Türk Bilimadamı, Hücre Onarımında Etkili Bir Molekül Buldu

Türkiye'de bakterileri ırklarına ayıran ilk kişi olan Doç. Dr. Ömür Baysal, "bacillus subtilis (EU07)" bakterisinde bulduğu molekülün, birçok hormonun oluşumu, sinir hücrelerinin etkileşimi ve epigenetik kontrolde görev aldığını ortaya çıkardı. Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi (MÜ) Fen Fakültesi Moleküler Biyoloji ve Genetik Bölüm Başkanı Baysal ve ekibinin uzun süren araştırmaları sonucu, toprak kökenli bir hastalığın mücadelesinde kullanılmak üzere bulunan EU07 bakterisinde ortaya çıkan molekül, özellikle hücre gelişiminde ve onarımında önemli rol oynuyor. Bu çalışmadan elde edilen bulgularla mikroorganizmalar arasında iletişim ve etkileşim konusunda yeni bilgilere de ulaşıldı. Bulunan molekülün tıpta, ilaç sanayisinde, doğa bilimlerinde ve zirai alanlarda faydalı olabilecek yeni çalışmalara öncü olacağı belirtildi. Doç. Dr. Baysal öncülüğünde Çin, İtalya, Japonya ve İngiltere’den araştırmacıların da katılımıyla yapılan çalışmalar beş yıl sürdü. Projenin neticesinde uluslararası çalışmanın makalesi, ABD'deki Plos One dergisinde kabul edilerek basım aşamasına geldi.

Ömür Baysal, Cihan muhabirine yaptığı açıklamada, yeni bulunan molekülün 2008 yılında tamamlanarak yayımlanan, bu bakteriyle ilgili daha önceki bir çalışmamın devamı niteliğinde olduğunu söyledi. Baysal, "Önceki çalışmalarda bakteri, yurtdışı orijinli bir bakteriyle karşılaştırılarak genetik ve mikrobiyolojik özellikleri belirlendi. Şimdiki çalışma ise onun devamı olarak yürütülmüştür. Bu bakteriyi aslında, toprak kökenli bir fungal patojenin sebep olduğu fusarium solgunluğu hastalığına karşı etkili biyolojik ajanların taranması esnasında tespit ettik." dedi.

Yeni buldukları molekülün tıpta, ilaç sanayisinde, doğa bilimlerinde ve zirai alanlarda faydalı olabilecek yeni çalışmalarda öncü olacağını dile getiren Doç. Dr. Baysal, şunları kaydetti: "Yaşam için hücrelerde gerekli ve metabolizmada birçok yaşamsal olayda rol alan, organizmada eksikliği halinde birtakım yaşamsal sorunlara sebep olan bir enzim olan S-adenosylmethionine dependent transferase (SAMDT)'a yüzde 99 benzerlik gösteren yeni bir molekül tanımlandı. Bu molekül, toprak kökenli bir hastalığın mücadelesinde kullanılmak üzere araştırılan bir bacillus subtilis (EU07) bakterisinden tespit edildi. Bakterinin ürettiği proteinlerin protein mühendisliği, ileri moleküler biyoloji ve mikrobiyoloji yöntemleri kullanılarak araştırılması sırasında, şu ana kadar tespit edilmemiş orijinal yedi molekül arasında en fazla dikkat çeken biri olan enzim SAMDT'ın, özellikle hücre gelişiminde ve onarımında önemli rol oynadığı dünya literatüründe de bildiriliyor. Ayrıca birçok hormon ve sinir hücrelerinin nörotik aktarım ve etkileşiminde, hücrelerde epigenetik kontrolde görev alıyor. Bu bakterinin ürettiği enzimlerin bazılarının parçalayıcı özelliği de bulunuyor.