Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Suudi Arabistan’daki temaslarını sürdürüyor. Cumhurbaşkanı Erdoğan, resmi temaslarda bulunmak üzere gittiği Suudi Arabistan’ın Cidde kentindeki Al-Salam Sarayı’nda resmi törenle karşılandı.
Erdoğan, resmi törenin ardından heyetler arası görüşmeye başkanlık ettiği Veliaht Prens Muhammed bin Selman ile ikili görüşme gerçekleştirdi. Basına kapalı gerçekleştirilen görüşmede, ikili ilişkilerin tüm boyutlarıyla gözden geçirilmesi, ekonomi ve yatırım alanlarındaki projeler başta olmak üzere çeşitli sektörlerde mevcut işbirliğinin daha da ilerletilebilmesi için yapılacak çalışmaların ele alınması masaya yatırıldı.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, Suudi Arabistan ziyareti sonrası ikinci durağı olan Katar’a hareket edecek.
Cumhurbaşkanlığı Yatırım Ofisi Başkanı Burak Dağlıoğlu ile Suudi Arabistan Yatırım Bakanı Khalid Al-Falih tarafından, Türkiye Cumhuriyeti ile Suudi Arabistan Krallığı Arasında Doğrudan Yatırımın Teşvik Edilmesi Alanında İş Birliğine İlişkin Mutabakat Zaptı imzalandı.
Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanı Fahrettin Altun ile Suudi Arabistan Medya Bakanı Salman bin Yusuf Al-Dawsari tarafından Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanlığı ile Suudi Arabistan Krallığı Enformasyon Bakanlığı Arasında İletişim Alanında İşbirliğine İlişkin Mutabakat Zaptı imzalandı.
Milli Savunma Bakanı Yaşar Güler ile Suudi Arabistan Savunma Bakanı Prens Halid bin Selman Al-Suud tarafından Türkiye Cumhuriyeti Milli Savunma Bakanlığı ile Suudi Arabistan Krallığı Savunma Bakanlığı Arasında İşbirliğine İlişkin Uygulama Planı imzalandı.
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Alparslan Bayraktar ile Suudi Arabistan Enerji Bakanı Prens Abdulaziz bin Salman Al-Suud tarafından Türkiye Cumhuriyeti Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı ile Suudi Arabistan Krallığı Enerji Bakanlığı arasındaki Enerji Alanında Mutabakat Zaptı imzalandı.
Baykar Genel Müdürü Haluk Bayraktar ve Suudi Arabistan Savunma Bakan Yardımcısı Halid Bin Hüseyin El Bayari tarafından Suudi Arabistan Savunma Bakanlığı ile Baykar Arasında İşbirliği Sözleşmesi imzalandı.
Görüşme sonrası Veliaht Prens Muhammed bin Selman kendisine hediye edilen TOGG ile Cumhurbaşkanı Erdoğan'ı oteline bıraktı.
Öte yandan Katar ve Suudi Arabistan'ı kapsayan Körfez turu kapsamında Dış Ekonomik İlişkiler Kurulu (DEİK) tarafından hayata geçirilmesi planlanan iş forumlarının ilki Cidde'de Ritz-Carlton Otel'de gerçekleştirildi.
DEİK ile Suudi Arabistan Yatırım Bakanlığı işbirliğinde, Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Alparslan Bayraktar, Milli Savunma Bakanı Yaşar Güler, Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mehmet Fatih Kacır'ın katılımıyla düzenlenen Suudi Arabistan-Türkiye İş Forumu her iki ülkenin iş dünyasından yoğun ilgi gördü.
Etkinlikte konuşan Ticaret Bakanı Ömer Bolat, Suudi Arabistan-Türkiye İş Forumu vesilesiyle iş dünyası ile bir araya gelmekten duyduğu memnuniyeti dile getirerek iki ülke liderlerinin öncülüğünde ülkeler arasında son dönemde yaşanan olumlu gelişmelerden bahsetti.
Suudi Arabistan ile ekonomik ve ticari ilişkileri tüm boyutlarıyla geliştirme ve yeni işbirliği fırsatlarını değerlendirme yolunda iş dünyalarını bir araya getirmeye devam ettiklerini kaydeden Bolat, bugün Türkiye'den kendi sektörlerinde en saygın ve en çok iş yapan iş insanlarının forumda hazır bulunduğunu anlattı.
Bolat, bu yıl Riyad'da gerçekleştirdikleri Türk Expo Fuarı ve Müteahhitlik Forumu başta olmak üzere firmaların birbirleri ile temas kurmalarını sağlayan faaliyetleri başarıyla gerçekleştirdiklerini kaydederek geçen hafta Ankara ve İstanbul'da DEİK'in ev sahipliğinde çok önemli görüşmeler yaptıklarını söyledi.
Bakan Bolat, "Bugün ekonomik ve ticari ilişkilerimizin gerçek aktörleri, sahadaki aktörleri olan siz kıymetli iş dünyası temsilcilerine hitap etmek, ülkelerimizin sunduğu fırsatları değerlendirmek adına bu iş forumu çok önemli bir dönüm noktası olacaktır." diye konuştu.
