Türkiye, dünyanın yediği soyayı tüketmiyor

SAMSUN (İHA) - Ondokuz Mayıs Üniversitesi (OMÜ) Mühendislik Fakültesi, Gıda Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Yrd. Doç. Dr. Hasan Temiz, ABD, AB ülkeleri, Hindistan, Japonya ve Kore tarafından sağlıklı beslenme açısından yaygın olarak tüketilen soyanın, Türkiye'de hayvan küspesi olarak kullanıldığını belirtti.

İçinde bulunan "isoflavones" maddesinden dolayı kalp damar hastalıkları, osteoporoz, kadın hastalıkları, kolesterol, diyabet, böbrek hastalıkları başta olmak üzere birçok hastalığa iyi geldiği ve kan basıncını düzenlediği bilimsel araştırmalarla ispatlanan soyanın Türkiye'de de tüketilmesinin önemine dikkat çeken Yrd. Doç. Dr. Hasan Temiz, "Çok ilginçtir, bizim ülkemizde soya ürünü arz talep dengesini bile alt üst ediyor. Soya hem az üretiliyor, buna rağmen fiyatı düşük ve tüketmiyoruz" dedi.

Yrd. Doç. Dr. Temiz, protein ve karbonhidrat kaynağı olan soyanın Türkiye'de sadece yağının kullanıldığını, kalan bölümlerinin hayvan küspesi olarak değerlendirildiğini dile getirirken, "Eti at kenara soyayı ye. Bu kadar değerli bir besin" diyerek ürünün önemini vurguladı.

Yaptığı bir araştırmayla soyanın sütünü elde eden ve 1 kilo soyadan 5 litre çıkaran Temiz, "Soyadan, yüzde 3 protein, yüzde 1.5-2 yağı olan bir süt elde ettik. Bundan güzel muhallebi yapılabiliyor. İçine kakao, vanilya, tat verici malzemeler katılıp değerlendirilebilir. Hem çocuklar hem de büyüklerin beslenmesi için çok ideal. Başka ülkeler, mesela Japonya soyadan miso, kandi, tofu gibi çok değişik isimlerle ürünler geliştirmiş. Tofu, soyadan yapılan peynir. Taze olarak tüketildiği gibi sabah
kahvaltısında et gibi kızartıp yiyebiliyorsun. Ben yaptım, yedim, nefis. Kandi denilen soya ürününde, soya içerisine baharat katıyorlar. Soya son derece çağdaş bir besin" diye konuştu.

Türkiye'de sanayicilerin konuya el atmasını isteyen Temiz, "Birkaç sanayici beni aradı, 'Soyadan süt üretebilir miyiz?' diye sordu, bilgi verdik ama kayda değer gelişme olmadı. Halbuki, pastörize süt üreten bir işletmeci çok masraf gerekmeden bir ünite kurup soya sütü üretip çeşitlerine katabilir. Ürün hem ucuz hem insan sağlığı için gerekli. O zaman üretimde yaygınlaşır" tavsiyesinde bulundu.

İstanbul'dan kendisini kadın hastalıklarından muzdarip bir bayanın arayıp, "Soya sütünü nereden bulabilirim. Doktor tavsiye etti ancak hiçbir yerde yok" dediğini ifade eden Temiz, şunları söyledi:

"Hasta kadın, soyanın sütünü bulamıyor. Ben de 'Çok basit. Yarım kilo soyaya 2 bardak su koy, bir gece beklet, şişsin, kabuğunu soy, daha sonra onu bir mikserle parçala, 10-15 dakika pişir. Proteinlerin sindirimini engelleyen maddeler pişirilerek inaktif hale getirildikten sonra tülbent bezle süz, al sana soya sütü' diyerek tarifi verdim. Basit, kolay ve faydalı bir besin. Çağımızda en çok görülen hastalıklara iyi geldiği bilimsel araştırmalarla ortaya çıkmış."