Türk halkının AB'ye güveni giderek azalıyor
ANKARA (İHA) - Uluslararası Stratejik Araştırmalar Kurumu'nun (USAK) anketine göre Türk halkının Pamuk Davası, PKK sorunu ve Roj TV olaylarının ardından AB'ye güveni azalmaya başladı.
Uzmanlar, Türk halkının AB'ye olan güveninin yüzde 61'den yüzde 55'e düşmesini AB-Türkiye ilişkileri bakımından alarm verici olarak değerlendirdi. Ankette Türkiye'nin tehdit olarak algıladığı ABD'yi, kötü bir durumda Türkiye'ye yardım edecek ülkeler listesinde de ilk sırada görmesi ise dikkat çekti. Uluslararası Stratejik Araştırmalar Kurumu (USAK), 3. Dış Politika Algılama Anketi, Türk Dış Politikasına yönelik çarpıcı sonuçlar ortaya çıkardı. 1 Kasım-12 Aralık 2005 tarihleri arasında İstanbul, Ankara, İzmir, Bursa ve Adana'da yapılan anket Türkiye'nin diğer ülkelerle ilişkilerinden daha çok, kamuoyunun dış politikayı nasıl algıladığını ortaya çıkarmayı hedefliyor. Toplam 2 bin 500 kişi üzerinde yapılan ankete göre Türkiye'nin geleceğini Avrupa Birliği'nde (AB) görenlerin oranında önemli bir düşüş var. Geçen yılki ankette bu oran yüzde 61 iken, bu oran 2005 Aralık anketinde yüzde 55'e düştü. Türk Dünyası ve İslam Dünyası'nı alternatif görenlerin oranında artış var. Türk halkının yüzde 39.57'si "Türk'ün Türk'ten Başka Dostu Yoktur" fikrinde.
Depremden sonra Pakistan'a olan sempati ve ilgide de büyük bir artış var. Fransa tehdit algılamalarında ve diğer olumsuz göstergelerde hızla puan kaybediyor. Türk kamuoyu Fransa'ya olan güvenini hızla kaybediyor. Türkiye'nin dostu ülkeler listesinde üst sıralarda Japonya, Güney Kore gibi Uzak Doğu ülkelerinin yer alması dikkat çekiyor. Ankete göre Türkiye'nin güvenliğini hala en çok tehdit eden ülke ABD. Onu İsrail ve Fransa izliyor. Yunanistan ve Ermenistan ise listede hızla gerileyen ülkeler arasında yer alıyor. Tehdit algılanan ülkeler listesinde Yunanistan hızla gerilerken, İsrail'deki 2.27 puanlık artış kayda değer bulunuyor. Türk halkının yüzde 52'si hala Türk dış politikasını "başarısız" buluyor. Türk halkının yüzde 72'si Türkiye'yi parçalamak için çok sayıda devletin planlar yaptığına inanıyor.
"TÜRKİYE'Yİ EN ÇOK ABD TEHDİT EDİYOR" Ankette, "Türkiye'yi en çok hangi ülke tehdit ediyor?" sorusuna verilen cevapta, ABD ilk sıradaki yerini alıyor. Geçen yıl yapılan ankete göre, ABD bu konuda 1.70 puanlık bir artış gösteriyor. Ankette dramatik bir diğer tırmanış ise İsrail'in 2.80 puanlık artışla 2. sıraya yükselmesinde görülüyor. Daha önceki ankette İsrail 4. sırada yer alıyordu. Tehdit algılamasında Fransa en olağan dışı tırmanışı gösteriyor. Bir önceki ankette 8. sıradayken Aralık 2005 anketinde 3. sıraya tırmanan Fransa 8.9 gibi bir puan artışıyla olağanüstü bir yükseliş gösterdi. Fransa'nın Türk kamuoyundaki gerileyen imajının en önemli nedeni olarak AB sürecindeki tutumu ve Ermeni iddialarını sıkça gündeme taşıması gösteriliyor.
Ankette Yunanistan'ın listede 2. sıradan 7.70'lik puanlık düşüşle 4. sıraya kadar gerilemesi önemli bir gelişme olarak değerlendiriliyor. Bu da Yunanistan'ın Kıbrıs konusunda perde arkasında kalmasına bağlanıyor. Listede gerileyen bir diğer ülke ise Ermenistan. 2 ülke ilişkilerinde olumlu denebilecek ciddi bir gelişme olmamasına karşın Ermenistan'ı tehdit görenlerin yüzde 14'ten bir yıl içinde yüzde 6'ya gerilemiş olması yine bu ülkenin anket döneminde gündemde olmayışına ve diğer ülkelerin listede yükselmesine bağlandı.
Listede yine üst sıralarda kalmasına rağmen Güney Kıbrıs Rum Kesimi de listede gerileyen ülkeler arasında yer aldı. Bu arada Türkiye'ye tehdit algılamasında ABD diyenlerin mühim bir kısmının Irak'taki gelişmeleri düşünerek bu ülkenin adını verdiği de tahmin ediliyor. Tehdit algılamasında Danimarka ve Belçika'nın listeye girişi ise Roj TV, PKK ve DHKP-C sorunlarıyla yakından ilgili gözüküyor. Özellikle Fehriye Erdal Davası Belçika'yı listeye dahil ederken, Roj TV Danimarka'yı tehdit algılamasına dahil etti. Son olarak AB ülkelerini tehdit olarak işaretleyenlerin toplamı yüzde 36.80 olurken bu rakam bir önceki ankette yüzde 40'ı buluyordu. İlk bakışta AB açısından olumlu gibi görünse de 3. anketteki azalma daha çok Yunanistan'daki düşüşten kaynaklanıyor. Ayrıca hala Türk toplumu AB'yi ABD'den daha fazla tehdit olarak algılıyor.
