"Türk çelik sektörü rakiplerine karşı savunmasız bırakıldı"

İSTANBUL (AA) - Çelik İhracatçıları Birliği (ÇİB) Başkanı Namık Ekinci, inşaat çeliği ithalatında gümrük vergisinin sıfırlanmasının Türk çelik sektörünü dünyadaki rakiplerine karşı savunmasız bıraktığını belirterek, bu durumun ihracatı azaltacağını, cari açığı ve işsizliği artıracağını savundu.

Ekinci, inşaat çeliğinde uygulanan Gümrük Vergisi'nin sıfırlanmasının sektörü nasıl etkileyeceğine ilişkin düzenlendiği basın toplantısında yaptığı konuşmada, müteahhitlerin 2017 yılında sürekli gündeme getirdiği inşaat çeliğindeki fiyat artışlarının ithalat vergisinin sıfırlanması ile sonuçlandığını söyledi.

İnşaat çeliğinde yüzde 30 olan ithalat vergisinin önce yüzde 10'a indirildiğini ancak fiyatların düşmemesi üzerine tüm uyarılara rağmen 2018 yılı itibariyle sıfırlandığını dile getiren Ekinci, ithalat vergisinin kaldırılmasının 2018 yılında inşaat çeliği fiyatlarında düşüş getirmesinin beklenmediğini vurguladı.

Ekinci, özellikle son bir yılda inşaat çeliğinin ham maddesine ve sarf malzemesine gelen zamların tüm dünyada fiyatların artmasına neden olduğunu kaydederek, müteahhitlerin yüksek kârlarından fedakarlık etmeye yanaşmadığını, buna rağmen çok düşük kâr marjları ile çalışan inşaat çeliği üreticisine yüklendiğini savundu.

Sadece Türkiye'de değil tüm dünyada inşaat çeliği üretim maliyetlerinde meydana gelen artışların fiyatlara yansıdığını belirten Ekinci, şöyle devam etti:

"Elektrot, ferro alyaj, refrakter gibi üretimde kullanılan sarf malzemelerinde ve hurda, kömür gibi ham maddede gerçekleşen artışlar üretim maliyetlerini yükseltiyor. Ton başına hurdadan kaynaklanan 135 dolar,grafit elektrottan 50 dolar, ferro alyajdan 4 dolar ve refrakterden 1,5 dolarlık ek maliyet ortaya çıkmıştır. Bunlara rağmen Türk müteahhitleri dünyadaki en ucuz inşaat çeliğini kullanmaktadırlar.

Konutlarda inşaat çeliği kullanımı metrekare başına ortalama 50 kilogramdır. Son bir yılda inşaat çeliğinde yaşanan fiyat artışlarının konut satış fiyatlarına etkisi Marmara'da yüzde 0,3, Anadolu'da ise yüzde 1 olmuştur."

- "Müteahhitlerin esas sorunu yüksek kârları"

Ekinci, inşaat çeliği üretim maliyetlerinin sadece Türkiye'de değil tüm dünyada arttığını yineleyerek son bir yılda yaşanan artışların inşaat çeliği fiyatlarına yansımamasının mümkün olmadığını kaydetti.

İnşaat sektörünün ana giderlerden biri olan vergi, harç, izin belgesi ve benzeri giderler kısmının ciddi bir pay oluşturduğunu dile getiren Ekinci, "İnşaat çeliği fiyatlarındaki artışa karşı veryansın eden müteahhitler yüksek kâr marjlarından fedakarlık etmeye yanaşmadıkları halde düşük kâr marjları ile çalışan ve dönem dönem zarar etmeyi göze alan çelik sektörüne yüklenmeyi seçiyor. Müteahhitler için esas sorun yüksek arsa payı ve yüksek kârdır. Bu konuyla ilgilenmeleri gerekiyor." diye konuştu.

Türkiye'de inşaat firmalarının kazançlarının ortalama yüzde 50 iken bu rakamın ABD'de yüzde 9 olduğunu iddia eden Ekinci, Türk çelik sektörünün ise yüzde 5,5 ile dünyadaki rakiplerinden daha az kâr marjı ile çalıştığını anlattı.

