“Trump, Çin için bir hediye oldu”

WASHINGTON (AA) – GÜLBİN YILDIRIM – Çin Devlet Başkanı Şi Cinping'in takındığı uzlaşmacı tavır, sadece ABD-Çin gerilimini düşürmekle kalmayıp, ülkesinin dünyanın yeni lideri olma hedefini de destekledi.

Peterson Uluslararası Ekonomi Enstitüsü’nün Kıdemli Uzmanı Gary Hufbauer, Çin'in diplomatik profilinin , ABD Başkanı Donald Trump'ın döneminde hızla yükseldiğini belirterek, “Trump, Çin için bir hediye oldu” dedi.

Dünyanın en büyük iki ekonomisine sahip ABD ile Çin arasındaki ticaret savaşı, dün Çin'den gelen uzlaşmacı açıklamalarla biraz yatıştı.

Çin Devlet Başkanı Şi, ülkesinin kapılarını kapatmak yerine daha açacağını belirterek, ithal otomobillere uygulanan gümrük vergilerinin önemli ölçüde azaltılacağını bildirdi. Ayrıca, yabancı firmaların otomotiv endüstrisine yönelik yatırımlarına yönelik bariyerlerin kaldırılacağını açıklayan Şi, "Çin’de yabancı şirketlerin fikri mülkiyet haklarının korunmasını teşvik edeceğiz.” taahhüdünde bulundu.

Çin yönetimi, bu planları bir süredir hazırlıyor olsa da ABD Başkanı Donald Trump'ın sert eleştirilerine karşı Şi'nin takındığı uzlaşmacı tavır, iki ülke arasındaki gerilimi yatıştırdı. Bu gelişme, haftalardır ticaret savaşı endişeleriyle sert kayıplar yaşayan küresel hisse senedi piyasalarına da olumlu yansırken, Asya, Avrupa ve ABD borsaları salı gününü yüksek kazançla tamamladı.

- “Trump yönetiminin büyük tarifelerden vazgeçeceğine inanıyorum”

Piyasalar, şimdi Şi'nin açıklamalarının Washington'ın adımlarını nasıl etkileyeceğine odaklanmış durumda.

AA muhabirinin sorularını yanıtlayan Brookings Enstitüsü Çin Merkezi Kıdemli Uzmanı David Dollar, Trump'ın muhatabı Şi’nin mesajlarıyla yumuşacağı öngörüsünde bulundu.

Çin'in lideri Şi’nin daha öncekilere benzer bir konuşma yapmasına karşın otomobil sektörüne yönelik yatırımlara izin verilmesi ve otomobil ithalatına yönelik tarifelerin indirilmesi gibi açılımların kayda değer olduğunu vurgulayan Dollar, “Başkan Şi’nin ABD ile Çin arasındaki gerilimi azaltmak için büyük zahmete girdiğini düşünüyorum. Konuşmasında ne ABD Başkanı Donald Trump’tan ne de gümrük tarifelerinden bahsetti. Bence bu tansiyonun düşmesine yardımcı oldu” dedi.

Dollar, “Şi’nin ABD’yi kışkırtmak yerine doğru yolu izleyerek ülkesini serbest ticaretin savunucusu olarak sunmasının” küresel ekonominin lideri olma hedefiyle uyum gösterdiğine vurgu yaptı.

Şimdi en önemli sorunun, ABD’nin bu uzlaşmacı açılıma karşılık olarak geri adım atıp atmayacağı olduğuna işaret eden Dollar, Trump yönetiminden gelen çelişkili açıklamaların bu soruya cevap vermeyi zorlaştırdığını belirtti.

