Türk-Etiyopya iş konseyi kuruldu
İSTANBUL (İHA) - Dış Ekonomik İlişkiler Kurulu (DEİK), 80. İş Konseyi olan Türk-Etyopya İş Konseyi'ni kurdu.
1988 yılında sadece 7 İş Konseyi ile kurulan DEİK, 2008 yılında 80. İş Konseyi'ni kurdu. Dünya ülkelerinin yeni gözdesi, Afrika'da bugüne kadar faaliyet gösteren 7 iş konseyi sayısı artık 8 oldu. Mısır, Cezayir, Libya, Lübnan, Fas, Güney Afrika, Sudan ve Tunus da uzun süredir faaliyet gösteren ve Türk işadamının Afrika'da en önemli destekçisi olan iş konseyleri arasına yeni katılan Türk-Etyopya İş Konseyi'nin Başkanı Ayka Tekstil Yönetim Kurulu Başkanı Yusuf Aydeniz oldu. Kıtada 10 bin kişilik istihdam sağlayan Aydeniz, ayrıca Afrika'daki en büyük yabancı yatırımcı olma özelliğini taşıyor.
2005 yılında Başbakan Recep Tayyip Erdoğan Etiyopya ziyareti sırasında düzenlenen işadamları toplantısında ve gerçekleştirdiği resmi görüşmelerde iki ülke arasında İş Konseyi kurulması gerektiğini dile getirip çalışmalarına başlanması gerektiğini belirtmişti. Ayrıca 2007 yılı Şubat Ayında Etiyopya Başbakanı Meles Zenawi'nin katılımıyla DEİK tarafından düzenlenen Etiyopya Günü'nde de her iki ülkeden İş Konseyi kurulmasına ilişkin talepler gelince çalışmalar karşılıklı olarak hız kazandı. Zenawi toplantı sırasında yaptığı konuşmada ülkesini Türkiye açısından daha cazip hale getirmeyi amaçladıklarını ve ikili ilişkilerin ivme kazanması yönünde çalışmalar yürüttüklerini ifade etti. Etiyopya'nın Türkiye açısından Afrika'da üs olabilecek konumda olduğunu belirten Zenawi siyasi ilişkilerin de her geçen gün iyiye gittiğini açıkladı. Konuk Başbakan'ın ülkemizi ziyaretiyle birlikte DEİK olarak bölgede iş konseyi kurulma çalışmaları hızlandırıldı ve 2008 yılı Ağustos Türk-Etiyopya İş Konseyi kuruldu.
18-20 Ağustos tarihleri arasında TOBB/DEİK Başkanı M. Rifat Hisarcıklıoğlu başkanlığında Devlet Bakanı Kürşad Tüzmen ve Dışişleri Bakanı Ali Babacan'ın katılımlarıyla düzenlenecek olan Türk-Afrika İş Forumu'na Etiyopya'dan yaklaşık 8 önemli firma iş görüşmeleri ve yatırım imkanları için geliyor. Afrika Kıtası'nda yer alan ülkelerden temsilcilerin yer alacağı toplantıda Türkiye'den Afrika'ya yapılacak yatırımlar ve işbirliği sağlanabilecek alanlar masaya yatırılacak.
ETİYOPYA PROFİLİ
Afrika kıtasının önemli ülkelerinden Etiyopya ile Türkiye arasında uzun yıllardır süre gelen ticari işbirlikleri bulunuyor. Ülke ile olan ilişkiler 1993 yılında yapılan Ekonomik ve Teknik İşbirliği ve Ticaret Anlaşması sonucunda artış gösterdi ve bu sayede Afrika Kıtası'nda yeni iş imkanları yaratılmaya başlandı. Etiyopya ve Türkiye arasında bulunan ticaret hacmi özellikle ihracat konusunda ciddi rakamlara ulaşıyor. Türkiye'nin 2007 yılı içerisinde ülkeye gerçekleştirdiği ihracat yaklaşık 145 milyon
dolar. Etiyopya ile yapılan ihracat ürünleri arsında ise elektrik, bitkisel ve kimyevi ürünler, meyve sebze, çimento, halı, demir, çelik, orman ürünleri, otomotiv, makine, tekstil, madencilik, konfeksiyon ürünleri, deri, değerli madenler ve sanayi ürünleri yer alıyor. Ayrıca ülkeden ithal edilen ürünlerin 2007 yılı içerisinde toplam tutarı yaklaşık 42 milyon dolar. 2006 yılında yaklaşık 364 milyon dolar yabancı yatırım alan Etiyopya, yeni iş sahalarına oldukça açık durumda. Özellikle Türk iş adamlarının
bölgede iş yapma olanaklarına destek veren ülke bu anlamda yeni işbirlikleri kurmaya oldukça hevesli görünüyor.
Afrika'nın dünya ülkelerinin parlayan yıldızı olma konusunda hızlı adımlarla ilerlemesi yatırımcıların ilgisini çekiyor. Özellikle dünya devlerinin kıtada var olan değerli maden yatakları ve yer altı zenginliklerinden yararlanma arzusu Afrika'yı ön plana çıkaran en büyük etken. Bölgeyi bu kadar önemli kılan yer altı zenginliklerinin yatırımcıların başını döndürmesi ve Afrika'da bulunan bakir toprakların cezbedici nitelikte olması yeni yatırımlar için ciddi çalışmalar yapılacağının sinyalini veriyor.
Etiyopya yasalarına göre; ülkeye gelen tüm ithal ürünlerin tip, kalite, orijin, miktar ve fiyat yönünden satış sözleşmesine uygun olması gerekiyor. Ülkede son yıllarda azalan tarife oranları yatırımcılar açısından önem taşıyor. Satış vergileri tarım ürünleri, ilaçlar, deri ve pamukta yüzde 4, diğer pek çok üründe ise yüzde 12 olarak belirlenmiş durumda. Etiyopya ülkeye giren tüm ithal ürünlerde etiket ve marka zorunluluğu getirmiş durumda. Kimliği belirsiz malların ülkeye girişini engellemek için
getirilen bu zorunluluk öncesi ülkeye ihracat yapabilmek için hazırlanan tüm belgeler aynı olmak zorunda.
Ülkede Ticaret ve Sanayi Bakanlığı ithalat ve ihracata kısıtlama getirmeye yetkili. Ülke içinde üretilen mallara rekabet amaçlı yabancı ülkelerden getirilen malların ithalatında bazı kısıtlamalar getirilmiş durumda. Otomobil veya motorlu araç ithalatı Ulaştırma ve Haberleşme Bakanlığı'nın onayına tabi tutularak gerçekleştiriliyor. Uyuşturucular, ahlaka aykırı ürünler ve silahların ülkeye girişi yasaklanmış durumda. Etiyopya Yasası silah ithalatına ancak Milli Savunma Bakanlığı izni ile olanak sağlıyor. Tarım Bakanlığı'nın izni olmadığı müddetçe, Etiyopya'ya tohumlar da dahil olmak üzere bitki ve bitkisel ürünler ithal edilemez. Zararlı böcek taşıyan tüm ithal bitkisel ürünler karantinaya tabi tutulmaktadır. Türk işadamları bölgede yeni yatırımlar yapabilmek için büyükelçilik ve ticaret müşavirliklerine başvurabilir. Birçok kalemde ihracat yapılabilecek Etiyopya' da özellikle önümüzdeki dönemler önemli yatırımlar geçekleştirileceği düşünülüyor.
