Türk Kadınına Seçme Ve Seçilme Hakkı Verilmesinin 78. Yılı

Kayseri Kent Konseyi Kadın Meclisi Başkanı Pembegül Selman, "Dünyada kadına seçme ve seçilme hakkının verildiği ilk ülkelerden biri olan Türkiye'de, seçilen kadın sayısını artırmak için kota uygulamasının hayata geçirilmesi ve uygulanabilirliğinin sağlanması için yasal düzenlemeler yapılması gerekir" dedi.

Selman, 5 Aralık Türk kadınına seçme ve seçilme hakkı verilmesinin 78. yılı dolayısıyla yaptığı açıklamada, Türkiye'de 1926-1934 yılları arasında kadınların sosyal ve kültürel alanlarda, eğitimde, hukukta, aile içinde, çalışma hayatında, toplumsal yaşamda ve siyasette erkeklerle eşit haklara sahip olması için bir dizi yasal düzenlemeler yapıldığını anımsattı.

Atatürk-ün girişimiyle, 1930-da kadınlara belediye seçimlerinde seçme, 1933-te muhtar seçme ve köy heyetine seçilme, 5 Aralık 1934-te ise Anayasa-da yapılan bir değişiklikle de milletvekili seçme ve seçilme hakları tanındığını ifade eden Selman, şöyle devam etti:

"Bu düzenlemeler Türkiye Cumhuriyeti-nde toplumsal alanda yapılan en önemli yeniliklerdendir ve birçok Avrupa ülkesinden daha önce gerçekleştirilmiştir. Fransa ve İtalya-da kadınlara 1946-da, İsviçre-de ise 1971-de seçme ve seçilme hakkı tanınmıştır.

Atatürk hayatta iken yapılan son seçim olan, 1935 yılı seçimlerinde ilk kez seçilme hakkını da kullanan Türk kadını, TBMM-ye 18 kadın milletvekili ile girmiştir. Ancak, bu parlak sayılabilecek tablo, 2007 yılına kadar sürekli düşüş gösterdi. İlk defa 2007 yılında kadın vekil sayısı, AK Parti-den 27, CHP-den 10, MHP-den 2, DTP-den 9 kadınla 1935 yılındaki oranı geçebildi.

Kadınların seçim sürecindeki ve öncesindeki yoğun çalışmaları ve eşitlik mücadelelerinin bir nebze de olsa işe yaradığı söylenebilir. Her ne kadar istenilen oranlara ulaşamasa da AK Parti-den 45, CHP-den 19, MHP-den 3, BDP-den 11 olmak üzere toplam 78 kadın vekil sayısı ile TBMM tarihinin kadınlar açısından en parlak dönemi yaşanmaktadır."

Dünyada kadın milletvekili sayısı en fazla olan ülkelerin Finlandiya ve İsveç olduğuna dikkati çeken Selman, Güney Afrika-da bile 400 milletvekilinin 178-inin kadın olduğunu anlattı.

Selman, dünyada kadına seçme ve seçilme hakkının verildiği ilk ülkelerden biri olan Türkiye'de, seçilen kadın sayısını artırmak için kota uygulamasının hayata geçirilmesi ve uygulanabilirliğinin sağlanması için yasal düzenlemeler yapılması gerektiğini dile getirerek, "Üstelik kadın adayların seçilebilmelerine olanak sağlayacak aday liste sıralamasında öncelik tanınmalıdır. Seçimlerde de kadın-erkek fırsat eşitliğinin sağlanması son derece önemlidir" dedi.

Muhabir: Orhan Canbulatel