Dollar, sözlerini şöyle sürdürdü:

“Çin’in bu konuda gayet tutarlı olduğunu düşünüyorum. Kademeli olarak dışa açılacaklarını ancak ABD’nin kendilerini hedef alması durumunda misillemeden kaçınmayacaklarını açıkça söylüyorlar. Trump yönetimi ise daha muğlak. Bir bakıyorsunuz Çin hakkında oldukça sert twitler ve yorumlar geliyor. Bunlardan kısa süre sonra ise yönetimden başka biri, Trump ve Şi’nin çok iyi arkadaş oldukları ve iki ülkenin uzlaşma için müzakere ettiklerini söylüyor. Bence piyasalarda, Trump yönetiminin gerçek pozisyonunun ne olduğu bilinmediği için karışık”

Bununla birlikte, Trump’ın Şi’nin jestlerine olumlu karşılık vermesinin, sertleşmesinden daha muhtemel olduğunu kaydeden Dollar, “Trump yönetiminin büyük tarifelerden vazgeçeceğine inanıyorum çünkü bunlar Amerikan ekonomisine zarar verecek. Dolayısıyla, ABD’nin Çin’in mütevazı jestlerini yeterli gördüğünü açıklayarak planladığı tarifelerden cayması gayet mümkün” görüşünü paylaştı.

- "İyi bir diplomasi örneği"

Washington’ın seçkin düşünce kuruluşlarından Peterson Uluslararası Ekonomi Enstitüsü’nün Kıdemli Uzmanı Gary Hufbauer, Çin Devlet Başkanı Şi Cinping’in yatıştırıcı konuşmasını “iyi diplomasi örneği” olarak nitelendirdi.

Daha önce ABD Hazine Bakanlığı’nda üst düzey görevlerde bulunan Hufbauer, “Şi uzlaşmacı konuşmasıyla, Trump’ın başlattığı ticaret savaşını alevlendirmeyerek, Çin’e çok dost kazandırdı. Uluslararası areneya makul ve olgun lider izlenimini verdi ki bu insanların Trump hakkında düşündükleriyle büyük tezat oluşturuyor” ifadelerini kullandı.

ABD Başkanı Donald Trump göreve geldiğinden bu yana Çin’in diplomatik profilinde büyük iyileşme kaydedildiğine de işaret eden Hufbauer, "Trump Çin için bir hediye oldu. Çin’in diplomatik profili, sorumlu dünya lideri pozisyonuna geçmesiyle son 1,5 yılda hızla yükseldi. ABD’nin profili ise kötüleşti. Çin dünya lideri olma hedefine ulaşmak için çok iyi iş çıkarıyor.” dedi.

Trump yönetiminin, Şi’nin otomobillere yönelik ithalat vergisini ve yatırım bariyerlerini düşürmesi karşısında tarifeler konusunda geri adım atabileceğini belirten Hufbauer, buna karşın teknoloji yatırımlarına yönelik tedbirlerden vazgeçilmesini beklemediğini dile getirdi.

Hufbauer, şunları kaydetti:

“ABD ve Çin arasında bir gümrük vergileri savaşının yaşanacağını tahmin etmiyorum. Bence böyle bir savaş ihtimali yüzde 50’nin daha altına düştü, belki yüzde 30 civarına geriledi. Buna karşın, Trump yönetimi, Çin’in ABD’de yüksek teknoloji ile alakalı hiçbir şirkete yatırım yapmasını çok zor hale getireceğe benziyor. Pekin yönetimi de buna cevaben teknoloji alanında faaliyet gösteren Amerikalı şirketlerin Çin’de yeni iş imkanları yaratmasına izin vermeyecektir. Sonuç olarak, Teknoloji yatırımlarına karşılıklı kısıtlamalar getirilmesi oldukça muhtemel.”

ABD Kongresi’nde Çin’in teknoloji yatırımlarına kısıtlamalar getirilmesine partiler üstü destek verilmesinin, Beyaz Saray’ın işini kolaylaştırdığını kaydeden Hufbauer, bu durumun ABD’nin yaklaşık 70 yıldır sürdürdüğü “serbest yatırım” rejimi için tehlike arz ettiğini vurguladı.