Turizmde Engelli Sorunları Tartışıldı

Antalya Kent Konseyi Engelliler Meclisi’nin 10-16 Mayıs Engelliler Haftası nedeniyle düzenlediği ‘Turizmde Engellilerin Yeri’ konulu panelde, engelli vatandaşların tatil yaparken yaşadıkları sıkıntılar dile getirildi.

Ünlü haber spikerlerinden Gülgün Feyman moderatörlüğünde Antalya Kültür Merkezi (AKM) Perge Salonu'nda yapılan panele; Antalya Büyükşehir Belediyesi Sosyal Hizmet Daire Başkanı Emin Sözen, İl Milli Eğitim Müdürlüğü'nden Ramazan Sarıgöl, Akdeniz Üniversitesi APGEM Akademik Koordinatörü Dr. Figen Ceylan, Antalya Gönüllüler Derneği ve Engelli Bireyler Derneği’nden Dr. Gülsüm Gülay Yılmaz, Sakatlar Derneği Başkanı Mehmet Karavural, Altı Nokta Körler Derneği Başkanı Rahim Esgir, Türkiye Otelciler Federasyonu (TUROFED) Başkanı Osman Ayık, Profesyonel Otel Yöneticileri Derneği Başkanı Ali Kızıldağ, turizm acenteleri ve otel yöneticileri ile engelli vatandaşlar katıldı.

Toplantıda engellilerin şikayetlerini dile getiren Dr. Gülsüm Gülay Yılmaz, kendisinin de engelli çocuk annesi olduğunu belirterek, on yıl boyunca engelli çocuklarla çalışırken onların sorunlarının farkına vardığını bildirdi. Engellilerle engelsizlerin turizmden beklentilerinin farklı olmadığını söyleyen Yılmaz, “Çocuklarımla birlikte her yere gitmeyi destekliyorum. Ama gidişlerimiz sırasında birçok engellerle karşılaşıyoruz. Türkiye’de yüzde 10’la 12 arasında değişen engelli popülasyonu var. Ama tatile gittiğim yerlerde çok az engelliyle karşılaşıyorum. Bir şekilde engellendiklerini düşünüyorum. Bir şekilde gelemediklerini düşünüyorum” dedi.

İkinci bir problemin ise otel personellerinin engelliye davranış şekli olduğunu söyleyen Yılmaz, “Türk toplumunda engelliye yardım çoğu zaman acıma şeklinde oluyor. Aslında normal vatandaşlara yapılan yaklaşım olsun istiyoruz; sadece önlerinde engel olmasın. Personelin eğitiminin önemli olduğunu düşünüyorum. Engellilerin tatil yapması için engeller mi var, parası mı yetmiyor, yollar mı uygun değil merak ediyorum” şeklinde konuştu.

"YÜKSEK KALDIRIMLARDA HAPSOLUYORUZ"

Engellilerin de bir tatil beklentileri olduğunu söyleyen Sakatlar Derneği Başkanı Mehmet Karavural, “Her normal insan gibi biz de tatil yapmak istiyoruz. Tatil yapmak için beklentilerimiz var. Özellikle tekerlekli sandalye kullanan vatandaşlar için altyapının olmasına ihtiyaç var otellerde. Kentin tamamını gezmek istediğinizde bile altyapı eksikliği önümüze çıkabiliyor. Bazı otellerin içinde bu altyapıların olmasına rağmen dışarı çıkınca yüksek kaldırımla karşı karşıya kalıp hapsoluyoruz” diye konuştu. Antalya turizminden beklentilerini de dile getiren Karavural, turizmin gelişmesinin engelliler için de bir istihdam kapısının açılması, çalışabilecek alanların çoğalması anlamına geldiğini belirtti.

"OTELLERE BEŞ YILDIZ TAKMA İMKANINI VERENLERİ KINIYORUM"

Engellilerin de arzuları ve zevkleri olduğunu söyleyen Altı Nokta Körler Derneği Başkanı Rahim Esgir ise, “Biz görme engelliler denizi göremiyoruz ama, denizden sizin kadar zevk alabiliyoruz. Doğanın yeşilliklerini belki göremiyoruz ama o temiz havayı hissedebiliyoruz. Otellere 5 yıldız takma imkanını verenleri kınıyorum. Çünkü 5 yıldızlı oteller düzenlenirken engelliler için düzenleme kriteri yok. Olsaydı birçok otelde engelliler dikkate alınırdı. Otele bir şekilde gidiyoruz. Kocaman bir bina, bağımsız, hareketimiz çok iyi, ancak gittiğimiz zaman aradığımız yerleri bulmakta zorlanıyoruz. Düzenlemeler yapılabilir. Engelliler için odalar ayrılıyor, ama ben istiyorum ki bütün odalar engellilerin de kullanabileceği durumda olsun. Asansörlerde kaçıncı kata geldiği sesli olarak hatırlatılsın, otel personeli eğitimli olsun, ‘bir arzunuz mu var’ sorsun bana, ben de isteğimi medeni şekilde bildireyim. Bunlar yapılamayacak şeyler değil. Eğer bunları yapmıyorsanız size turizm işletme ruhsatı verilmesi doğru değil” ifadelerini kullandı.

