Türk bilim insanlarından budama artığı parçalama makinesi; 'Rençber'

Hasan DEMİRBAŞ/ANTALYA, (DHA) - AKDENİZ Üniversitesi (AÜ) öğretim üyelerinin geliştirdiği ve 'Rençber' adını verdiği, Türkiye'nin ilk budama artıklarını yerinde parçalayıp, toprak yüzeyine bırakan, kendi yürür budama artığı parçalama makinesi tanıtıldı. AÜ Ziraat Fakültesi öğretim üyeleri Prof. Dr. Murad Çanakcı, Prof. Dr. Mehmet Topakçı, Prof. Dr Davut Karayel, Dr. İlker Ünal ve Dr. Mehmet Çakır, TÜBİTAK destekli tarım makinesi geliştirdi. Türk bilim insanlarının yapımı olan ve 'Rençber' adı verilen makine, ağaç budamasından sonra ortaya çıkan artıkları, herhangi bir yere taşımadan yerinde parçalayıp, toprak yüzeyine bırakıyor. Alanında Türkiye'de geliştirilen ilk makine olan 'Rençber' için 2 patent başvurusu yapıldı. Makinede tüm hareket iletimi hidrolik, kontrol ise elektronik sistemle sağlanıyor. Üzerindeki ölçme sistemiyle veriler anlık izlenebiliyor. 'ÖNEMLİ SORUNU ÇÖZÜYOR' Proje yürütücüsü Prof. Dr. Murad Çanakcı, Türkiye'de meyvecilik alanının son 15 yılda nicelik ve nitelik olarak arttığını, bunun da daha büyük ölçekli ve modern meyve bahçelerini beraberinde getirdiğini söyledi. Bu durumun, önceki yıllarda olmayan budama artıklarının parçalanması konusunun ortaya çıkmasına neden olduğunu belirten Prof. Dr. Çanakcı, budama artıklarının yok edilmesinin işletmeler açısından işgücü ve maliyet kaybı ile çevresel kirlilik olarak karşılarına çıktığını aktardı. Prof. Dr. Çanakcı, şunları söyledi: "Son yıllarda üreticiler ve Tarım Bakanlığı tarafından parçalama makinelerine ilgi arttı. Biz de 2015 yılında TÜBİTAK'a bu projeyi sunduk. Projemiz kabul edildi ve son aşamasındayız. Makinemiz traktörden bağımsız. Terminolojide 'Kendiyürür makine' olarak adlandırılıyor. Üzerinde kendi serbest motoru ve yürüyüş sistemleri olan, genelde tek bir amaç için geliştirilmiş makineler. Son yıllarda yurt dışında silaj makineleri, ilaç makineleri gibi kendiyürür makineler konusunda da ithalat yapıldığını görüyoruz. Ülkemizin eksikliğini hissettiği alanlardan biri de bu. Projede, Kendiyürür Budama Artığı Parçalama Makinesi geliştirdik. Motorundan, yürüyüş sisteminden ve parçalama makinesinin özelliklerinden hareket edersek, kendine özgü bir makine olduğunu rahatlıkla söyleyebiliriz. Türkiye'de ilk kez geliştirilen makine. Yurt dışında özellikle ABD'de 350-400 beygir gücünde bu amaç için geliştirilmiş çok büyük makineler var. Ama bunların ülkemize uygun olmadığını düşünüyoruz. Geliştirdiğimiz makine, 3 metre sıra aralığı bulunan bağlarda hem de 8-10 metre genişliğine kadar ceviz bahçelerinde kullanılabilir." MALİYETİ 200 BİN LİRA Denemelerde güzel sonuçlar aldıklarını dile getiren Prof. Dr. Çanakcı, teknolojik olarak Türkiye'de geliştirilen makinelerden birkaç kademe üst düzeyde olduğunu belirtti. Makinelerinin maliyetinin, traktörden güç alan diğer makinelere oranla daha yüksek olduğunu kaydeden Çanakcı, "Ülkemizdeki büyük meyvecilik işletmeleri bu makinemizi alıp kullanabilirr. Dizel motor üzerine 115 beygir gücünde turbo motoru var. Bu makinenin maliyeti 200 bin lira; ama bu prototip. Bir imalatçı bunu aldığı zaman maliyeti daha da düşürebilir. Adı 'Rençber', tarımda verilen emeği, çalışmayı tarif ediyor. Fedakar, cefakar Türk çiftçisine atıf olsun diye 'Rençber' adını verdik. Çok da olumlu geri dönüşler aldık. 3,5 milyon hektar meyvecilik yapılan alan var. Bunlardan milyonlarca ton atık çıkıyor. Bu atıkları çok farklı şekillerde değerlendirme şekli var. Ama en basit ve ülkemizin de ihtiyacı olduğu düşündüğümüz, bunların parçalanıp, toprağa karıştırılması. Toprağın, başta organik madde olmak üzere birçok özelliğini iyileştiriyor" diye konuştu.