Türk Deniz Ticareti Tarihi Sempozyumu

Balıkesir’in Bandırma ilçesinde Bandırma Onyedi Eylül Üniversitesi ve Türk Tarih Kurumu iş birliğiyle Uluslararası XI. Türk Deniz Ticareti Tarihi Sempozyumu’nun Açılış Töreni Düzenlendi.
Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu bünyesindeki Türk Tarih Kurumu ve Bandırma Onyedi Eylül Üniversitesi iş birliğiyle düzenlenen “Uluslararası XI. Türk Deniz Ticareti Tarihi Sempozyumu’nun açılış töreni düzenlendi.
Prof. Dr. Fuat Sezgin Konferans Salonu’nda 29-30 Nisan tarihlerinde düzenlenen sempozyumun açılış törenine, Rektör Vekili Prof. Dr. Alpaslan Serel, Denizcilik Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Mustafa Sarı, sivil toplum kuruluşu temsilcileri, Bandırma Onyedi Eylül Üniversitesi akademik ve idari yönetimi ve öğrenciler katılım gösterdi.
Ana teması “Güney Marmara Limanları ve Adalar” olan sempozyumun açılış töreni, saygı duruşu ve İstiklal Marşımızın okunmasıyla başladı. Düzenlenen törenin açış konuşmasını İnsan ve Toplum Bilimleri Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Zekai Mete gerçekleştirdi. Mete, “Bu tür bilimsel etkinlikleri, organizasyonları her zaman büyük bir özveriyle destekleyen Türk Tarih Kurumu’nun sponsorluğunda ve iş birliğinde Üniversitemiz tarafından düzenlenen ‘Uluslararası XI. Türk Deniz Ticareti Sempozyumu’na hoş geldiniz. Daha altı gün önce, 23 Nisan’da 4. kuruluş yıl dönümünü kutladığımız genç Üniversitemizde yeni fakülteler, yeni bölümler ve yeni araştırma merkezleri açıldıkça bu tür akademik etkinliklerin ve bilimsel toplantıların sayısı da hızla artıyor. Bu konferans salonunda boş bir gün ve saat bulabilmek neredeyse mümkün değil. Bu tip aktiviteler şüphesiz öğrencilerimizin bilgi ve görgülerini artırmasının yanında, akademisyenlerimizi de bilimsel açıdan zinde tutmaya katkı sağlamaktadır. ‘Türk Deniz Ticareti Tarihi’ başlığı aslında alan olarak oldukça dar, spesifik bir konu gibi gözükmekle birlikte gerek kapsadığı zaman dilimi gerek yayıldığı coğrafya, gerekse ele aldığı konular açısından muhteviyatı/içeriği çok kapsamlı bir alandır. İşte bu nedenle bundan önce bu sempozyumlardan tam on tane düzenlenmesine rağmen halen bilim insanlarının büyük rağbet gösterdiği bu sempozyumda birbirinden değerli tebliğlerin sunulacağı görülüyor” diye konuştu.
Mete’nin ardından sözü alan Denizcilik Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Mustafa Sarı ise “Deniz ticaretinin tarihi, kıymetli kişiler tarafından bu sempozyumda konuşulacaktır. Denizdeki ticaret tarihi aslında Gılgamış Destanı’na kadar uzanmaktadır. Günümüzde Dünya deniz ticaretinin tarihi iklimle beraber değişmek üzeredir. İklim değişikliğiyle beraber yeni bir tarih yazılıyor. Buradaki öğrencilerimiz deniz ticaretinin değişimine büyük ölçüde tanıklık etmiş olacaklardır.” dedi.
Programın devamında konuşmalarını gerçekleştiren Rektör Vekili Prof. Dr. Alpaslan Serel, “Üniversitemiz dördüncü yılını yeni geçirirken bunu böyle güzel bir sempozyumla taçlandırmak harika oldu. Osmanlı İmparatorluğu’nun en geniş olduğu zamanda denizin ne kadar önemli olduğu bariz bir şekilde ortaya çıkıyor. İktisatçılar genel iktisat tarihi çerçevesindeki konuya bakarken deniz her zaman çok önemli olmuştur. Dolayısıyla konunun ekonomik açıdan da çok önemli bir boyutu vardır. Heyecan verici bilgilerin olduğu keyifli ve verimli bir sempozyum olacağından eminim.” şeklinde konuştu.
