Trigliserid nedir? Trigliserid yüksekliği ne anlama geliyor?

Trigliseridler, metabolizmanın enerji ihtiyacını karşılamak için vücut tarafından sindirilmiş kimyasal bileşiklerdir. Bitkisel yağlar ve hayvansal yağların ana maddesini oluşturmaktadırlar. Yüksekliği kalp rahatsızlığına zemin hazırlar. Peki trigliserid ne demek? Trigliserid nasıl düşer?

Trigliserid Ne Demektir?

Trigliseridler, kanımızda bulunan ve vücutta en çok görülen yağ türüdür. Trigliseridler sağlık için oldukça gereklidir fakat fazla miktarlarda olduğu zaman sağlığımıza zarar verebilir ve kalp hastalıkları riskini önemli ölçüde artırırlar. Bu nedenle bilim adamları, vücuttaki trigliserid düzeylerinin metabolik sağlığın önemli bir göstergesi olabileceğini düşünmektedir.
Yediğimiz katı yağlar gibi doğal yağlar, hayvansal yağlar ve trans yağlar trigliserittir. Hem sağlıklı hem de sağlıksız yağlar trigliserid seviyesine katkıda bulunurken, yağlı kırmızı etler, kümes hayvanlarının derisi, bazı yağlı süt ürünleri, margarin ve doymuş yağlar gibi trans yağlar, trigliserid düzeylerini etin yağsız kesiminden ve zeytinyağı gibi doymamış yağlardan daha çok yükseltebilir. Kişi çok yağlı besleniyorsa ve fazla miktarda alkol tüketiyorsa trigliseridin yüksek çıkma olasılığı çok fazladır.

Trigliserid Normal Seviyeleri

Yapılacak basit bir kan testi, trigliserid değerinin sağlıklı bir aralıkta olup olmadığını ortaya koyabilir. Trigliserid normal değeri ve yüksek değeri ise şu şekildedir:

• Normal – Dekilitre başına 150 mg’dan az (mg / dL) ya da litre başına 1.7 milimolden az (mmol / L)
• Sınır çizgisi yüksek – 150 ile 199 mg / dL (1.8 ila 2.2 mmol / L)
• Yüksek – 200 ile 499 mg / dL (2.3 ila 5.6 mmol)
• Çok yüksek – 500 mg / dL ya da üstü (5,7 mmol / L veya üstü)
• Doğru bir trigliserid testi için kan alınmadan önce 9 - 12 saat boyunca aç olmanız gerekmektedir.

Trigliserid Yüksekliği Ne Anlama Gelmektedir?

Kanınızda yüksek seviyelerde trigliserid bulunması kalp hastalığı riskini önemli ölçüde artırabilir. Yüksek trigliseritder arterlerin sertleşmesine veya arter duvarlarının kalınlaşmasına (arteriyoskleroz) sebep olabilir; bu da kalp krizi, inme ve kalp hastalıkları riskini artırır. Son derece yüksek trigliseridler ayrıca pankreasın (pankreatit) akut inflamasyonuna sebep olmaktadır.
Yüksek trigliserid seviyeleri genellikle, şişmanlık ve metabolik sendrom dahil olmak üzere, kalp hastalığı ve felç riskini arttıran diğer önemli koşulların bir belirtisidir. Yüksek trigliseridler bunlara ek olarak aşağıdaki durumların da bir işareti olabilir:

• Tip 2 diyabet hastalığı veya prediyabet
• Düşük tiroid hormon seviyeleri (hipotiroidizm)
• Vücudunuzun yağı enerjiye çevirmesini engelleyen bazı nadir genetik rahatsızlıklar
• Ayrıca trigliserid yüksekliği metabolik sendrom - yüksek tansiyon, obezite ve yüksek kan şekerinin beraber ortaya çıktığı, kalp hastalığı riskini yükselten bir durumdur.

Peki, yüksek trigliserid belirtileri nelerdir?

Trigliserid Yüksekliği Belirtileri Nedir?