Engelli vatandaşların tatil yapmak için maliyet konusunda bazen sıkıntı yaşayabildiklerini, bazen ise tatil için bir sürü kampanyalardan yapıldığını belirten Esgir, altyapı çalışmalarının, yüzey işaretleri, personel eğitiminin olmaması nedeniyle o tatili eksik yaşadıklarını, yaşarken bile tatilin kendilerine stres ve sıkıntı verdiğini bildirdi.

"BÜTÜN ENGELLİ GRUPLARI KAPSAYACAK ŞEKİLDE İŞLETME YAPILMASI BUGÜNKÜ ŞARTLARDA İMKANSIZ"

Engellilerin bugün yaşadığı sorunların sadece onların değil ülkenin genel sorunu olduğunu söyleyen TUROFED Başkanı Osman Ayık, dünyada en rekabetçi alanlardan bir tanesinin turizm sektörü olduğunu, Türkiye’nin de turizm sektörü olarak geldiği yer bakımından çok iyi olduğunu kaydetti. Buna rağmen bir takım eksikliklerin yaşandığını aktaran Ayık, “Mevzuatların el verdiği şekilde bir takım şeyler yapılmaya çalışılıyor. Toplumu oluşturan bir takım bileşenler var. Bu bileşenlerin de tek tek arzuları, istekleri var. Biz bir takım işleri yaptık iyi yerlere geldik, bir takım şeylere yatırım yaptık, hepsi keşfediliyor, buna yeni yatırımlar yapılıyor” şeklinde konuştu.

Engelli bireylerin de toplumun bir parçası olduğunu hatırlatan Ayık, engelli vatandaşları da kendi aralarında sınıflandırmak gerektiğini, farklı sorunları olan engelliler olduğunu, yapılan işletmelerin bütün engelli vatandaşları memnun edecek şekilde istendiğini bildirdi. Türkiye’de bugünkü şartlarda bütün bunlara cevap verecek otellerin yapılmasının imkansız olduğunu ifade eden Ayık, “Bizim işletmelerimizin bütün bu grubu memnun edecek şekilde düzenlenmesinin bugünkü şartlar altında inanılmaz yatırımlara gideceğini düşünüyorum. Bütün grupların rahat kullanabilmesi haline getirmek kolay bir iş değil. Özverili şekilde bunun için yatırımlar yapılıyor” dedi.

"TÜRKİYE’DE 3 KATEGORİDE OTEL VAR"

Türkiye’deki otelleri 3 kategoride değerlendiren Ayık, “Kültür ve Turizm Bakanlığı'ndan belge almış, belediyeden belge almış ve hiç belge almamış otellerimiz var. Hepsine de otel diyoruz. Kültür ve Turizm Bakanlığı'ndan belge almış oteller kullanışlı olsa da, belediye belgeli tesislerimizde bir kılavuz yoktur. Olmasını arzuladığımız kriterlerin hiçbirisini göremiyoruz. Üçüncü tip oteller için ise hiçbir şey diyemiyorum. Bu bizim için kanayan yara. Eksiklik varsa giderilmeli ve hazırlıklara başlamamız lazım. Sokağa çıktığınız zaman sokak sizin ihtiyaçlarınıza cevap vermiyorsa, otel de altyapı olsa neye yarar” şeklinde konuştu.

"ENGELLİ NÜFUSUMUZUN YÜZDE 70’İ AB ÜLKELERİNE SEYAHAT EDİYOR"

Çalıştığı ve yatırımına katkıda bulunduğu otellerde engellilere yönelik bir takım yatırımlar yaptığını dile getiren Profesyonel Otel Yöneticileri Derneği ve Calista Luxury Resort Genel Müdürü Ali Kızıldağ, turizmde engellinin yeri konusunda bir sunum yaptı. 7 milyarlık dünya nüfusunun yaklaşık yüzde 15’inin, yani ortalama 1 milyar insanın engelli olduğunu kaydeden Kızıldağ, Türkiye’de resmi rakamlarda nüfusun ortalama 1 milyona yakınının engelli olduğunu belirtti. Kamuya intikal etmiş engelli sayısının çok daha az olduğunu ifade eden Kızıldağ, “75 milyonluk Türkiye’de yaklaşık 8,5 milyon engelli yaşıyor. Engelli nüfusun yüzde 70’i AB ülkelerine seyahat ediyor. En çok tercih edilen ülkeler İspanya ve İtalya. Her yıl yaklaşık 15-20 milyon civarında engelliyi ağırlayan bu ülkelerde, oteller, restoranlar ve caddeler engelliye göre düzenleniyor” dedi.

2005 yılında yapılan bir yönetmelikte toplam kapasitesi 80 oda ve üzerinde olan oteller ile tatil köylerinde en az bir oda olması gerektiğini hatırlatan Kızıldağ, yönetmelik sonrasında 2008 rakamlarına göre Türkiye’deki turizm tesislerinde bin 176 adet engellilere ait özel oda bulunduğunu, bunun da 605 oda Antalya’da, 159 oda Muğla’da, 147 odanın İstanbul’da olduğunu aktardı. Kızıldağ daha sonra yöneticisi olduğu otelde engellilere yönelik yapılan çalışmalarla ilgili bilgi verdi.

Panel, soru ve cevap şeklinde devam etti.