Türk yöneticilerin yüzde 77'sine göre rüşvet büyük sorun

Ernst & Young, Avrupa Yolsuzluk ve Usulsüzlük Anketi sonuçlarını açıkladı. Usulsüzlük İncelemesi ve Uyuşmazlık Danışmanlığı Bölümü tarafından yapılan araştırma için 25 Avrupa ülkesinden 2 bin 365, Türkiye’den ise 105 isimden görüş alındı. Ankete katılan Türk idarecilerin yüzde 77’si rüşvetin büyük bir sorun olduğunu belirtti.
Ernst & Young Türkiye Ülke Başkanı Mustafa Çamlıca ile Türkiye Usulsüzlük İncelemesi ve Uyuşmazlık Danışmanlığı Bölüm Lideri Dilek Çilingir’in katıldığı basın toplantısında paylaşılan araştırma sonuçları, ekonomik bunalımın firmalarda yarattığı baskının devam ettiğini, bunun da yolsuzlukları artırdığını ortaya koydu.
Ankete Avrupa ülkelerinden katılanların oranına (yüzde 16) paralel olarak, Türkiye’den katılanların yüzde 17’si, son 2 sene içinde firmalarında önemli bir yolsuzluk olayı görüldüğünü vurguladı. Bu oran geçtiğimiz sene açıklanan anket sonuçlarında yüzde 14 seviyesindeydi.
Türk katılımcıların yüzde 42’si (Avrupa ortalaması yüzde 29), firmalarında usulsüzlükle mücadele gayretlerinin arttığını dile getirdi. Bu durum Avrupa genelindeki en büyük oranı ifade etmekle birlikte geçtiğimiz seneye oranla bir gerilemenin görüldüğüne işaret ediyor. 2009 senesi anket sonuçlarında bu oran yüzde 46 idi.
Yolsuzluk eylemlerinin önlenmesinde tercih edilen yöntemler bağlamında Türk idarecilerin yüzde 65’i iç denetim yaptırdığını, yüzde 47’si davranış ilkelerini caydırıcı bir önlem olarak kullandığını, yüzde 43’ü ise giderleri daha sıkı kontrol ettiğini bildirdi. Caydırıcı bulunan diğer faktörler ise yüzde 43 ile dış denetim, yüzde 36 ile hukuki belirleme. Avrupa ülkelerinde bu oranların tamamının Türkiye’den daha gerilerde olması olumlu görülüyor.
Yolsuzlukla mücadelenin daha etkin olmasını öneren Türkiye Usulsüzlük İncelemesi ve Uyuşmazlık Danışmanlığı Bölüm Lideri Dilek Çilingir, “Davranış İlkeleri kitapçığı hazırlayıp firmaların duvarlarına asmanın bir faydası olamayacağı gibi, aynı dokümandan fayda alabilmek için elemanlara bu konuda eğitimler vermek, uygulamalı örnekler ortaya koymak ve kuralların uygulanması gerektiğine dair yönetimin iletisini vermek yerindedir.” dedi.
Türk katılımcıların ‘usulsüzlüğe yönelten etmenler’ sıralamasında ise birinci yüzde 43 ile maliyet indirme oldu. Katılımcıların yüzde 36’sı ise satış gelirlerini artırmanın önündeki en önemli baskı unsuru olduğunu aktardı.
Türk firma temsilcilerinin yüzde 60’ı mali sıkıntının devam ettiğini belirtirken, Avrupalı katılımcılarda bu oran yüzde 64. Katılımcıların yüzde 70’i, işten çıkarmaların da artarak süreceğini kaydetmiş. Bu oran, 2009’daki sonuçlara göre daha geride olup, Avrupa sonuçlarıyla ise benzerlik arz ediyor.

Yöneticilerin yüzde 83’ü, mali performansın artırılması konusunda ciddi baskı gördüklerine kanaat getiriyor. Buna karşılık yüzde 74’ü hedefleri yakalamak için kestirme yollara başvurulabileceğine inanıyor. Türk yöneticilerin Avrupa ortalamalarından oldukça büyük bir bölümü, yeni iş almak ya da iş kaybetmemek için hediye ya da hizmet (yüzde 37), para (yüzde 29) ve eğlence (yüzde 11) imkanı tanınmasını haklı görebileceklerine dikkat çekti.
Araştırmaya göre, Türkiye’de rüşvet ve yolsuzluğun yaygın olduğunu düşünenlerin oranı yüzde 77. Rüşvet ve yolsuzluğun ekonomik bunalımdan dolayı arttığını düşünenlerin oranı yüzde 55 olurken, katılımcıların yüzde 35’i, sektörlerinde yeni iş almak için rüşvet vermenin olağan kabul edildiğinin altını çizdi.

Şirket yönetimlerinin, bu anket sonuçlarını çok iyi değerlendirmesi gerektiğine dikkat çeken Çilingir, konu hakkındaki açıklamalarını şöyle sürdürdü:
“Görünen o ki, yıllar geçtikçe yolsuzluk konusunda farkındalık artsa da, yeterli önlemler almakta ve bu önlemleri etkin olarak uygulamakta yetersiz kalınıyor. Finansal durgunluk dönemlerinin hem şirketleri maliyet azaltmaya zorladığı, hem de yolsuzluk oranlarını artırdığı düşünülürse, yolsuzluk riskine maruz kalma oranının artması kaçınılmazdır. Ancak etkin bir mücadele için, şirket yönetimleri cesur ve zor kararlara imza atmayı göze almalıdırlar. Bunların başında, etik olmayan davranışlara tolerans gösterilmemesi gelmektedir. Şirket yönetimleri, usulsüzlük riskiyle mücadeleyi ciddiye almalı ve gerekli çabayı gösterip, maliyete katlanmalıdırlar; böylece toplum ve çalışanları gözünde itibarlarını da korumuş olurlar.