Türk Basketbolu'nun "İlk"leri Ve Rekorları

Eski adıyla Deplasmanlı Erkekler Basketbol 1. Ligi, son dönemdeki ismiyle Beko Basketbol Ligi hafta sonu 47. yaşına girerken, Türk basketbolunda birçok ''ilk''ler ve ilginç rekorlar bulunuyor.

Türk basketbol tarihinin en önemli yıldızlarından biri olan ve bu sezon Beşiktaş’ın başına geçen Erman Kunter, 153 sayı ile bir maçta en fazla sayı atan oyuncu oldu. O dönem Fenerbahçe'de forma giyen Kunter, 1988 yılında Sarı-Lacivertlilerin Hilalspor'u 175-101 yendiği maçta, 153 sayı atarak rekor kırarken, ilk yarıda attığı 81 sayıyla, bir devrede en fazla sayı üreten basketbolcu olarak da tarihe geçti.

Geçtiğimi sene Fransa'nın Cholet takımında antrenör olarak görev yapan Erman Kunter, 2009-2010 sezonunda Cholet'i Fransa Birinci Basketbol Ligi şampiyonu yaparak, antrenör olarak da bir ilke imza attı. Kunter, yabancı bir takımın başında lig şampiyonluğu yaşayan ilk ve tek Türk antrenör oldu.

Beşiktaşlı Hüdai Budanur da kırılması güç bir rekoru elinde bulunduruyor. 1957 yılında İstanbul Spor ve Sergi Sarayı'nda yapılan İstanbul Ligi maçında Beşiktaş, İstanbul Karagücü'nü 110-56 yenerken, Budanur, siyah-beyazlıların 110 sayısını da tek başına attı.

Sezon öncesinde profesyonel olarak basketbolu bıraktığını açıklayan Fenerbahçe Ülker oyuncusu Mirsad Türkcan, ABD Profesyonel Basketbol Ligi'nde (NBA) oynayan ilk Türk basketbolcusu olarak tarihe geçti.

1998 yılında ilk kez Houston Rockets'e transfer olan Mirsad, NBA'de fazla oynama şansı bulamadı.

2001-2002 sezonunda CSKA Moskova takımında forma giyen Mirsad Türkcan, Avrupa Ligi normal sezonunda en değerli oyuncu (MVP) seçilen ilk Türk basketbolcu oldu.

Mirsad Türkcan, Fenerbahçe Ülker'in 3 Ocak 2008'de deplasmanda İtalya'nın Lottomatica Roma ile yaptığı maçta 1000 ribaunt barajını aşarak, ULEB Avrupa Ligi tarihine geçti. Basketbolda 2000 yılından bu yana düzenlenen ULEB Avrupa Ligi'nde 1000 ribaunda ulaşan ilk oyuncu olan Mirsad Türkcan, Lottomatica Roma karşısında 13 ribaunt alarak, toplam ribaunt sayısını 1007'ye taşımıştı.

NBA takımlarından Sacramento Kings tarafından 12 sezon önce seçilen Hidayet Türkoğlu, Mirsad'dan daha başarılı bir performans sergileyerek, NBA'de en fazla oynayan Türk oyuncu durumunda bulunuyor.

2008-09 sezonu sonunda Orlando Magic'ten ayrılıp, Toronto Raptors ile 5 yıllığına 53 milyon dolara anlaşan Hidayet, 2004 yılında Utah Jazz ile 6 yıllık 50 milyon dolara sözleşme imzalayan Mehmet Okur'u geçerek, tarihte en fazla ücrete imza atan Türk oyuncu oldu.

2003-2004 sezonunda Detroit Pistons'ta şampiyonluk sevincine ulaşan milli basketbolcu Mehmet Okur ise NBA'de şampiyonluk yaşayan ilk Türk oyuncu.

Mehmet Okur, ayrıca Batı Konferansı'nda daha önce All-Star'a seçilen ancak sakatlığı nedeniyle oynayamayan Allen Iverson'un yerine kadroya girerek, NBA tarihinde All-Star maçına çıkan ilk Türk sporcu olarak da tarihe geçti. Las Vegas'taki Thomas Mack Arena'da 18 Şubat 2007'de yapılan All-Star'da, Mehmet maçta yer aldığı 14 dakika 43 saniyede 4 sayı attı, 2 ribaunt aldı ve 1 de asist yaptı.

Avrupa'ya transfer olan ilk Türk basketbolcu ise Yalçın Granit oldu. Granit, Fransa'nın Racing Paris takımında oynamıştı.