- "Bütün dünya kendi çelik üreticisini koruyor"

Ekinci, inşaat çeliğindeki fiyat artışının konut satış fiyatına olan cüzi etkisinin bahane edilerek müteahhitlerin çabası ile ithalat vergisinin sıfırlandığını kaydederek, şu değerlendirmelerde bulundu:

"Bu durum, Türk çelik sektörünü ve Türkiye pazarını başta Çin, Rusya, Ukrayna ve İran gibi dampingli, devlet teşvikli ve standart dışı üretim yapan ülkelere karşı savunmasız bırakmıştır. Halbuki birçok ülke bu ülkelere karşı iç piyasasını yerli çelik üreticisinin arkasında durarak koruma duvarlarını yükseltmektedir. Bütün dünya ülkeleri yerli çelik üreticisini korumaktadır. Birçok ülke tarife dışı engeller ve ticaret politikası önlemleri ile ithalatı sekteye uğratarak yerli çelik sanayilerini korumaktadır."

Ekinci, ithalat vergileri kaldırılırken kalite ve haksız rekabet unsurlarının dikkate alınmaması halinde sadece çelik sektörünün değil zincirleme bir etkiyle tüm çelik üreten veya çeliğe destek veren sektörlerin de süreçten zarar göreceğini vurguladı.

- "Mutlaka bir düzenleme olacaktır"

Ekinci, inşaat çeliğinde gümrük vergisinin sıfırlanmasının ihracatı azaltacağını ve orta vadede ülkeye giren dövizin azalmasına neden olacağını, cari açığı artıracağını söyledi.

Geçen yılın 11 ayında dünyada 1,5 milyar tonluk sıvı çelik üretiminin gerçekleştiğini, Türkiye'nin rekor kırarak bunun 34,2 milyon tonunu ürettiğini dile getiren Ekinci, bu alanda Türkiye'nin dünya 8'incisi olduğunu bildirdi.

Ekinci, Türkiye'nin 2017'de yaklaşık 15,7 milyon ton inşaat çeliği ürettiğini, bunun 5,5 milyon tonunun ihraç edildiğini kaydederek, "İthalatta gümrük vergisinin sıfırlanması doğrudan 40 bin kişinin çalıştığı ve dolaylı olarak 250 bin insana dokunan sektörümüzü olumsuz etkileyecek, işsizliği artıracaktır." dedi.

İthal edilen inşaat çeliğinin Türkiye standartların olup olmadığına yönelik bir kontrol mekanizması olmadığını savunan Ekinci, denetimi yapılmadan ithal edilen inşaat çeliğinin deprem kuşağında olan Türkiye için tehdit olduğunu söyledi.

Ekinci, özellikle Ukrayna'da çelik üretiminin iç piyasada tüketilemediğini belirterek, Türk çeliğinden çok daha kalitesiz olan bu ürünlerin Türkiye'ye girebileceğini bildirdi.

Bugüne kadar Türkiye'nin çok çok az inşaat çeliği ithal ettiğini belirten Ekinci, bundan sonra İran ve Ukrayna'dan ciddi bir ithalat yapılabileceğini, bu iki ülkeden korktuklarını aktardı.

Ekinci, "Bu durumu 'inşaat çeliği üretme' demek olarak algılıyorum. Ben hızlı verilmiş bir karar olarak görüyorum ve bunun mutlaka bir düzenlemesi olacaktır." diye konuştu.

- "150 ülkeye ihracat yapıyoruz, fiyatlarımız çok cazip"

Ekinci, döviz kurlarının da fiyat artışında ciddi etkisinin olduğunu belirterek, son bir yılda inşaat çeliğindeki fiyat artışının yüzde 30 olduğunu aktardı.

Dünya genelinde 150 ülkeye inşaat çeliği ihraç ettiklerini bildiren Ekinci, bu durumun fiyatlarının çok cazip olduğunu gösterdiğini, bu fiyatlarda devlet teşvikinin bulunmadığını vurguladı.

Ekinci, müteahhitlerin 16 Nisan 2017'deki referandum nedeniyle alımlarını ertelediğini, bu yüzden sektörün ihracata yöneldiğini belirterek, referandum sonrası gelen yoğun talep nedeniyle kısa süreli bir sıkıntı yaşandığını bildirdi.

Ancak bu problemlerin halledildiğini ve sektörün müteahhitlerin taleplerini ilk sıraya aldığını anlatan Ekinci, her zaman iç piyasayı öncelediklerini vurguladı.

Ekinci, inşaat çeliği ihracatının yıllar itibariyle 9 milyon tonlardan 5,5 milyon tonlara kadar gerilediğini, 2018'de bu düşüşün sürmesini beklediklerini kaydetti.

İnşaatçıların taleplerinin kısa sürede karşılanarak gümrük vergisinin sıfırlandığına dair bir yorum üzerine Ekinci, müteahhitlerin çok iyi lobi yaptığını bildirdi.

(AA)