Türkiye enerjide hidrolik çatlatma dönemine başladı

ÖVÜNÇ KUTLU - Türkiye'nin ham petrol üretiminde hidrolik çatlatma dönemine başlaması, daha önce ulaşılamayan petrol ve doğal gaz rezervlerinde üretime geçmesini sağlarken, enerji tüketiminde de dışa bağımlılığın azalmasına yardımcı olacak.

Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, hafta sonu yaptığı açıklamada, Diyarbakır'da ilk defa hidrolik çatlatma yöntemiyle ticari petrol üretimine başlandığını açıklamış ve bu tekniğin daha da yaygınlaştırarak yeni kuyular açılacağını bildirmişti.

AA muhabirinin çeşitli kaynaklardan hidrolik çatlatma hakkında derlediği bilgilere göre, ABD'yi 10 yıl içinde dünyanın en büyük ham petrol ve doğal gaz üreticisi konumuna getiren hidrolik çatlatma tekniğinin Türkiye'de uygulanmaya başlaması ve yaygınlaşması, petrol ve doğal gaz ithalatının yıllar içinde düşmesine ve Türkiye'nin enerji faturasının azalmasına olanak sağlayacak.

BP'nin 2019 Dünya Enerji İstatistik Görünümü Raporuna göre, 2017 ve 2018 yıllarında Türkiye'nin günlük ortalama petrol tüketimi yaklaşık 1 milyon varil seviyesinde gerçekleşti. Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı (TPAO) verilerine göre, 2017'de Türkiye'nin günlük ortalama petrol üretimi ise yaklaşık 49 bin varil oldu.

Türkiye'nin hidrolik çatlatma ile hidrokarbon üretiminde başarılı olması halinde, petrol ve doğal gaz ithalat faturasında büyük bir düşüş gündeme gelebilecek.

- Eski kuyularda yeniden üretim

Amerikan Petrol Enstitüsü'ne (API) göre, yerin altına basınçlı su ve kimyasalların yüksek basınçla gönderilmesiyle uygulanan hidrolik çatlatma ve yatay sondaj teknikleri, derinlerdeki kaya formasyonlarının içinde sıkışmış halde bulunan kaya petrolü ve kaya gazını yer yüzüne çıkarmak amacıyla kullanılıyor.

Hidrolik çatlatmanın daha önce ulaşılamayan petrol ve doğal gaz rezervlerinde üretime geçilmesine olanak sağladığına işaret eden API, bu yöntemin eski petrol ve doğal gaz kuyularında yeniden üretim yapılmasına da yardımcı olacağını belirtiyor.

Ayrıca, hidrolik çatlatma tekniğinin verimli kullanılması durumunda, alışılmış (konvansiyonel) petrol üretim tekniklerine kıyasla çok daha ucuza petrol ve doğal gaz üretilebiliyor.

Son 5 yılda Kanadalı Valeura şirketinin Trakya'da hidrolik çatlatma, yatay sondaj ve 3-boyutlu sismik arama tekniklerini kullanarak bölgede doğal gaz üretimine hız vermesi buna örnek teşkil ediyor.

- ABD'yi zirveye çıkardı

Söz konusu teknikler sayesinde kaya petrolü ve kaya gazı üretimini yıllar içinde hızla artıran ABD, geçen yıl Suudi Arabistan ve Rusya'yı geçerek dünyanın en büyük ham petrol üreticisi konumuna yükseldi.

ABD'de hidrolik çatlatma tekniği ilk defa yaygın ve sistemli biçimde 2008'de kullanılmaya başlandığında ülkenin ham petrol üretimi günlük ortalama 5 milyon varil seviyesindeydi.

ABD Enerji Enformasyon İdaresi (EIA) verilerine göre, hidrolik çatlatma sayesinde ABD'nin günlük ortalama ham petrol üretimi 2010'da 5,48 milyon varile, 2012'de 6,5 milyon varile, 2014'te 8,8 milyon varile, geçen yıl ise 11 milyon varile tırmanarak son 10 yılda iki katına çıktı.

Hidrolik çatlatma yöntemiyle ABD'nin 10 yıl içinde ham petrol üretimini hızla artırması, petrol ithalatını da düşürdü. EIA verilerine göre, günlük ortalama ham petrol ithalatı 2008'de 9,8 milyon varil olan ABD'de bu miktar 2014'te 7,3 milyon varile kadar geriledi ve söz konusu yıllar arasında yüzde 25 düşüş gösterdi.

Ayrıca, BP'nin 2019 Dünya Enerji İstatistik Görünümü Raporu, hidrolik çatlatma tekniği sayesinde ABD'nin 2008'de toplam 546 milyar metreküp olan doğal gaz üretimini, 2018'de 832 milyar metreküpe çıkararak yüzde 52 artış kaydettiğini ortaya koyuyor.

Hidrolik çatlatma ve yatay sondaj teknikleri şu anda ABD, Kanada ve Çin gibi ülkelerde yaygın olarak kullanılıyor. Bu konuda dünyanın çeşitli noktalarındaki ülkeler de bu yöntemle üretim yapılabilecek sahalar ve teknolojilerini geliştirebilmek için çeşitli adımlar atmaya devam ediyor.