzaladı. İmza töreninin ardından gazetecilerin sorularını yanıtlayan Uysal, "Arama yatırımları 400-450 milyon dolar civarında olacak. Üretim yatırımları milyar dolarları aşacak. Gaz platformunun 16 milyar dolara mal olması düşünülüyor. Yapılacak keşiflere göre üretim yatırımları çıkacak. 20 milyar dolardan başlanacak" diyerek üretimin toplam maliyetini bu aşamada tahmin etmenin mümkün olmadığını bildirdi.
Griffiths ise, varil başı üretim maliyeti 50 dolara gelse bile yatırım yapmaya değer olduğunu kaydederek, "Projelerimizi her zaman varil başı 100 doların altında hesaplıyoruz. Bu fiyat bu işbirliğinin güvenilirliğini etkilemeyecek. Karadeniz'de ümit vadeden hidrokarbon yatakları olduğuna inanıyoruz. Çalışmalarımız epeydir var. Evet deme nedenimiz; bu fırsatı önemli bulduk ve başladık" diye konuştu.

Anlaşmanın 6 ay içinde neticelendiği bildirilirken, taraflar arasındaki ortak işletme anlaşması TPAO'nun Türkiye karasuları dışında yer alan ve Kastamonu, Bartın ve Samsun illerinin kuzeyini kapsayan deniz ruhsat alanlarında sahip olduğu petrol haklarının yüzde 50'sini ExxonMobil'e yüksek arama riskini üstlenmesi karşılığında devredilmesini içeriyor.

Söz konusu ortaklık birkaç ay içinde başlayacak ve 2009'da da sürdürülecek olan 2 boyutlu ve 3 boyutlu sismik araştırma ile devam edecek. Anlaşma, gelen verilerin işlenmesi ve analizini takiben açılacak arama kuyuları ile hayata geçecek. Günlük 46 milyon metreküp üretim yapılması beklenen projede TPAO ve ExxonMobil'in 23'er milyon metreküp hakları olacak.

Edinilen bilgiye göre, TPAO yarın İngiliz şirketi Shell ile Irak'taki petrolün araştırılması ve üretilmesine ilişkin bir anlaşma imzalayacak. TPAO-BOTAŞ-Shell konsorsiyumunun Irak'ta petrol kuyusu açma ve işletme faaliyetlerine yatırım yapacakları bildirildi.