TTK'daki Iş Kazasında Savcılığa Yeni Bilirkişi Raporu

FERDİ AKILLI-ERDİNÇ AKSOY - Türkiye Taşkömürü Kurumu atımıyla ilgili yönergeye aykırı davranılan unsurlara da değinildi. TTK'nın ilgili yönergesinde "Ateşleme yeri, arından en az 200 metre uzakta olacaktır" hükmünün bulunduğuna yer verilen raporda, şu görüşler aktarıldı: "Kaza sırasında bu yönerge yürürlüktedir. Ölenlerin cesetlerinin bulunduğu yerin arına uzaklığının 200 metreden çok daha yakın olması bu yönergeye uyulmadığını göstermektedir. Ölen işçiler arına 200 metreden daha uzak mesafede bulunmaları durumunda ani degaj olayında posta altında kalmayacaklardı. Degajın olduğu arında ses ve ışık uyarılı gaz sensörünün bulunması ve işçilerin ateşleme sırasında uygun mesafede ve korunaklı ateşleme mahallinde veya basınçlı hava teneffüs istasyonunda bulunmaları durumunda, az da olsa gaz maskesini takmaya fırsat bulup hayatta kalabilme şansları olabilirdi." - "Alman firması çekilince iş Star'a verilmiş" Bilirkişi heyeti, galeri sürme işinin kömür üretiminin parçası olduğunu, TTK Genel Müdürlüğünün ve bağlı müesseselerin esas işleri arasında yer aldığını belirterek, bu faaliyetin yardımcı iş olarak sınıflandırılamayacağını savundu. Asıl işin bir parçası galeri sürme işinin ihale edilerek, birçok açıdan TTK Genel Müdürlüğüne ve bağlı müesseselere göre üstün olmayan yükleniciye verilmesinin hata olduğuna işaret edilen raporda, "Kömür havzasında gerekli yatırım yapılmaması, bazı hazırlık işlerinin yüklenici aracılığıyla yapılmasını zorunlu kılmaktadır. Yapılan ihalede galeri sürme işi bir Alman firması üzerinde kalmış ancak bu firmanın teminatını yakıp işten çekilmesi üzerine iş zorunlu olarak Star İnşaat AŞ'ye verilmiştir" görüşlerine yer verildi. - Eksiklikler Bilirkişi heyetinin iş kazası olayıyla ilgili sıraladığı eksikliklerin bazıları şöyle: "Yapılan sondajlar sayı ve uzunluk olarak yetersizdir. Sondajlar özenle denetlenmemiştir. Kaza tarihinde iş yerinde iş güvenliği uzmanı bulunmamaktadır. Ateşleme sırasında ateşlemeden etkilenmeyecek kişilerin sayısı 3'ten fazladır. Yasak olmasına rağmen gecikmeli kapsül kullanılmıştır. İş yerinde tehlike anında işçileri uyaracak Acil Tahliye İkaz Sistemi bulunmamaktadır. Yer altında çalışan personelde bulunan gaz ölçer cihazlar eskidir ve kısa sürede şarjları bitmektedir. Denetimler sırasında saptanan eksiklikler için yükleniciye caydırıcı yaptırımlar uygulanmamıştır. Gaz izleme odasında sadece 1 kişinin görevlendirilmesi önemli eksikliktir." - Kusurlar Bilirkişi raporunda, galeri açma işini ihaleye çıkaran ve ihale sonucunda imzalanan sözleşmede imzası bulunan TTK Genel Müdürlüğünün yönetim kurulu üyeleri ile TTK Kozlu Müessesesinin yöneticilerinin kusur ve sorumlulukları olduğu ileri sürüldü. Yüklenici Star İnşaat AŞ'nin asli kusurlu bulunduğu raporda, şunlar kaydedildi: "Yüklenicinin kusuruyla ilgili sorumluluk firmanın genel müdürü Ş.S.D. ve yardımcısı İ.K. ve proje sorumlusu E.K'ye aittir. TTK Kozlu Müessese Müdürü K.E. ve alt işverinin yaptığı işleri denetlemekle yükümlü yardımcısı N.Y. de kusurlarla ilgili sorumludur. Yüklenici firma tarafından vardiya mühendisi olarak görevlendirilen Y.K, M.Ç. ve U.Ö.İ sondajların sayılarını ve uzunluklarını kontrol etmeden sondaj föylerini imzaladıklarından sorumludur. Nezaretçi A.A. ile sondör M.Ü'nün yanı sıra kazada hayatını kaybeden Ahmet Şeker'in kaza öncesinde arına 200 metreden daha yakın mesafede ve gecikmeli kapsül kullanarak ateşleme yapması, ateşlemeden etkilenecek yerde 3 kişiden fazla işçi bulunmaması koşulunu sağlamaması nedeniyle kusurlu olduğu kanaatine varılmıştır." - Olay TTK Kozlu Müessese Müdürlüğüne bağlı maden ocağında, 7 Ocak'ta özel firmanın galeri açma işini yürüttüğü eksi 630 kodunda ani metan gazı püskürmesi sonucu yaşamını yitiren 5 işçinin cesedine ulaşılmış, göçük altında kalan 3 madenciden 2'sinin cesedi 11 Ocak'ta, diğerininki ise 12 Ocak'ta çıkarılmıştı. Olayın ardından TMMOB Maden Mühendisleri Odasınca, ocakta yeterli degaj sondajının yapılmadığı iddia edilmişti.