Türk devletleri için ortak tarih ders kitabı yazılacak

Türk devletleri arasında işbirliği ve eşgüdümü artırmak amacıyla kurulan Türk Konseyi’nin ağustos ayında Bişkek’te yapılacak zirve toplantısında, eğitim, kültür ve bilim alanında işbirliğine ağırlık verilecek. Bu çerçevede üye ülke okullarında ortak tarih kitaplarının okutulması ve ortak alfabeye geçilmesi konularında önemli kararlar alınacak.

Türk Konseyi’nin gündemindeki konular hakkında bir grup gazeteciye bilgi veren Genel Sekreter Halil Akıncı, bu örgütün tarihte ilk kez Türkleri gönüllü olarak bir araya getirdiğini hatırlatarak ‘yan yana’ yürümeyi öğrendikten sonra ‘uygun adımda’ yürümenin de mümkün hale geleceğini söyledi. Azerbaycan, Kazakistan, Türkiye ve Kırgızistan devlet başkanlarının 2009’da Nahçıvan’da bir araya gelerek kuruluş anlaşmasını imzaladığı örgüt, 4 üyeli yapısıyla 103 milyon nüfusu ve 1 trilyon 287 milyon dolarlık ekonomik büyüklüğü ifade ediyor. Özbekistan ve Türkmenistan’ın da üye olması durumunda, Türk Konseyi’nin nüfus büyüklüğü 140 milyona, ekonomik büyüklüğü 1,5 trilyon dolara ulaşacak. Bütün üyelerin bütçesine yaptığı katkılarla faaliyetlerini sürdüren örgütün genel sekreterliği İstanbul’da bulunuyor.

Karşılıklı ticareti zorlaştıran ulaşım ve gümrüklerdeki rüşvet gibi somut ekonomik konulara öncelik vererek işe başladıklarını söyleyen eski Büyükelçi Halil Akıncı, 20 yılda yapılan yanlışları analiz ettikten sonra ülkelerin eşit, gönüllü katılımını temel alarak uzun vadeli projeler üzerine kafa yorduklarını vurguladı. Ekonomi komitelerinin oluşturulması ile Konseyin tekerleklerinin yerden kalktığını söyleyen Akıncı’ya göre 10-15 yıllık perspektifte ise dış politikada ortak hareket edebilmek, ekonomik ilişkileri güçlendirmek, komşu ülkeler ve buralarda azınlık durumunda yaşayan Türklerle iyi ilişkiler geliştirmek var.

“Orta Asya’yı kaybettik yorumlarına katılmıyorum. Sanki bin yıldır beraberdik. Uzun zamandır ayrıydık ve yavaş yavaş yaklaşıyoruz. Şimdilik yapılanların ses çıkarması şart değil. Zirvelerde alınan kararlar, her ülke tarafından hükümet kararına dönüşüyor ve mesafe alınıyor.” diyen Akıncı, önceliklerinden birinin uluslararası ilişkilerde birlikte hareket etmek olduğunu, tek başına kimsenin yüzüne bakılmadığını ve bu yönde ciddi mesafeler alındığını ifade ediyor. 20 yıl önce Türkiye’nin dünyada çok daha yalnız olduğunu belirten Akıncı, şimdi uluslararası kurumlardaki faaliyetler için bir havuz oluşturarak sürekli karşılıklı danıştıklarını söylüyor. Türkiye’nin BM Güvenlik Konseyi üyeliğinden sonra Azerbaycan’ın üyeliğinin desteklenmesi bu adımlardan sadece biri.

13’üncü asra kadar birbirlerini kolay anlayan Türkler arasında dil ve alfabe birliğini sağlamak için çalışmalar yaptıklarını söyleyen Genel Sekreter Halil Akıncı, Azerbaycan, Özbekistan ve Türkmenistan’ın küçük farklarla birlikte Latin alfabesine geçtiğini; diğer ülkelerin de bunları izleyeceğini, ortak dil konusunda ise terimlerden başlayarak uzmanlar düzeyinde çalışmalar yaptıklarını söyledi.

Türkmenistan’ın Latin alfabesine geçişiyle ilgili 10-15 milyon dolarlık desteği Türkiye’nin verdiğini, okul kitaplarının Türkiye’de basıldığını ifade eden Akıncı, konuyla ilgili bir hatırasını şöyle anlattı: “Türkmenistan’a verilen sözlerin yerine getirilmesi gerekiyordu ve kaynak yoktu. Cumhurbaşkanı Gül’ün ziyareti öncesi iş tamamlanmalıydı. O zaman Abdullah Gül devlet bakanı idi. Sorunu açtım. Diyanet İşler Başkanını çağırıp Diyanet Vakfı’nda ne kadar para olduğunu sordu. Sonra ihtiyaç olan parayı oradan alıp bu işi yaptık.”

Bağımsızlığını kazanan Türk devletlerinde milliyetçilikle birlikte İslam’a yönelişin de arttığına dikkat çeken Halil Akıncı, 1970’lerde yaptığı bir Özbekistan ziyaretinde bir camiye gitmek istediğini, 60 yaştan küçüklere izin verilmeyen caminin etrafının kuşatma altına alındığını bizzat gördüğünü anlattı. Manevi yönelişin normal olduğunu belirten Akıncı, Selefiliğin yükselişinin ise kaygı verici olduğunu vurguladı.