Türk-İş'ten yeni çalışma hayatı taslığı
Türk-İş sendikalara radyo ve televizyon kurma hakkı tanınmasını da içeren yeni bir iş kanun taslağı çalışmasını kamuoyunun tartışmasına açtı.
Türk-İş Genel Başkanı Mustafa Kumlu düzenlediği basın toplantısıyla çalışma hayatını düzenleyen 2821 sayılı Sendikalar Kanunu ile 2822 sayılı Toplu İş Sözleşmesi Grev ve Lokavt Kanunu'nun AB ve İLO normlarına uygun olarak yeniden düzenlenmesini içeren taslak çalışmayı açıkladı. Çalışma Türk-İş tarafından bilim adamlarına hazırlattırıldı. Toplu İş İlişkileri Kanunu Taslağı Çalışma Bakanlığına, işçi ve işveren konfederasyonlarına gönderildi.
Kanunların birçok hükmünün AB standartlarının gerisinde kaldığını, müzakere sürecinde sosyal politika ve istihdam faslının yeniden açılması için AB standartları ve ILO sözleşmeleriyle uyumlu bir mevzuatın kabul edilmesi ve uygulamanın takvime bağlanmasının ön koşul haline geldiğini belirten Kumlu, iki kanunu "Toplu İş İlişkileri Kanunu" adı altında toplamayı uygun gördüklerini anlattı.
Kumlu taslakta, toplu iş ilişkilerinin mümkün olduğu kadar serbest ve özgür bir hukuki ortamda gelişmesi için düzenlemeler getirildiğini, bu ilişkinin adil bir biçimde yürütülmesini sağlayacak yeni hukuki kurumlar öngörüldüğünü bildirdi. Düzenlemeler yapılırken ülkenin ekonomik ve sosyal koşullarının da göz önünde tutulduğunu kaydeden Kumlu'nun verdiği bilgilere göre getirilen değişiklik önerileri şöyle:
2821 Sendikalar Kanunu'na ilişkin olanlar:
-Toplu iş sözleşmesi yapmaya hangi sendikanın yetkili olacağı bundan böyle Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından değil, Toplu İş İlişkileri Kurulu tarafından belirlenecek ve idarenin sendikalar üzerindeki vesayeti sona erecek. Aynı şekilde sendikaya üyelik ve üyelikten çekilme kayıtları bu kurul tarafından tutulacağı için üye sayılarının belirlenmesinde bakanlığın keyfi değerlendirmesi ortadan kalkmış olacak.
-Uluslar arası sözleşmelere uygun olarak meslek esasına göre işçi sendikalarının kurulabilecek, bunlar toplu iş sözleşmesine ilişkin tekliflerini yetkili işkolu sendikasının değerlendirmesine sunabilecek. İşçiler hem işkolu sendikasına hem meslek sendikasına üye olabilecek, işkolu sendikasına üye olmadıkları takdirde dayanışma aidatı ödemek suretiyle toplu iş sözleşmesinden yararlanabilecek.
-Şube genel kurullarına katılacak delege seçimleri ile genel kurullarda zorunlu organlara delege ve üye seçimleri çıkarılacak bir tüzükte düzenlenecek. Yönetim, denetleme ve disiplin kurullarının toplantı, görev, yetki ve üye sayılarının sendika ve konfederasyon tüzüklerinde belirlenecek.
-Sendika üyeliği ve ayrılmada noter şartı kaldırılıyor, bu sorunun, sosyal tarafların eşit olarak yer alacağı özerk Toplu İş İlişkileri Kurulu'nca bilgisayar ortamında çözümlenmesi isteniyor.
-İşçi sendikası veya konfederasyon yöneticilerinin görevleri esnasında iş ilişkilerinin askıda kalacağı öngörülüyor ve bu yöntemle uygulamada ortaya çıkan hukuki sorunların çözümlenmesi amaçlanıyor.
-Sendika işyeri temsilcilerinin geçerli veya haklı neden olmaksızın işten çıkarılmaları halinde işyerine iadeleri sağlanıyor, işe kabul edilmemeleri halinde temerrüt hükümleri uyarınca temsilcilik süresince ücretlerinin ve diğer haklarının ödeneceği kurala bağlanıyor.
-İş akdi feshinin sendikal nedenle yapılması halinde işyerine iade hükmü getiriliyor.
-Sendikaların işyerinde örgütlenmeleriyle bağlantılı olarak iş sözleşmeleri feshedilen üyelerine yapacakları yardımlar için nakit mevcutlarının yüzde 10'unu aşmamak üzere bir örgütlenme fonu oluşturabilecekleri hükme bağlanıyor.
-Sendikalara televizyon ve radyo kurma serbestisi tanınıyor.
Toplu İş Sözleşmesi, Grev ve Lokavt Kanunu için öneriler:
-İşkolu barajı yüzde ondan yüzde üçe indiriliyor, işyeri barajı konusunda yarıdan bir fazla oranı muhafaza ediliyor buna karşılık işletme düzeyinde asgari yüzde kırk oranını sağlamış olmaları koşuluyla en fazla üyeye sahip olan sendikaya toplu iş sözleşmesi yapabilme yetkisi tanınıyor.
-Banka ve noterlik hizmetlerinde, termik santrallerini besleyen linyit üretimi, petrol sondajı, üretimi, tasfiyesi, dağıtım ve petrokimya işlerinde, kamu kuruluşlarınca yürütülen şehir içi ulaştırma hizmetlerinde grev ve lokavt yasağı kaldırılıyor. (ANKA)
