Türk mühendislerin Kovid-19 teşhisini yarım saate düşüren PCR tanı kitine dünyadan yoğun ilgi

SELMA KASAP - ODTÜ Teknokent'te faaliyet gösteren mühendislerce geliştirilen yeni tip koronavirüs (Kovid-19) teşhisini yarım saate düşüren ve yüzde 97 güvenilir sonuç veren PCR tanı kiti, ani yoğunlukların yaşandığı bölgelerde hızlı kurulum ve pratikliği dolayısıyla yurt dışından büyük talep görmeye başladı.

"n-FasT" tanı kitinin geliştiricisi Ahlatcı Holding iştiraki Nanografi Nano Teknoloji A.Ş'nin Yönetim Kurulu Üyesi Yunus Emre Deli, AA muhabirine yaptığı açıklamada, tüm dünyayı etkisi altına alan Kovid-19 salgınına karşı önleyici aşı çalışmaları devam ederken etkin teşhis kitleri için de yeni ve daha pratik çalışmalar yürütüldüğünü söyledi.

ODTÜ Teknokent'te faaliyet gösteren şirkette geliştirilen "n-FasT" tanı kitinin bağımsız klinik deneylerinde yüzde 97 gibi alanında en yüksek doğruluk oranlarından birine sahip olduğunu belirten Deli, kitin Sağlık Bakanlığı Halk Sağlığı Genel Müdürlüğünce onaylandığını ve Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumundan da satışa yönelik gerekli izinler alınarak yurt içinde ve yurt dışında kullanılmaya başlandığını bildirdi.

Deli, Türk mühendislerince yerli teknolojilerle üretilen PCR tanı kitine ilişkin şu bilgileri verdi:

"Geleneksel PCR tanı kitlerinden farklı olarak daha pratik bir şekilde ön hazırlığı bulunan n-FasT, 30 dakikalık inkübasyon süresiyle kapıda, hasta başında, acil durumlarda ve büyük yoğunluklarda sağlık çalışanları için tarama faaliyetlerinde büyük kolaylık sağlıyor. Daha önce geleneksel PCR tanı kitlerini kullanan sağlık çalışanlarının daha büyük bir kolaylıkla uygulayabildiği n-FasT, pratikliğiyle de öne çıkıyor. Tarama merkezlerinde en hızlı olarak 1 saat 30 dakikada tamamlanan PCR tanı kitleri arasında 30 dakikalık inkübasyon süresiyle n-FasT tanı kiti, erken ve hızlı teşhis ihtiyacını büyük oranda karşılayacak. Örnek alınan kişinin yüksek virüs barındırıyor olma durumunda pozitif sonucu 15 dakikadan itibaren verebilen n-FasT tanı kiti, düşük virüsleri de yüksek güvenilirlik oranıyla tespit edebiliyor.

Türk mühendislerince geliştirilen PCR tabanlı Lamp teknolojisine sahip n-FasT tanı kiti, muadillerine göre yüksek doğruluk oranının yanında en hızlı reaksiyon süresine sahip olmasından dolayı Kovid-19 ile mücadelede yeni bir sayfa açacak. 30 dakika içerisinde reaksiyon süresinin tamamlandığı n-FasT tanı kiti, bu özelliği ile dünyanın en hızlı PCR kitleri arasında yerini aldı."

Yunus Emre Deli, tanı kitinin hızlı ve güvenilir olduğu kadar taşınması zor, yüksek maliyetli ve uzmanlık gerektiren PCR cihazlarına bağımlılığı ortadan kaldırdığını, daha hafif, düşük maliyetli ve pratik cihazıyla büyük avantajlar getirdiğini söyledi.

Yeni tanı kitlerini, geleneksel PCR tanı kitlerinden farklı olarak herhangi bir bilgisayar veya internet bağlantısı gerektirmeden renk değişimine bağlı olarak gözle analiz edilebilen bir yöntemle çalıştığını anlatan Deli, "Her bir reaksiyonun birbirinden bağımsız yuvalarda inkübe edilmesi imkanına da sahip olan n-Fast tanı kitinde yeni örneklerin hazırlanması ve PCR cihazının tüm yuvalarının dolmasının beklenmesi gerekmiyor. Oysa geleneksel PCR cihazlarında cihazın bir bütün olarak reaksiyona başlıyor olmasından dolayı bekleme süreleri yoğunluğa bağlı olarak öngörülemeyecek şekilde artabiliyor." dedi.

- Afrika'dan Amerika'ya farklı coğrafyalardan talep oluştu

Yunus Emre Deli, sağlık çalışanlarının hızlı, pratik ve güvenli PCR tanı kiti ihtiyacını karşılayan n-FasT'in, yurt içinde kullanımının ardından yurt dışına ihraç edilmeye başlandığına işaret ederek, şunları kaydetti:

"n-FasT tanı kiti özellikle ani yoğunlukların yaşandığı bölgelerde hızlı kurulum ve pratikliğinden dolayı büyük bir ilgiyle tercih ediliyor. Yerli teknolojiyle geliştirilen n-FasT tanı kitinin patentle korunmaya alınmış olması Türkiye'nin yüksek teknoloji birikimini de artıracak. Kite Afrika'dan Amerika'ya kadar farklı coğrafyalardan talep var. IVD ürün standartlarını sağladığı için kitin ihraç edilmesi imkanı da böylelikle oluştu. Orta Asya Türk Cumhuriyetleri, Afrika ülkeleri ve Amerika kıtasındaki devletler de dahil olmak üzere halihazırda gerçekleşmiş ve planlanmış satışlarımız bulunuyor."