Protokol konuşmalarının ardından program, Atatürk Kültür Dil ve Tarih Yüksek Kurumu Uzmanı Fatma Fazilet Yeşilbaş’ın Türk Tarih Kurumu’nu tanıtan sunumu ile devam etti. Oturum Başkanı Türk Tarih Kurumu Bilim Kurulu Üyesi Prof. Dr. İdris Bostan “Öncelikle, 11. Türk Deniz Ticaret Tarihi Sempozyumu’nun Bandırma’da tertip edilmesinden ve bugün meslektaşlarımızla büyük bir heyecanla deniz ticaretinin önemli konularını işleyecek olmaktan duyduğumuz mutluluğu dile getirmek istiyorum. Deniz Ticaret Tarihi ile ilgili yakın zamanlarda bazı araştırmalar ilgi çekmeye başlamıştır. Araştırmaların yeni, ucu bucağı olmayacak kadar sınırsız alanı var ve bu alandaki çalışmaları takdir etmek gerekir. İlerleyen zamanlarda boyutları da genişleyecektir. Osmanlı İmparatorluğu’nun arşivleri hem iç hem dış ticareti açıklığa kavuşturacak malzemeye sahiptir. Bu şekilde araştırmalarımızı ilerlettiğimiz zaman büyük ticaret tarihinin sonuçlarını alabilme imkânımız olacaktır. Osmanlı arşivlerinin bize sunduğu veriler son derece önemlidir. Sempozyumun başarılı geçmesini temenni ediyor, tertip eden arkadaşlara ve Bandırma Onyedi Eylül Üniversitesi’ne teşekkür ediyorum.” diye konuşarak sempozyum özel açılış oturumunu başlattı.
Bostan, ilk sözü açılış özel oturumu konuşmacısı Prof. Dr. Rhoads Murphey’e verdi. Murphey, “Deniz bir ortamdır. Ayrı bir dünyadır. Gemi yolculuklarında zaman zaman çok zorlanılmıştır. Batılı gezginler seyahatlerinde gördüklerini ve yaşadıklarını detaylı olarak not etmişlerdir. Sizinle onları paylaşacağım. Eskiden gemiler çok uzun yol gidiyordu ve yelken kullanıyorlardı. En ufak bir lodosta bir limana sığınıp beklemek zorunda kalıyorlardı. Denizde yolculuk yapmak demek ya sıkıcı bir şekilde beklemek ya da çok heyecanlı bir seyahat yapmak demektir. Genel olarak olası zor koşullarda gemiler sığınacak bir yer buluyorlar. Çok az sayıda batan gemi vardır. Sığındıkları yerlerde çok iyi karşılanıyorlar ama sorun, bu durumun bir gecikme sebebi olmasıdır.” dedi.
Sonrasında sözü alan Prof. Dr. Chakip Benafrı, “18. yüzyılda Osmanlı devleti ile Avrupa deniz ticareti ilişkilerinde Cezayir korsanlık faaliyetleri konusu. 18. yüzyılda ve 19. yüzyıl başlarında Osmanlı Devleti ile Avrupa devletleri ile imzalanan ticaret anlaşmaları konusunda özellikle Cezayir başta olmak üzere sorunlar vardı. Bu konuyla ilgili çalışmalar mevcuttur. 18. yüzyılda da korsanlık gelişmiştir. Korsanlık ile birlikte dış ticaret gelirleri de arttı.” şeklinde konuştu.
Sonrasında sözü alan Prof. Dr. Ali Efdal Özkul ise “Kıbrıs Adası için Doğu Akdeniz’in altın anahtarıdır ifadesini kullanabiliriz. Tarih boyunca Kıbrıs Adası çok sık Osmanlı Devleti’nin aleyhine kullanılmıştır. Kıbrıs, Osmanlı Devleti tarafından geç fethedilmiş bir bölgedir. Kıbrıs Adası’nda gemilerin yanaşabileceği birçok liman vardır. Fakat Osmanlı Devleti yalnızca Tuzla Limanı’nı kullanıyorlardı. Çünkü bütün konsolosuklar burada tutuluyordu. Burada 19 ülkenin konsolosluğu vardı. Bu da bize buradaki ticaretin boyutunu gösteriyor.” diye konuştu.
Açılış özel oturumu, konukların ve öğrencilerin konuşmacılara sorularıyla devam etti.
“Uluslararası XI. Türk Deniz Ticareti Tarihi Sempozyumu”nun açılış töreni, Rektör Vekili Prof. Dr. Alpaslan Serel’in Türk Tarih Kurumu Başkanı Prof. Dr. Refik Turan adına Türk Tarih Kurumu Bilim Kurulu Üyesi Prof. Dr. İdris Bostan’a ve açılış oturumu konuşmacısı Prof. Dr. Rhoads Murphey’e, Rektör Yardımcımsı Prof. Dr. Suat Uğur’un açılış oturumu konuşmacısı Prof. Dr. Chakip Benafrı’ye, açılış oturumu konuşmacısı Prof. Dr. Ali Efdal Özkul’a, Denizcik Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Mustafa Sarı’ya ve İnsan ve Toplum Bilimleri Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Zekai Mete’ye günün anısına plaket takdim etmesi ve günün adına gerçekleşen toplu fotoğraf çekiminin ardından sona erdi.