Türk Araştırmacılar, Bilimde Çığır Açacak İki Büyük Projede Yer Alacak

İnsan beyninin şifresinin çözüleceği ve geleceğin malzemesi olarak adlandırılan “grafen”in yeni kullanım alanlarının araştırılacağı iki proje, bilimde yeni bir çağ açacak. Avrupa ve dünyadan birçok ülkenin yer aldığı çalışmalarda, Türkiye adına TÜBİTAK’ın destekleyeceği Türk araştırmacılar da görev alacak.

Avrupa Komisyonu, bilim ve insanlık tarihinde çığır açabilecek fikirlerin hayata geçirilmesi amacıyla 2 önemli projeyi destekleme kararı aldı. Bunlardan ilki insan beyninin şifrelerinin çözülerek elde edilecek bilgilerin bilişim alanında kullanılacağı “İnsan Beyni Projesi”, diğeri ise 2010 Nobel Fizik Ödüllü ve gelecekte birçok alanda kullanılacak olan “Grafen Projesi”. Avrupa Komisyonu, AB 7. Çerçeve Programı ICT (Bilgi ve İletişim Teknolojileri) alanı kapsamında her iki projeyi de “Geleceğin Yükselen Teknolojisi” (FET Flagship) projeleri olarak seçti. 10 yıl boyunca desteklenecek çalışmalara 1’er milyar Avroluk destek verilecek. Dünyanın en büyük deney ortamının oluşturulacağı projelerde 15 AB üye ülkesi ile Amerika, Kanada, Çin ve Japonya’dan 200 araştırma enstitüsü yer alıyor. Projeye Türkiye adına destek veren TÜBİTAK, Türk araştırmacıların bu iki önemli çalışmada yer almasına öncülük etti. AB Komisyonu tarafından beklenen ulusal desteği projelerin her aşamasında sağlayan TÜBİTAK, projenin yürütülmesi aşamasında da araştırmacılara destek verecek. Türk bilim insanları, proje kapsamında Nobel ödüllü araştırmacılar ile bir arada çalışma fırsatı bulacak.

İNSAN BEYNİNİN MEKANİZMASI BİLİŞİM ALANINDA KULLANILACAK

Geleceğin teknolojisi olarak gösterilen İnsan Beyni Projesi’nde insan beyninin bilinmeyenleri çözülecek ve elde edilen bilgiler tıp ve bilişim alanlarında kullanılacak. Dünyanın en büyük deney ortamının oluşturulacağı projenin merkezinde Bilişim ve Bilgi işleme Teknolojileri (BİT) yatıyor. Projeyle geliştirilecek nöro-bilişim, beyin simülasyonu ve süper bilgisayar uygulamaları için BİT platformları, dünyanın her yerinde üretilen nörobilim verilerinin toplanmasını, birleştirici modeller ve simülatörler üzerinde bütünleştirilmesini, biyolojiden elde edilen verilerle karşılaştırılarak kontrolünü ve bilim dünyasına açılmasını kapsıyor. Projenin Türkiye yürütücüsü Sabancı Üniversitesi olacak. Sabancı Üniversitesi’nden Dr. Volkan Özgüz ve Prof. Yaşar Gürbüz önderliğindeki teknik ekip, TÜBİTAK desteği ile nörobenzetimli bilgi işlem mimarileri, çok düşük enerjilerle çalışan yeni bilgi işlem tüm devreleri ve donanım platformları geliştirerek, araştırmacıların insan beyninin mimarisine ve devre yapısına dayalı yeni bilişim sistemleri tasarlamasına ön ayak olacak. Proje, 2013'ün son aylarında başlayacak.

İNCE, İLETKEN VE ÇELİKTEN 300 KAT DAHA GÜÇLÜ

Avrupa Komisyonu’nun seçtiği diğer proje olan Grafen Projesi ise, 2013 yılında başlayacak. Grafen Projesi’nde Türkiye’den yine Sabancı Üniversitesi yer alacak. Proje yürütücülüğünü Doç. Dr. Selmiye Alkan Gürsel’in yaptığı ekip, TÜBİTAK desteği ile grafenin enerji uygulamaları, özelikle de grafenin yakıt pillerindeki kullanımları konusunda yapacağı araştırma çalışmaları ile projeye katkı sağlayacak.

Prof. Andre Geim ve Prof. Kostya Novoselov’a 2010 Nobel Fizik Ödülü’nü kazandıran grafen, geleceğin harika malzemesi olarak gösteriliyor. Benzersiz ve üstün özelliklere sahip olan grafen, inceliği, elektriği bakırdan daha iyi iletmesi ve çelikten 300 kat daha güçlü yapısı ile dikkat çekiyor. Elektronik kağıt ve bükülebilir kişisel iletişim cihazları gibi hızlı, esnek ve sağlam tüketici elektroniği ürünleri ve enerji verimliliği yüksek uçaklarda kullanılabilecek. Grafenin uzun vadede yeni bilgisayar paradigmalarını ve yapay retina gibi çığır açan tıbbi uygulamaları doğurması da bekleniyor.