TÜBİTAK’ın ‘Sır’ı ortaya çıktı

TÜBİTAK Ulusal Elektronik ve Kriptoloji Araştırma Enstitüsü (TÜBİTAK UEKAE) tarafından geliştirilen ve NATO’nun askeri komitesince onaylanan kriptolu USB bellek, bugün düzenlenen basın toplantısıyla tanıtıldı.

[**

**](https://www.mynet.com/tubitak-sirrini-acikladi-2689161-myvideo)

‘Sır’ adı verilen ve NATO Askeri Komitesi tarafından onaylanmış, alanında tek ürün olan kriptopu bellek, tüm gizlilik düzeylerindeki NATO verisini kriptolamak üzere kullanılabilecek. Onayın ardından, NATO tarafından 602 Sır sipariş edildiği bildirildi.

TÜBİTAK’ın Gebze Yerleşkesi'nde gerçekleştirilen, Ulusal Elektronik ve Kriptoloji Araştırma Enstitüsü Elektronik Mühendisi Müşteri İlişkiler İş Geliştirme Sorumlusu Çağrı Koç ve İş Geliştirme Sorumlusu Koray Arıkan’ın katıldığı basın toplantısında, önce Enstitü ile bilgiler verildi.

‘Sır’ adı verilen kriptolu USB belleğin geliştirilmesine 2007 yılında, NATO’nun ihtiyacı üzerine başlandığı belirten Koray Arıkan, bunun kendi alanında tek ürün olduğunu söyledi. Dünya genelinde Sır gibi taşınabilir boyutlarda, yüksek gizlilik dereceli bilgiyi güvenli saklayabilecek türde bir ürünün henüz yapılamadığını anlatan Arıkan, “Böyle bir ürünü geliştirebilmek için pek çok ülke hala uğraş veriyor” dedi.

Bir kredi kartı boyunda, 14 milimetre kalınlığında ve sadece 90 gram ağırlığında olan Sır, kolayca taşınabilir olmasının yanı sıra içindeki bilgileri şifreli bir şekilde saklayabiliyor. Kaybolması veya çalınması durumunda içindeki bilgilere ulaşılamıyor. Gerekirse tek bir tuş ile içindeki gizli bilgiler silinebiliyor. Cihazın bir şekilde açılmaya çalışılması durumunda ise içindeki gizli bilgiler kendiliğinden siliniyor.

Sır, NATO Askeri Komitesi tarafından onaylanan 11’inci, NATO envanterine giren 4’üncü Türk ürün oldu. Geliştirilmesi tamamlanmış ve üretilmeye başlanmış olan Sır da diğer ürünler gibi, TÜBİTAK UEKAE tarafından tamamen yerli imkanlarla özgün bir tasarım ile geliştirildi. Ürünün tasarım ve üretim aşamaları, Türk mühendisler tarafından ve yüzde yüz yerli kaynaklarla gerçekleştiriliyor.

NATO’nun bu yıl ihtiyaç duyacağı 602 ürün, TÜBİTAK UEKAE tarafından sağlanacak.

TÜBİTAK NATO ÇALIŞMALARINDA AKTİF NATO’ya sunulan TÜBİTAK UEKAE ürünleri Sır’la sınırlı değil. TÜBİTAK UEKAE, NATO’nun SC/4 (Bilgi Güvencesi Alt Komitesi) komitesinde, bu komite altında yapılanmış olan çalışma gruplarında ve NATO Network-Enabled Capability (Ağ Destekli Yetenek) toplantılarında temsil ediliyor ve aktif rol oynuyor. Enstitü, faaliyet alanına giren konularda NATO’yu yakından takip ediyor ve yerine göre çalışmalara yön veriyor.

NATO ONAYLI ÜRÜNLER -

Kriptolu USB Bellek (SIR) NATO’nun tanımlamış olduğu ihtiyacı karşılayan tek ürün olarak ortaya çıkan ve Sır adı verilen ürün, tüm testlerden başarıyla geçti ve NATO Askeri Komitesi tarafından onaylandı. Onayı takiben geçen ay içinde 602 adet için NATO tarafından resmen sipariş edildi. İhtiyacı karşılayan tek ürün olan Sır’ın teslimatı Eylül ayının sonuna kadar gerçekleşecek.

- Taşınabilir çevrimdışı Kripto Cihazı (TAÇEK) NATO’nun çevrim dışı kripto cihazı (NATO Offline Crypto - All classifications offline file encryptor) ihtiyacına yanıt verecek olan ve TAÇEK adı verilen cihazın NATO tarafından değerlendirmesi halen devam ediyor. NATO Askeri Komitesi tarafından onaylanmasının ardından ürün, 2010 yılında NATO’da ihtiyacı karşılayan tek ürün olarak rekabet olmadan NATO’ya sağlanacak.

- Yeni Nesil Anahtar Yükleme Cihazı (KAYC-S/N) KAYC-N olarak adlandırılan ürün, NATO’nun yeni nesil anahtar yükleme cihazı (NATO Electronic Key Management System - Next Generation Key Fill Device) ihtiyacına yönelik olarak NATO’ya önerildi. NATO tarafından geçici onay alan ürün tüm testleri geçmesinin ardından ABD ve Almanya tarafından önerilen cihazlarla rekabet edecek.

- Kriptolu Mobil Telefon (MILCEP-K1) MILCEP-K1 adı verilen ürün halen Türk Silahlı Kuvvetleri tarafından kullanılıyor. NATO’nun güvenli kişisel haberleşme cihazı (NATO Secure Personal Communicator - Secure Mobile Phone) ihtiyacına yönelik olarak bu ürünün NATO sürümü hazırlandı ve NATO’ya önerildi. NATO Askeri Komitesi tarafından onaylanması halinde, ürün uluslararası firmaların ürünleri ile rekabet edecek.

- Milli Açık Anahtar Altyapısı (MA3) TÜBİTAK UEKAE tarafından geliştirilmiş olan Milli Açık Anahtar Altyapısı (MA3) ürünü halen Genelkurmay Başkanlığı ve bağlı birliklerinde internet ortamında güvenli haberleşme ve dosyalama amacıyla kullanılıyor. Yine bu ürünün bir diğer sürümü ile Türkiye’nin Kamu Sertifikasyon Merkezi işletiliyor ve kamu çalışanlarına elektonik imza için ihtiyaç duydukları sertifikalar sağlanıyor. Bu bilgi birikimi ve ürün, NATO’nun açık anahtar altyapısı (NATO Public Key Infrastructure- NPKI) ihtiyacının sağlanmasında da değerlendirilecek.