Türk profesör NASA'dan ödül aldı

Kuzey Carolina Eyalet Üniversitesi'nde Elektronik ve Bilgisayar Fakültesi'nde görevli Prof. Dr. Numan Sadi Doğan'a, geliştirdiği haberleşme çipi için 'NASA Üstün Başarı Ödülü' verildi. Geliştirilen telekomünikasyon çipin NASA'nın Mars ve diğer gezegenlere düzenleyeceği robotlu uzay kesif ve araştırmalarında kullanılacağı kaydedildi.

Tokat'ın Erbaa ilçesinde yaşayan anne ve babasını ziyarete gelen Prof. Dr. Doğan, geliştirdiği çipi İHA'ya anlattı. Prof. Dr. Doğan'ın geliştirdiği çip, radyasyona ve aşırı sıcaklık değişmelerine karşı dayanıklılık göstererek çok düşük güçle çalışıyor. 4 yıldır Prof. Doğan ve ekibinin çalışmasına NASA 2 milyon dolar proje desteği sağlarken, 5 milimetre eninde, 6 milimetre boyunda olan çipin kalınlığı ise yaklaşık olarak 3 adet saç teli kalınlığında. İçerisinde binlerce transistor ve değişik devre elemanı ile geliştirilen çip, düşük voltaj ve akım ile çalışılıyor. Radyasyona ve uzayda karşılaşılan çok yüksek ve düşük sıcaklıklara dayanıklılık gösteren çip, önemli bir iletişim imkanı sağlayacak.

Prof. Dr. Numan Sadi Doğan, çipin telekom linklerinde kullanıldığını belirterek, "Bu çip, yörüngedeki bir aracın Mars üzerindeki bir robotla iletişim kurmasını haberleşmesini sağlıyor. Veya iki robot arasında bilgi alışverişini sağlıyor. Bu astronotun üzerine de takılabilir veya robotlar bu çipleri kullanıp iki robot arasında veya uzay aracı ile robot arasında komünikasyon sağlanabilir. Elektro manyetik dalgalar çipin çıkışında bilgiye dönüşüyor" dedi.

Uzaya gönderilen aracın ağırlığının önemli olduğunu, mümkün olduğu kadar küçük ağırlıklar ve az enerji ile çalışabilen gereçlerin NASA'nın işini kolaylaştırdığını ve doğrultuda çalışmalar yapıldığını belirten Doğan, "Bu projenin tasarımından fonksiyonel olarak bitirilmesine kadar benim liderliğimde ve sorumluluğumda gerçekleşti. Branş şefi Japon asıllı Gene Fujikava ile 4 yıldır sürdürdüğümüz proje için Kuzey Carolina Eyaleti'nde 2 üniversite ortaklaşa çalıştık. Bu çalışmaya 5 profesör ve 10'dan fazla mastır ve doktora öğrencileri katıldı" diye konuştu.

Doğan, Türkiye'de de artık bilim teknik ve araştırma bir yerlere doğru geldiğini gördüklerini ifade ederek, şöyle konuştu:
"Maalesef bürokratik yaklaşım ve bazı yanlış tutumlar bilim adamlarının yurt dışında kalmasına etken oluyor. Her ne kadar ben Amerika'da yaşıyor olsam da elimden geldiği kadar Türkiye'ye, Türk insanına, gençlerimize yardım etmeye çalışıyorum. Amerika'daki imkanlarımı kullanarak 5 öğrenciye doktora, 10 Türk gencine mastır verdim."

Genç Türk araştırmacılarla birlikte yürüttüğü projede, veri alışverişi yapabilecek bir çiple ilgili ödülü Doğan'ın Türkiye'de olması nedeniyle ekip arkadaşları, NASA Glenn Uzay Merkezi'nde 25 Temmuz'da düzenlenen törenle aldı. Evli ve 5 çocuk babası olan Prof. Doğan, ilk öğrenimini Tokat'ta yatılı okuyarak, Karadeniz Teknik Üniversitesi'ni (KTÜ) kazandı. 1975 yılında KTÜ Elektronik ve Haberleşme Bölümü'nden mezun olan Doğan, Trabzon ve Ankara'da TEK mühendis olarak çalıştı. Mastır ve doktorasını yapmak için gittiği yurt dışında 1986 yılında Mişigan Üniversitesi'nde yari-iletken teknolojileri üzerine çalışmalarını tamamlayarak doktorasını aldı. ABD'de değişik üniversitelerde öğretim görevlisi olarak çalışan Doğan, ABD'de federal ve özel sektör kaynaklı yaklaşık 20 araştırma projesini başarı ile tamamladı ve 60'ın üzerinde bilimsel yayını uluslararası sempozyum ve dergilerde yayınlandı.

3 yıl önce kurulan Türk-Amerikan Bilim Adamları Derneği'nin (TASSA) kuruculuğunda öncülük ederken, halen TASSA'nin yönetim kurulu üyeliğini sürdürüyor. 52 yaşındaki Prof. Dr. Doğan, 75 yaşındaki emekli öğretmen Hayri Doğan ve ev hanımı annesi Hatice Doğan ise oğulları ile gurur duyduklarını, önemli çalışmaları nedeniyle hasretlerini bağırlarına bastıklarını kaydetti.

İHA