"TÜRK'ÜN TÜRK'TEN BAŞKA DOSTU YOKTUR" Ankette, "Türkiye'nin dostu olduğunu düşündüğünüz ülkeler hangileridir?" sorusuna verilen cevaplar ise Türk kamuoyunun "dost" algılamasını ortaya çıkarıyor. 2004 yılındaki 2. anketle kıyaslandığında listenin 2. sırasına Pakistan'ın olağanüstü sıçraması dikkat çekiyor. USAK uzmanlarının ortak kanaati, Pakistan'da yaşanan deprem ve deprem sonrası Türkiye'de düzenlenen yardım kampanyalarının bu tırmanışta önemli rolü olduğu şeklinde. Bunun dışında bir önceki ankette 3. sırada yer alan Almanya, AB sürecinde gelişmeler ve Merkel'in seçilmesinden sonra 7. sıraya kadar gerilemesi dikkat çekiyor. Listede Azerbaycan ilk sıradaki yerini korurken, Orta Asya ve Kafkasya Türk Cumhuriyetlerinin payı yüzde 39.5'e ulaşıyor. KKTC de buna eklendiğinde rakam yüzde 43.1'e kadar çıkıyor. Bu da "Türk'ün Türk'ten başka dostu yoktur" anlayışının hala devam ettiğini gösteriyor. Listede, AB üyesi ülkelerin payının sadece yüzde 6.8 olması ise dikkat çekici. Buna karşın Japonya ve Güney Kore ise yüzde 11.40 ile listede önemli paya sahip ülkeler arasında yer alıyor.
Oldukça şaşırtıcı yanıtlardan biri de yardım beklentisiyle ilgili sorudan alındı. "Türkiye savaş, iç çatışma, doğal afet gibi büyük bir sorunla karşılaşsa en çok hangi ülke yardım eder?" sorusuna yanıt verenlerin önemli bir kısmı dost listesine almadıkları, hatta tehdit algıladıkları ülkelerden dahi yardım bekliyor. Listede ABD ilk sırada yerini koruyor. Yapılan 3 ankette de Türk halkı tehdit algıladığı ABD'den yardım bekliyor. Ankette Pakistan'ın yardım edecek ülkeler listesinde 2. sıraya yükselmesi de en dikkat çekici gelişme olarak gösteriliyor. Fransa'dan yardım bekleme oranının 8. sıradan 18. sıraya kadar düşmüş olması ise Fransa'nın Türk kamuoyundaki imajının son gelişmeler ile oldukça erozyona uğradığını gösteriyor.
AB'YE DESTEK GERİLEMEYE BAŞLADI Türkiye-AB ilişkilerinde anketin yapıldığı dönemde yaşanan Pamuk Davası, PKK Sorunu, Roj TV, Kıbrıs Sorunu ve Ermeni iddiaları konularının ankete olumsuz yönde yansıdığı gözlendi. 3 Ekim 2005'te Türkiye'nin AB'ye adaylığı resmileşse de Türk halkının AB'ye olan güveninde ciddi bir aşınma dikkat çekiyor. Nitekim bu durum rakamlara yüzde 61'den yüzde 55'e düşerek yansıyor. Bu rakam, AB-Türkiye ilişkileri açısından alarm verici olarak da değerlendiriliyor. Ankette bir diğer çarpıcı sonuç ise İslam Dünyası ve Avrasya Birliği'nin yer değiştirmiş olması. Aralık 2005 anketinde Türk Dünyası ve İslam Dünyası alternatiflerinin ciddi bir sıçrama yaptığının da gözden kaçmaması gerekiyor. Yine ABD seçeneği de 2 misli bir artış dikkat çekiyor.
Ankette, "Türkiye'yi parçalamak için çok sayıda devletin planlar yaptığına inanıyor musunuz?" sorusu Türk halkının dış dünyaya güvenmediğini ortaya çıkardı. Türkiye'yi parçalamak, ona zarar vermek için çok sayıda dış gücün planlar yaptığı yönündeki kanaat artarak devam ediyor. "Evet" şıkkında bir önceki ankete göre 8 puanlık artış, Türkiye'nin dış dünyaya olan güveninde azalmayı gösteriyor. Dünya barışını tehdit eden ülkeler algılama listesinde ilk 5 ülke sıralamasında 3 ankette de herhangi bir değişikliğin olmaması, bu ülkeler konusunda kemikleşmiş bir kitleyi işaret ediyor. Buna karşın Fransa'yı dünya barışı için tehdit olarak görenlerin oranındaki artış dikkat çekiyor. Dünya barışını tehdit eden ülkeler listesinde ABD ilk sırada yer alırken onu, İsrail, İngiltere, Fransa ve Rusya izledi. "Türk dış politikasını başarılı buluyor musunuz?" sorusuna ankete katılanların yarıdan fazlasının daha önceki anketlerde olduğu gibi "başarısız" bulması ise dikkat çeken bir başka sonuç olarak ortaya çıkıyor.