Trigliserid yüksekliği, uzun zaman boyunca devam etmediği veya çok ileri düzeyde olmadığı müddetçe genel olarak belirti göstermez. Ancak kandaki değerinin 500 mg/dL'nin üzerine çıkması halinde birtakım ciddi belirtiler ile kendini belli edebilir. Bu belirtilerin en yaygın olarak görülenleri şunlardır:

• Pankreas iltihabı (pankreatit)
• Şiddetli baş ağrıları
• Sürekli yorgunluk hissi
• Dirsek ve diz eklemlerinde nodül meydana gelmesi

Bu belirtiler, kan trigliserid seviyelerinde aşırı yükselme söz konusu olan kişilerde görülen belirtilerdir. Hastalığın bu düzeye kadar ilerlemesi halinde kalp hastalıkları ve birtakım farklı ciddi sağlık problemlerinin gelişimi kaçınılmaz noktaya gelir. Bu durumların önüne geçilebilmesi için trigliserid, kolesterol ve diğer kan lipidleri, 6 ayda bir yapılacak rutin kan testleri ile düzenli olarak değerlendirilmeli, ileri yaşlardaki kişilerde kontrol aralığı daha sık tutulmalıdır.

Yüksek Trigliserid Nedenleri Nelerdir?

Karaciğer, kalp ve pankreasa ilişkin hastalıklar üzerinde risk sebebi meydana getiren trigliserid, birçok durumda obezite, metabolik sendrom ve tip 2 diyabet ile birlikte görülmektedir. Bu sebeple birbiri ile bağlantılı olan bu hastalıkların hangisinin hangisinden kaynaklı ortaya çıktığına dair çalışmalar halen tıp dünyasında devam etmektedir. Trigliserid neden yükselir sorusunun yanıtları arasında bulunduğu düşünülen risk etkenlerinden bazıları şunlardır:

• Dengesiz ve sağlıksız beslenme
• Obezite
• Alkol ve sigara kullanımı
• Ailede yüksek kolesterol trigliserid geçmişinin bulunması
• Genetik birtakım hastalıklar
• Bazı medikal ilaçlar
• Tiroit bezine ilişkin hastalıklar
• Kötü Tip 2 hastalığı
• Kronik akciğer ve böbrek hastalıkları.

Yüksek Trigliserid Nasıl Düşer?

Konu hakkında en sık sorulan sorulardan biri de “Yüksek trigliserid nasıl düşürülür?” sorusudur. Kalp, damar, karaciğer ve pankreas hastalıklarının önüne geçilebilmesi, genel sağlığın iyileştirilmesi için kan lipidleri olması gereken düzeyler içerisinde bulunmalıdır. Bu kişilerde öncelikli olarak beslenme düzeni ve yaşam tarzı ile alakalı bilgiler edinilerek trigliserid seviyesinin yükselmesinde sebep olacak faktörler araştırılır. Kilo kontrolünün sağlanması, trigliserid seviyesinin sağlıklı değerlere getirilebilmesi açısından oldukça önemlidir. Bu sebeple yüksek trigliserid seviyeleri bulunan hastalar hekimler tarafından bir diyetisyene yönlendirilmelidir. Sağlıklı beslenmeye ek olarak hastalar, normal kilolarına ulaşabilecekleri bir diyet listesi ile takip edilmeli, yaşlarına göre normal bir kiloya ulaşmaları sağlanmalıdır. Bu diyet listesi içerisinde fazlası yağa dönüştürülüp depolanan rafine şeker mümkün olduğunca azaltılmalı, karbonhidrat ihtiyacı, ağırlıklı olarak sağlıklı tam tahıllar ve meyvelerle sağlanmalıdır. Doymuş yağ alımı mümkün olduğunca azaltılmalı, özellikle kırmızı et tüketimi haftada iki günü geçmemelidir. Kan lipidlerini dengelemeye yardımcı olması açısından omega-3 yağ asitlerini içeren balık, deniz ürünleri ve ceviz gibi besinler diyete uygun aralıklarla verilmelidir.