TSK'de "artırılmış gerçeklik" dönemi

GÖKSEL YILDIRIM - Askeri operasyonların başarısını artıran, kritik sistem ve platformların bakım-onarımının daha etkin ve kısa sürede yapılmasına olanak veren "artırılmış gerçeklik" ürünleri Türk Silahlı Kuvvetleri (TSK) envanterine girmeye başladı.

AA muhabirinin aldığı bilgiye göre, ASELSAN'ın yakın zamanda ortak olduğu BİTES'in "2018 Simülasyon ve Eğitim Ödülleri Olağanüstü Yenilikçi Ürün Kategorisi"ndeki aday ürünü Artırılmış Gerçeklik Tabanlı Bakım Destek Sistemi, dünya ile eş zamanlı olarak donanmanın kullanımına sunuldu.

Anadolu Deniz İnşaat Kızakları Limited Şirketi (ADİK)-ALYANS ortak girişiminin teknoloji kazanım yükümlülüğü projesi olan ve ilk kez Deniz Kuvvetleri Komutanlığı envanterinde yer alan Tuzla sınıfı yeni tip karakol botlarında kullanılacak sistemin son kabul testleri Savunma Sanayii Başkanlığı (SSB), Deniz Kuvvetleri Komutanlığı, ADİK-ALYANS ve BİTES yetkililerin katılımıyla başarıyla sonuçlandırıldı.

Böylece SSB tarafından yürütülen sözleşme kapsamında ilk kez artırılmış gerçeklik temalı bir sistem TSK envanterine girmiş oldu.

Askeri harekat veya savunmada dost, düşman hedeflere ait bilgilerin görüntülenmesi ve doğrulanması, kuvvetlerin sevk ve idaresi gibi alanlarda yararlanılan artırılmış gerçeklik uygulamalarının TSK'de gelecek dönemde artması bekleniyor.

- Onarım ilk seferde ve doğru yapılacak

Artırılmış Gerçeklik Tabanlı Bakım Destek Sistemi, TSK ve Deniz Kuvvetleri Komutanlığı için yeni bir uygulama olmasının yanı sıra bakım elemanlarının kabiliyet ve farkındalığını en yüksek seviyede tutarak onarımın ilk seferde ve doğru şekilde yapılmasını sağlayan Türkiye'deki ilk sistem olma özelliği taşıyor.

Sistem sayesinde arızaların tespiti ve giderilmesinde teknik ve operasyonel zorluklar artırılmış gerçeklikle aşılacak.

Bakım operasyonlarının basılı kaynaklardan öğrenilmesi hem zor hem de yoğun emek isteyen bir süreç yaratıyor. Genelde bakım operasyonları temel eğitimi aldıktan sonra sahada yetişmiş deneyimli bir ustanın yanında deneyim kazanma yöntemiyle öğrenilmeye çalışılıyor. Bu süreç, hem yetişecek kişinin hem de deneyimli personelin operasyonel verimliliğini düşürüyor, iş kazalarına veya operasyonların uzamasına sebep oluyor. Türkiye'de yetişmiş ara eleman konusunda yaşanan sıkıntılar göz önüne alındığında, teknik personelin gerçekçi bir sanal ortamda eğitim alması ihtiyacı daha da artıyor.

- Operasyon esnasındaki arızalara hızlı çözüm

Askeri araç ve sistemlerde harbe hazırlık seviyesinin en yüksek seviyede olması amacıyla arızalı sistemlerin operasyon ortamına faal olarak kazandırılması için geçen sürenin en aza indirilmesi veya operasyon esnasında meydana gelen arızanın anında giderilmesi kritik önem taşıyor.

Harvard Business Review dergisinin yaptığı araştırmaya göre, bakım ve eğitim alanında artırılmış gerçeklik teknolojisi kullanımı, olası hataların yaklaşık yüzde 90 ve olası zaman kaybının yüzde 35 azalmasını sağlıyor. Bunun yanında, denetim personelinin yaptığı denetim işlemi süresi yüzde 96 azalıyor.

- Artırılmış gerçeklikle bakım-onarım

BİTES'in geliştirdiği Artırılmış Gerçeklik Tabanlı Sanal Bakım Sistemi ile tüm bu olumlu etkiler Tuzla sınıfı yeni tip karakol botları için de mümkün hale gelecek.

Bakım personeli, artırılmış gerçeklik gözlüğü, tablet veya mobil cihazlar ile bakım yapacağı platforma odaklanarak yönlendirmeler alacak. Bu yönlendirmeler holografik olarak oluşturulmuş içeriklerden (yazılı metinler, çizimler, 3B parça modelleri ve benzeri) oluşacak. Bu sayede gerçekleştirilecek bakım/montaj senaryosu ile ilgili talimatları görevli personel yalnızca izleyerek gerçek zamanlı olarak adım adım uygulayabilecek, farklı açılardan donanım ve parçalarını 3B olarak görüntüleyebilecek.

Yönlendirmeler, güvenlik adımları ve hatırlatıcılar da dahil gerekli tüm işlemlerin doğru sırasıyla yapılmasını kapsayacak. Artırılmış gerçeklik tabanlı bakım destek uygulamasının çalıştığı donanımlar ile bakım manuellerine, görsellerine ve hareketli videolara erişim sağlanabilecek.

Bir uzman tarafından sisteme yüklenmiş grafik, ses gibi veriler de sistemde bulunacak ve bakım süreçleri konusunda henüz yeterli tecrübeye sahip olmayan gemi personeli, verilen talimatları takip ederek tanımlanan arızayı giderebilecek, ihtiyaç duyması halinde uzakta bulunan uzman kişiden bakım ve onarım için görüş alabilecek. Bu şekilde yeterli uzmanlık seviyesine henüz ulaşmayan personel, tecrübeden bağımsız şekilde ve en kısa sürede, zaman kaybına mahal vermeksizin bakım/onarım süreçlerine dahil olabilecek. Bunun yanında, gerçekleştirilen bakım süreçlerinin kayıt altına alınabilmesi de mümkün olduğundan kaydedilen verilere daha sonraki bakım süreçlerinde erişim sağlanabilecek.

- Arızaya uzaktan müdahale mümkün olacak

Kullanıcı, Artırılmış Gerçeklik Tabanlı Sanal Bakım Sistemi'nde kullanımı kolay editör yardımıyla bakım ve montaj operasyonunda oluşan değişiklikleri şekillendirebilecek, sistemi buna uyumlu hale getirebilecek.

İlerleyen aşamalarda ise uzaktan uzman desteği ile bakım personelini yönlendirmek mümkün hale gelecek. Uzman, bakım personelinin gördüğü görüntü üzerinden işaretleme, yönlendirme gibi işlemler yapabilecek. Yapay zeka teknolojisiyle de entegre edilerek kayıt altına alınan verilerle donanımın hangi aralıkta, ne gibi durumlarda bakıma ihtiyacı olduğu tahmin edilebilecek ve donanım arızalanmadan önlenebilir bakım uygulanabilecek. Ayrıca sisteme kimlerin bakım yaptığı, en son bakımda kimin imzasının bulunduğuna ilişkin bilgilere ve bakım görüntülerine ulaşılarak süreç ve sistem takibi gerçekleştirilebilecek.

Artırılmış gerçeklik, bakım-onarım faaliyetlerinin daha optimize, hatasız, maliyet etkin ve hızlı yapılmasını sağlamanın yanında, bakım personelinin iş performansını da artıracak.

Artırılmış Gerçeklik Tabanlı Sanal Bakım Sistemi ile donanmanın özellikle harp zamanında muharip gücünün etkin biçimde kullanılması sağlanacak.