"Türkiye Başkanlık Sistemini Konuşuyor" Konferansı

Uludağ Üniversitesi (UÜ) İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Bekir Parlak, "1982 Anayasası, yanlış yazılmıştır çünkü dünyanın hiçbir yerinde cumhurbaşkanı ile başbakanı aynı anda güçlendiren bir sisteme rastlayamazsınız" dedi.

Bolu Kültür ve Turizm Müdürlüğü Toplantı Salonu'nda düzenlenen "Türkiye Başkanlık Sistemini Konuşuyor" konferansında konuşan Parlak, dünya devletlerinin durumunu rejim açısından tespit etmek için sadece yürütme sistemine bakmanın yeterli olmayacağını söyledi.

Devletlerin rejim açısından değerlendirilebilmesi için ilk önce yapısına bakılması gerektiğini vurgulayan Parlak, "Dünya devletleri arasında sınıflandırma yaptığımız zaman yapılarını 3 aynı model temsil eder. Bunlardan biri federal, diğeri üniter ve bir diğeri ise konfederal devlet yapısıdır" diye konuştu.

Dünyada federal devlet yapısıyla yönetilen çok sayıda devlet olduğunu aktaran Parlak, "Türkiye'de ve dünyadaki çok sayıda ülkede olduğu gibi üniter devlet yapısı çokça kullanılır. Konfederal devlet yapısı da sadece belli bir amaçla birden fazla devletin bir araya gelmesinden oluşur. Bu sistem, pek fazla görülmemektedir" dedi.

Devletlerin yapılarının ardından rejimlerinin de incelenmesi gerektiğini belirten Parlak, "Devletler demokrasi, monarşi ve teokrasiyle yönetilebilir. Demokraside halkın iradesi ve iktidarı vardır. Monarşide ailenin, sülalenin iktidarı vardır" ifadesini kullandı.

-"1982 Anayasası, yanlış yazılmıştır"-

"Bir devletin niteliğini, karakteristiğini ortaya koymak için yürütme sistemine de bakmanız gerekiyor" diyen Prof. Dr. Parlak, devletin yürütme sisteminin yarı başkanlık sistemi, yargısının tekçi yargı, yapısının üniter yapı, ekonomisinin kapitalist ve rejiminin demokrasi olabileceğini söyledi.

Bu kavramların bir araya getirilerek bir yönetim sistemi oluşturulabileceğini aktaran Parlak, sözlerini şöyle sürdürdü:

"Bir tarafta biz devletimizi konuşurken sistemlerin ne olduğunu okumamız ve anlamamız lazım. Diğer taraftan da Türkiye'nin gerçeklerini bilmemiz lazım. Bu açıdan bakıldığında Türkiye'nin karnesini çıkartabiliriz. Türkiye üniter bir devlettir ve federal değildir. Bugün demokratik bir devlet olarak geçer, cumhuriyet rejimi vardır. Tekli yargı modeli değil ikili yargı modeli vardır. Yasamada da teklidir."

Türkiye'nin yürütme sisteminin özellikle incelenmesi gerektiğini belirten Parlak, "Cumhurbaşkanını halkın seçtiği ve anayasada bunun yazdığı ülkede parlamenter sistemden söz edilemez" dedi.

Parlak, sözlerini şöyle tamamladı:

"1982 Anayasası, yanlış yazılmıştır çünkü dünyanın hiçbir yerinde cumhurbaşkanı ile başbakanı aynı anda güçlendiren bir sisteme rastlayamazsınız. Bu köylü cumhuriyetlerinde bile, muz cumhuriyetlerinde bile yoktur. Adamlar bunu bilerek mi yazdılar yoksa bu hatayı nasıl yaptılar bunu çok merak ediyorum. Ülkelerde ya tekçi yürütme vardır ya da ikili yürütme vardır. Tekli yürütme sisteminde her şey başkanda toplanır. İkilide ise ya cumhurbaşkanı güçlüdür, başbakan semboliktir, Fransa gibi. Diğerinde ise ya başbakanı güçlü kılarsınız, cumhurbaşkanı siliktir, Almanya gibi. Bunlara baktığımız zaman Türkiye'de bir yanlışlık olduğunu görebiliyoruz."

Muhabir: Abdülhamid Hoşbaş