Fenerbahçe'den 12 sezon önce Yunanistan'ın AEK takımına giden İbrahim Kutluay ise ilk kez bir Yunan takımına transfer olan Türk oyuncu olmuştu. 2001-2002 sezonunda Panathinaikos ile Avrupa Ligi şampiyonluğuna ulaşan Kutluay, bu kupayı kaldıran ilk Türk basketbolcu olarak tarihteki yerini aldı.

2007 yılında İspanya'nın Real Madrid takımıyla ULEB Kupası'nı kazanan Kerem Tunçeri de ilk kez bu kupada şampiyonluk sevinci yaşayan Türk basketbolcu oldu.

Avrupa'da profesyonel liglerde bir takım çalıştıran ilk antrenör ise geçtiğimiz sene Beşiktaş'la üç kupa kazanan bu sene ise Galatasaray’ın başına geçen Ergin Ataman oldu.

2001-2002 sezonunda İtalya'nın Montepaschi Siena takımını çalıştıran ve takımına ilk sezonunda Avrupa Raimundo Saporta Kupası'nı kazandıran Ataman, bu kupayı kaldıran ilk ve tek Türk antrenör olarak tarihte yerini aldı.

Efes Pilsen'e 1999-2000 sezonunda Avrupa Ligi'nde dörtlü final oynatan Ergin Ataman, bir Türk takımını bu kupada ilk kez Avrupa üçüncüsü yaptı.

Montepaschi Siena'ya da 2002-2003 sezonunda Avrupa Ligi'nde dörtlü final oynatıp, Avrupa üçüncülüğünü kazanan Ataman, bu kupada yabancı bir takımla üçüncülük kazanan ilk Türk antrenör olarak da bir ilke imza attı.

Geçtiğimiz sezon ismini Anadolu Efes olarak değiştiren Efes Pilsen, 1996 yılında Avrupa Radivoj Koraç Kupası'nı müzesine götürerek, ilk kez bu spor dalında Avrupa kupası kazanan Türk takımı olma başarısını gösterdi.

Lacivert - beyazlılar, Avrupa kupalarında finale çıkan ilk takım olma özelliğini de taşıyor. 1993 yılında da Avrupa Kulüpler Kupası'nda final oynayan Anadolu Efes, Torino'da Yunan rakibi Aris'e 50-48 yenilmişti.

Anadolu Efes, 1999-2000 sezonunda da Avrupa Ligi'nde dörtlü finale kalıp, Avrupa üçüncüsü olarak bir ilke daha imza attı.

Lacivert - beyazlılar, bir NBA takımıyla maç yapan ilk ve tek Türk takımı. NBA'in davetlisi olarak 2006 yılında ABD'ye giden lacivert-beyazlılar, 11 Ekim 2006'da Denver Nuggets ile yaptığı hazırlık maçıyla, bir NBA takımıyla karşılaşan ilk Türk ekibi oldu. Anadolu Efes, NBA'deki ikinci hazırlık maçında 13 Ekim 2006'da Golden State Warriors ile oynadı.

NBA ile Avrupa Basketbol Ligleri Birliği'nin (ULEB) yaptığı anlaşma gereği İstanbul'a gelen NBA takımlarından Minnesota Timberwolves, 6 Ekim 2007'de Anadolu Efes ile özel bir maç yaptı. EA Sports'un organizasyonu ''NBA Europe Live Tour 2007'' kapsamında çeşitli etkinliklerde bulunmak üzere İstanbul'a gelen ve burada yeni sezon hazırlıklarını sürdüren Minnesota Timberwolves'ın, Anadolu Efes ile yaptığı maçla ilk kez bir NBA takımı Türkiye'de maç oynadı. Anadolu Efes de Türkiye'de bir NBA takımıyla karşılaşan ilk Türk takımı unvanını aldı. Anadolu Efes ile Minnesota Timberwolves arasındaki karşılaşmada görev yapan Türk hakem Recep Ankaralı da tarihe geçti.

Bu sezon başında ise Fenerbahçe Ülker, NBA Europe Live 2012 etkinliği kapsamında Ülker Sports Arena’da Boston Celtics'i konuk etti. Yeni sezon hazırlıkları kapsamında, 17 NBA şampiyonluğu bulunan Celtics ile karşılaşan Sarı-Lacivertliler mücadeleden 97-91 yenerek bir NBA ekibini mağlup eden ilk Türk takımı oldu.

BEKO BASKETBOL LİGİ 47. YAŞINA GİRİYOR

Arçelik A.Ş'nin Beko markasıyla isim sponsoru olmasının ardından 2006-2007 sezonundan itibaren ''Beko Basketbol Ligi'' adıyla oynanan Deplasmanlı Erkekler Birinci Basketbol Ligi, hafta sonunda 47. yaşına giriyor.

