Türkiye Bitki Cenneti

Bingöl Üniversitesi (BÜ) Fen Edebiyat Fakültesi Dekanı ve Biyoloji Bölüm Başkanı Prof. Dr. Lütfi Behçet, Türkiye'den her 10 günde bir, yeni bir bitkinin keşfedildiğini söyledi.

Prof. Dr. Behçet, AA muhabirine yaptığı açıklamada, Türkiye'de keşfedilmeyi bekleyen çok sayıda canlı türünün olduğunu, bir ülkenin sahip olduğu bitki varlığının petrol kaynakları kadar değerli olduğunu belirtti.

"Türkiye'de her 10 günde bir yeni bir bitki keşfediliyor ve dünyanın veya Türkiye'nin değişik dergilerinde yayınlanıyor. Türkiye, alan olarak Avrupa'ya göre çok küçük olsa bile bitki varlığı açısından Avrupa'dan daha zengindir. Keşfedilen her üç bitkiden biri sadece Türkiye'de bulunan ve Türkiye'ye has olan bitkilerdir" diyen Behçet, şöyle konuştu:

"Daha birkaç ay önce Şırnak'tan keşfedip yayınladığımız Şırnak Soğanı bunlardan biridir. Bir ülkenin sahip olduğu tabii kaynaklar bilinmeden onlardan gerçek manada faydalanma konusunda da gerçek bir değerlendirme yapılamaz. Nasıl ki maden kaynakları, petrol kaynakları gibi tabii varlıklar ülkemiz için ekonomik bakımdan son derece önemli ise benzer şekilde sahip olunan canlı çeşitliliği de ülkemiz için son derece önemli rezerv kaynaklarıdır. Zira bioteknolojideki gelişmeler bu rezervlerden faydalanma konusunda çok mesafe kat etmiştir. Tedavi amaçlı kullanılan materyalin önemli bir kısmı bitki kaynaklıdır."

-Sentetik ilaçlar yerine bitkisel ilaçlar-

"Sentetik ilaçlar yan etkilerinden dolayı gelişmiş ülkelerde artık ihtiyatla kullanılmaktadır" diyen Behçet, sentetik ilaçlar yerine daha az riskli veya risksiz olduklarından dolayı bitkilerin kullanıldığını kaydetti.

Prof. Dr. Behçet, konuşmasını şöyle sürdürdü:

"Tabii bu kullanımda doğru ve bilimsel kullanım esaslarına uyulması zarurettir. Bitki deyince bazen onun insanlık ve diğer canlılar için sadece tedavi amaçlı değil, biz bitkilere primer üretici dediğimiz tabiata zehirli olan karbondioksiti temizleyen fabrika gözüyle de bakıyoruz. Havayı kirleten karbondioksiti temizleyen, temizlik fabrikası gibi çalışan bitkiler; dünyamız ve diğer canlılar için son derece önemlidirler. Birçok ürünümüzün, gıdamızın kaynağıdırlar."

Türkiye'deki bitki türlerinin henüz tam olarak keşfedilmediğini, bitkiler yok olmadan önlem alınması gerektiğini vurgulayan Behçet, bu konuda detaylı araştırma yapılması gerektiğini aktardı.

Zengin bitki kaynağına sahip bölgelerde araştırma yapabilecek insanlara imkan sağlanarak, oralarda ne var ne yok tam manasıyla veya en az eksikle ortaya konulması gerektiğini kaydeden Behçet, aksi takdirde bu canlıların nesillerinin tükenebileceğini dile getirdi.

Keban Baraj sahasında bulunan Teucrium leucophyllum bitkisinin bugün kalmadığını vurgulayan Behçet, şöyle konuştu:

"Bu bitkinin nesli tükenmiş durumda. Benzer durumda daha çok sayıda bitki ve canlı söz konusu. Özellikle yeterince araştırılamayan Doğu bölgelerinin sahip olduğu canlı çeşitliliği ortaya konulmalı, bu konudaki araştırmalara gerekli önem ve destek verilmelidir. Keşfedilen yeni canlı türlerine ülkemiz coğrafyasından veya insanımızı rahatsız etmeyecek epitetler verilmesi gerekiyor. Geçmişte yabancı uzmanlar tarafından Türkiye'de keşfedilen bitkilere insanımızca olumlu karşılanmayan, bazen yanlış yorumlanabilen isim verildi. Mesela sadece Erzurum veya Van'da bulunan bir bitkiye epitet olarak armeniacum, armenum, armena ve benzeri isimler verebilmektedirler. Bunlar ne kadar iyi niyetli olarak nitelendirilse bile alternatifleri olduğu için bu ülkenin insanınca hoş karşılanmamaktadır. Çünkü siz ona Erzurum'un bir dağının ismini, Van'ın bir köyünün ismini, bir insan ismini, bitkinin bir özelliğini verebilirsiniz. Bu bakımdan da geçmişte daha çok yabancılar tarafından hazırlanan bizim bitki ile ilgili kitaplarımız incelendiğinde ciddi anlamda sıkıntılar olduğu görülecektir."

Muhabir: Naim Boşkut / Abdullah Çelik