TÜİK'ten açıklama
ANKARA (AA) - Türkiye İstatistik Kurumu Başkanlığı (TÜİK), 2005 yılının dönemsel gayri safi milli hasıla (GSMH) ve gayri safi yurtiçi hasıla (GSYİH) rakamlarında yapılan güncellemenin, bir yöntem veya kapsam değişikliği içermediğini ifade ederek, yalnızca önceki dönemlere ait gecikmeli gönderilen verilerin sisteme dahil edildiğini açıkladı.
TÜİK, 2005 yılının son çeyreğine ait GSMH ve GSYİH rakamları ve yapılan yıllık güncellemelerle ilgili ortaya çıkan tartışmalara yönelik açıklama yaptı.
Açıklamada, tüm ülkelerde milli gelirle ilgili hesaplamalarda 2 tür güncelleme yapıldığı ifade edilerek, birincisinin "bilgilerin bir kısmının ait oldukları dönemlerden sonra gelmesi veya düzeltilmesi", ikincisinin de "hesaplamalara ilişkin kapsam, ağırlık ve metodoloji değişikliğine gidilmesinden" kaynaklandığı belirtildi.
"YÖNTEM VEYA KAPSAM DEĞİŞİKLİĞİ YOK"
Açıklamada, 2005 yılının dönemsel GSMH ve GSYİH rakamlarındaki güncellemenin, birinci tür güncellemeye girdiği ifade edilerek, "Başka bir ifadeyle, serinin yayınlanmaya başlandığı yıldan itibaren her yıl, son çeyrekle birlikte önceki dönemlerde açıklanan verilere ek olarak gelen yeni bilgiler ışığında, önceki veriler güncellenmektedir. Bu amaçla yıl içinde yapılan dönemlik tahminler, geçici sonuçlar olarak açıklanmakta, yıl sonunda elde edilen nihai verilerle sonuçlar kesinleştirilmektedir" denildi.
Sözkonusu güncellemenin, bir yöntem veya kapsam değişikliği içermediği ve yalnızca önceki dönemlere ilişkin veri sağlayıcılar tarafından gecikmeli gönderiler veriler sisteme dahil edildiği için, "geçmiş yıllarda olduğu gibi konuyla ilgili herhangi bir açıklama" gereği duyulmadığı kaydedildi.
"HESAPLAMA SİSTEMİ DEĞİŞİYOR"
Açıklamada ayrıca Avrupa Birliği istatistik sistemine uyum sağlayabilmek için yeni bir güncelleme çalışması yürütüldüğü ifade edildi.
Bu çalışmayla birçok metodolojik değişikliğin yanısıra halen 1987 olan temel yılın 1998 olarak değiştirileceği belirtilen açıklamada, şunlar kaydedildi:
"Güncellemeyle, tanım ve sınıflama farklılıkları yanında, 1990 girdi-çıktı tabloları yerine 1998 girdi-çıktı tablolarının kullanılması, 2000 sonrası yapılan bina, tarım ve sanayi sayım sonuçlarının sisteme katılması gibi birçok alanda yenilikler yapılacaktır. Bu güncelleme çalışmaları henüz sonuçlanmamış olup, bu yıl içinde tamamlanması planlanmaktadır.
Bu güncellemelerle GSMH ve GSYİH hesaplamaları, SNA-68 yerine Avrupa Hesaplar Sistemi'ne (ESA-95) göre yapılacaktır. Güncelleme sonunda, 1998 yılından itibaren oluşacak yeni seride, hem sektör büyüklüklerinde hem de milli gelir rakamlarında mutlak değer ve yıllık oransal değişim yönüyle farklılıkların olması beklenmektedir."
TÜİK, 2005 yılı büyüme hızını yüzde 7,6, 2005 son çeyrek büyüme hızını da yüzde 10,2 olarak açıklamıştı.