13 kez şampiyonluk sevinci yaşayan Anadolu Efes lig tarihinde en fazla mutlu sona ulaşan takım unvanını sürdürüyor. İlk şampiyonluğunu 1978-79 sezonunda kazanan lacivert-beyazlılar, ligde 2001-02, 2002-03, 2003-04 ve 2004-05 sezonlarında üst üste 4 şampiyonluk yaşadı. Basketbol şubesini yıllar önce kapatan Eczacıbaşı ise Anadolu Efes'in ardından 8 şampiyonlukla en fazla şampiyonluk yaşayan ikinci takım durumunda bulunuyor. Eczacıbaşı'ndan sonra 5 şampiyonlukla İTÜ ve 4 şampiyonlukla Ülkerspor geliyor.

Ligde 46 sezon geride kalırken, futbolun ''3 Büyükler''inden Beşiktaş 36 yıllık şampiyonluk hasretine geçtiğimiz sezon son verirken, Galatasaray ise 21 yıldır mutlu sona ulaşamıyor.

Geçtiğimiz sezonu büyük bir başarıyla üç kupa elde ederek kapatan Beşiktaş, bundan önce sadece 1 kez lig şampiyonluğu yaşadı. Siyah-beyazlılar, 1974-75 sezonunda 57 puanı bulunan Galatasaray'ın önünde 60 puanla ligi ilk sırada tamamlayarak, ilk şampiyonluğunu kazanmasının ardından geçtiğimiz sezon ise Play-Offlar finalinde Anadolu Efes’i yenerek kupayı kaldırmıştı.

Lig tarihinde 4 kez şampiyon olan Galatasaray, ilk şampiyonluk kupasını 1968-69 sezonunda kazandı. Ligde play-off sistemine geçildikten sonra 1984-85 sezonunda finalde Fenerbahçe'ye ve 1985-86 sezonunda da Efes Pilsen'e 2-1'lik üstünlük kurarak üst üste iki kez şampiyonluk kupasını müzesine götüren sarı-kırmızılılar, en son 1989-90 sezonunda play-off finalinde Paşabahçe'ye 3-1 üstünlük kurarak şampiyonluk yaşadı.

Ligde 5 şampiyonluğu bulunan Fenerbahçe Ülker, futbolun ''3 Büyükler' içinde en fazla şampiyonluk yaşayan takım durumunda bulunuyor. Sarı-lacivertliler, ligde son 5 sezonda 4 kez şampiyon olma başarısını göstererek, şampiyonluk sayısını 5'e yükseltti. İlk şampiyonluğunu 1990-91 sezonunda yaşayan Fenerbahçe, daha sonra 16 yıl şampiyon olamadı.

2006-07 sezonunda Ülker ile sponsorluk anlaşması imzalayan ve Fenerbahçe Ülker olarak ligde mücadele eden sarı-lacivertliler, sezon sonunda 16 yıl aradan sonra şampiyon olarak, kulübün 100. yılında şampiyonluk hasretine son vermişti. Fenerbahçe Ülker, 2007-08 sezonunda da şampiyon olarak tarihinde ilk kez üst üste iki şampiyonluk yaşadı.

2009-2010 sezonunda Efes Pilsen'e play-off final serisinde 4-2 üstünlük kurarak şampiyon olan sarı-lacivertliler, 5. şampiyonluğunu ise iki sezon önce play-off finalinde karşılaştığı ezeli rakibi Galatasaray'ı da 4-2 ile geçerek, elde etti. Fenerbahçe Ülker, bu şampiyonlukla 4 şampiyonluğu bulunan ezeli rakibini şampiyonluk sayısında da geride bıraktı.

BASKETBOL LİGİ'NİN İLK ŞAMPİYONU ALTINORDU, SON ŞAMPİYONU BEŞİKTAŞ

1966 - 67 sezonuyla başlayan Deplasmanlı Erkekler Basketbol Birinci Ligi'nde ilk şampiyonluğu Altınordu kazandı. Beko Basketbol 1. Ligi'nin son şampiyonu ise geçtiğimiz sezonu 3 kupayla kapatan Beşiktaş.

Ligde 1983-84 sezonunda play-off sistemine geçildi ve bu tarihten itibaren lig şampiyonu play-off maçlarının ardından belirlendi. Tofaş'ın 2, Muhafızgücü ve Karşıyaka'nın da 1'er şampiyonlukları bulunuyor.