Türk mutfağının unutulmaz lezzetleri

İSTANBUL (İHA) - Yabancı mutfak kültürlerinin etkisiyle ayak üstü ve büyük bir hızla yediğimiz fast-food türü yiyecekler sonucu ata yadigarı lezzetlerin yüzlercesi unutulmaya yüz tuttu. Oysa yüzlerce yıllık Türk Mutfağı, neredeyse tüm dünyanın etkilendiği ve peşinden koştuğu bir yemek kültürü olarak karşımıza çıkıyor.

Dünyanın en ünlü mutfaklarından biri olan Türk Mutfağı, zengin yemekleri ve pişirme teknikleriyle tüm ülkelerin ilgisini çekiyor. Türk Mutfağı'nın yemek çeşitlerini, 'Çorbalar, zeytinyağlılar, et ve sebzeli yemekleri, hamur işleri, yumurtalı yemekler, balıklar ve tatlılar' olarak sınıflandırmak mümkün.

Türk Mutfağı'nda ilk akla gelenlerin başında döner ve şiş kebap gelse de zeytinyağlılardan oluşan mönüye eklenen baklava, Türk Mutfağını dünyaya tanıtan kapıyı aralıyor. Farsça'dan dilimize yerleşen kiler, eski Türk evlerinin vazgeçilmez mekanları arasında yer alırdı. Evin bodrum katında yer alan kilerde muhafaza edilen yiyecek ve içecekler, mevsimine göre saklandığı kavanoz ve fıçılardan çıkartılarak sofralardaki yerini alırdı. Kuşkusuz kilerin demirbaşları arasında, evin hanımlarının kurduğu turşular, reçeller ve Ramazan aylarında iftar sofralarının vazgeçilmezi şuruplar sayılabilinir.

KÖFTENİN 60 ÇEŞİDİ Türk mutfağının çeşitliliğini ifade etmek için sadece köftenin altmış farklı tarzda pişirildiği düşünülürse, şaşkınlık bir kat daha artıyor.

İzmir, Tekirdağ ve İnegöl köftelerinin yanı sıra balık ürünlerinden hatta sebzelerden yapılan köftelerle bu listenin giderek artması mümkün oluyor. En az etle yapılan yemekler kadar pişirme tarzı ve malzemeleri ile zenginliği sebzeler ve otlarla yapılan zeytinyağlılar, hamur işleri, pilavlar ve tatlı çeşitleri, adeta birbirleriyle rekabet yarışı içindedirler. Hamur işleri olarak adlandırdığımız çeşitlere göz atacak olursak peynirli, kıymalı, etli ıspanaklı, patlıcanlı börekler, puf böreği, çiğ börek, su böreği gibi isimlerle zenginleşirken poğaçalar, gözlemeler ise bu çeşitliliği gözler önüne seriyor.

İŞTAH AÇICI TURŞULAR Farsça 'turşi' kelimesinden dilimize yerleşmiş turşular sebze ve meyvelerin tuzlu, limonlu, sirkeli suda dinlendirilmesiyle ekşi tadı alan iştah açıcıların başında yer alıyor. Tahta fıçılar veya cam kavanozlarda sebze ve meyveler kullanılarak çiğ veya haşlanmış olarak yapılan turşuların içine kereviz yaprağı, rezene otu, koruk, sarımsak hatta hardal ilave edilerek farklı koku ve tadlarda turşular elde ediliyor.

Klasik çeşitlerin yanı sıra balık turşusundan, fasulye turşusuna hatta turşu dolmalarına kadar hemen hemen her şeyin turşusu kuruluyor. Pırasa, havuç, armut acur, erik, pancar gibi çeşitleri bulunan turşuların yanı sıra salamuraları da unutmamak gerekiyor. Bunlarla beraber tatlıları da gözardı etmek mümkün değil. Kendi dalında tek başına sektör olup satış dükkanları bulunan tatlıcılara, lokmacılara, künefeci, sahlepçi, bozacı, kaymakçı, helvacı, reçel satıcıları ve dondurmacılara ülkemizin her yerinde rastlanıyor. Sütle yapılan keşkül, muhallebi, tavuk göğsü, nuriye, şöbiyet, bülbül yuvası, hanım göbeği gibi yazın dondurmalı, kışın kaymak ilavesiyle yenilirken damaklarda ayrı bir tad bırakıyor.

REÇELLERİN YERİ AYRI Meyvelerin şekerle kaynatılmasıyla hazırlanan reçel çeşitleri, ülkemizde turistik hediyelikler arasında yer alıyor. Bunlar arasında Isparta'nın gül reçeli, Antalya'nın bergamut, turunç, karpuz, patlıcan reçellerinin yanı sıra ünnap, kızılcık, kuşburnu, böğürtlen, üzüm, hurma, kabak reçellerine marmelatlarına açık büfeler ve kahvaltı sofralarının vazgeçilmez tadlarını oluşturuyor.
Osmanlı çileğinin yüksek aromalı reçellerini, Kapadokya ve Malatya'nın şekerpare kayısılarıyla yapılan reçel ve hoşafları, kompostaları, Akdeniz'in limon, portakal, turunçların gerek etli kısımları gerekse kabuklarından yapılan reçeller, unutulmaması gerekenler arasında bulunuyor.

Türk Mutfağı'nın çeşitleri arasında yiyecekler kadar içecekler de zengin çeşitlere sahip. Sayısı elliyi aşan şerbet ve kırkı aşkın şuruplar ayran, şira, sahlep, boza gibi içecekler sayılabiliyor. Böğürtlen, demirhindi, ekşi nar, lağusa şerbeti, üzüm şırası, ahududu, çilek, dut, limon, mandalina, nar, vişne şurupları en çok tercih edilenlerin başında geliyor. Tüm yemekler ve içeceklerden sonra ise okkalı bir Türk kahvesi veya demli bir çay, has zeytinyağı kullanılarak yapılıp, zengin baharat çeşitleriyle tadlandırılan Türk yemeklerini hazmetmeye yetiyor.