"Türkiye Avrupa savunmasından soğuyor"

WASHİNGTON(ANKA) – Türkiye'nin Avrupa savunmasından daha fazla dışlanması halinde Rusya, Çin veya İslam ülkeleri ile ilişki kurabileceği uyarısı yapıldı. Emekli Albay Erdal Tatlı, "Avrupa güvenlik alanından daha fazla dışlanırsa Türkiye, güvenlik ortaklıklarını çeşitlendirmeye mecbur hissederek Rusya ile mevcut bağlarını derinleştirebilir ve Çin veya İslam dünyasındaki ülkeler gibi geleneksel olmayan ortaklarla ilişkileri kurabilir" uyarısını yaptı.

Halen Hollanda'daki Groningen Üniversitesi'nde doktora adayı olan Erdal Tatlı, "Türkiye, Avrupa Savunmasından soğuyor: Batı Güvenliği için Etkiler" başlıklı makalesi, ABD'li düşünce kuruluşu Washington Enstitütüsünce yayınlandı. Makalede Türkiye'nin Haziran 2007'de AB ile uzun müzakerelerin ardından Avrupa Savunma ve Güvenlik Politikası'na (ASGP) sırtını dönmeye karar verdiği belirtildi.

Türkiye'nin Batı güvenlik mimarisinde onyıllarca önemli bir oyuncu olduğunu kaydeden Erdal, Türkiye'nin AGSP'dan geri çekilmesinin ABD, Avrupa ve NATO dahil, Batı güvenlik kurumları için derin etkilerinin olduğunu vurguladı.

-FRANSA, YUNANİSTAN VE RUMLARIN OLUMSUZ ROLÜ-
Makalede Türkiye'nin Batı Avrupa Birliği'nde planlama ve hazırlık sürecinin bir parçası iken AGSP'de bu hakkını kaybettiğine dikkat çekilirken Türkiye'nin ilk başta AGSP'de ayak basacak bir yer edinmeye çalıştığı ancak Fransa ve Yunanistan'ın başında bulunduğu bir grup AB devletinin AB üyesi olmayan NATO ülkeleri ile özel müzakerelerin yapılmasına direndiği kaydedildi.

AGSP karar mekanizmasında rol oynamayan Türkiye'nin AB'nin Kıbrıs ve Ege'deki olası operasyonlarından kaygı duyarak 2000 yılında NATO varlık ve yeteneklerine erişimini veto etmesi üzerine AB'nin, 2002 yılında birlik üyesi olmayan NATO ülkelerinin AGSP kararlarına katılabileciği sözünü verdiği ancak bu sözün büyük ölçüde Fransa ve Yunanistan'ın itirazları nedeniyle yerine getirilemediğine dikkat çekti.

Bu arada, Rum Kesimi'nin 2004 yılında AB'ye üye olduktan sonra Türkiye'nin AGSP'ye katılımını bloke ettiği kaydedilen makalede Rumların Türkiye'nin, AGSP'ye bağlı Avrupa Savunma Ajansı üyeliğini veto ettiği anımsatıldı.

Erdal Tatlı, AB'nin ekonomik gücüne paralel bir askeri güce erişebilmesi için iki seçeneğin bulunduğunu belirterek bu opsiyonları, ya AB üyesi devletlerin savunma bütçelerinin artırılması ve kısmen olsa da zorunlu askerliğe dönüş yapılması yada da çok iyi eğitilmiş ve donatılmış bir orduya sahip Türkiye'ye AGSP'ye tam üye olmasına izin verilmesi olarak sıraladı. Makalede şöyle devam edildi:
"Eğer Avrupa savunma alanından daha dışlanırsa Türkiye, güvenlik ortaklıklarını çeşitlendirmeye mecbur hissederek Rusya ile mevcut bağları derinleştirebilir yada da Çin veya İslam dünyasındaki ülkeler gibi geleneksel olmayan ortaklıklar ile ilişki kurabilir. Ayrıca, AGSP ve NATO'nun birbirini tamamlayıcı nitelikleri nedeniyle Washington, Türkiye'nin dışlanmasının Ankara'nın Avrupa savunmasına uzun vadeli taahhüdünü etkileyeceğini düşünmeli, özellikle Türkiye'nin Avrupa güvenlik alanına entegrasyonunun sağlanması, Türkiye'nin Batı'da sağlam bir biçimde demirleyeceği için."