Türkiye-Suudi Arabistan dış ticaret hacminin 2022'de yaklaşık 6,5 milyar dolar olarak gerçekleştiğini dile getiren Bolat, sözlerini şöyle sürdürdü:
"Hedefimiz bu rakamı saygıdeğer devlet başkanlarımızın vizyonu doğrultusunda kısa vadede 10 milyar dolara, uzun vadede ise 30 milyar dolara çıkarmak olacaktır. Ülkelerimizin sahip olduğu tarihi ve kültürel bağların yanı sıra güçlü ekonomilerimiz, nitelikli iş gücü piyasalarımız ve başarılı girişimcilerimizin olduğu bir ortamda ekonomik ve ticari ilişkilerimizi çok daha üst seviyelere çıkarmak güç olmayacaktır. Her iki ülkenin birbirini tamamlayan dış ticaret yapıları, ticari ilişkilerimizde kazan-kazan prensibini ön plana çıkarmaktadır. Türk firmaları, ürün kaliteleri ve ahilik kültüründen gelen iş ahlakları ile Suudi Arabistanlı tüketicilerin güvenini kazanmıştır."
Ticaret Bakanı Bolat, Suudi Arabistan'ın başta petrol, petrol ürünleri ve plastik ürünleri, kimyasallar, demir-çelik ürünleri olmak üzere Türk sanayisinin önemli tedarikçilerinden ve stratejik ortaklarından olduğunu vurguladı.
Ticaret hedefine ulaşma yolunda önceliklerinin ürün çeşitliliğini artırmak olduğunu kaydeden Bolat, şu açıklamalarda bulundu:
"İş dünyalarımız arasında sürdürülebilir ve sarsılmaz bağlar oluşturmayı da hedefliyoruz. Bu vesileyle Türkiye ve Suudi Arabistan'ın ekonomi alanındaki karar alıcıları olarak bizler de bu yolda sizlerin karşılaşabilecekleri tüm sorunların çözümü için var gücümüzle çalışmaya devam edeceğiz. Dünyada en fazla serbest ticaret anlaşması imzalayan 10 ülkeden birisi olan Türkiye olarak Körfez İşbirliği Konseyi üyesi ülkelerle de ticaretimizi serbestleştirmeyi önemsiyoruz. Bu kapsamda Körfez İşbirliği Konseyi ile görüşmelerine başladığımız serbest ticaret anlaşmasıyla ticaretimizi serbestleştirmeyi ve iki tarafın da çıkarına olacak şekilde ticari ilişkilerimizi artırmayı arzuluyoruz. Suudi Arabistan hükümetinin vereceği destekle bu müzakerelere en kısa sürede başlayacağımıza ve anlaşmayı hayata geçireceğimize olan inancımız tamdır."
Bakan Bolat, Suudi Arabistan ile ekonomik ilişkilere sadece ikili boyutta bakmadıklarını, üçüncü ülkelerde de güçlü iş birlikleri kuracak potansiyele sahip olduklarını belirterek özellikle Körfez ülkelerinin Avrupa'ya ve dünyaya erişimini kolaylaştıracak projelerde Türkiye ile Suudi Arabistan'ın işbirliğinin güçlü bir sinerji meydana getireceğini söyledi.
"Eğer Türkiye ile Körfez İşbirliği Konseyi arasında bir serbest ticaret anlaşması imzalanırsa kurulacak değer zincirleri sayesinde Suudi firmalar yalnızca bizim ülkemizde değil ülkemizin geniş serbest ticaret ağı vasıtasıyla dünya pazarlarına da ulaşma fırsatı yakalayacaklardır." diyen Bolat, Türkiye'nin 900 milyar doları aşan gayrisafi milli hasılasıyla ve Gümrük Birliği anlaşmasıyla 1,5 milyar tüketiciye ulaşma potansiyeline sahip olduğunu anlattı.
Bolat, karşılıklı yatırımların ekonomik ilişkilerin önemli bir boyutunu oluşturduğunu kaydederek şu bilgileri verdi:
"Yatırımlar alanında yatırımların karşılıklı teşviki ve korunması anlaşması ve çifti vergilendirmeyi önleme anlaşmasıyla her iki ülke güçlü bir yasal zemini yatırımcılarına sunmaktadır. Ayrıca yenilikçi ve kapsamlı yatırım teşvik programlarımız ve 19 adet serbest bölgelerimizle yatırımcılara cazip fırsatlar sunmaktayız. Suudi Arabistan'ın ülkemizde 2 milyar doları aşan doğrudan yatırımları ve ülkemizde faaliyet gösteren 1400'den fazla Suudi şirketi bulunmaktadır. Kendilerine çok teşekkür ediyoruz. Her zaman onlara yardımcı olmaktan da Ticaret Bakanlığı olarak memnuniyet duyuyoruz. Bu gerçek Suudi yatırımcıların ülkemizde olan güveninin açık bir göstergesidir. Biz daha fazla Suudi yatırımcıların ve şirketlerin ülkemizin sunduğu fırsatlardan yararlanmalarını önemsiyoruz ve onları Türkiye'ye bekliyoruz."
Ticaret Bakanı Bolat, bugünün dünyasında öne çıkan dijital dönüşüm, yapay zeka, enerji verimliliği ve akıllı şehirler alanlarını Türkiye ile Suudi Arabistan arasındaki ekonomik işbirliğini geliştirmede önemli fırsat alanları olarak değerlendirdiklerini söyledi.
Diğer taraftan ekonomik iş birliğinin çok önemli bir ayağı da müteahhitlik ve teknik müşavirlik sektörünün oluşturduğunu dile getiren Bolat, sözlerini şöyle tamamladı:
"Türk müteahhitlik sektörü 1973'ten bu yana son 50 yılda 133 farklı ülkede 10 bin 800 adet proje ve 480 milyar dolarlık yatırım taahhütlerini başarıyla tamamlamış önemli bir sektörümüzdür. 2022'de dünyanın en büyük 250 müteahhitlik firması arasında 42 firmayla Türkiye ikinci sırada yer almıştı. Suudi Arabistan'ın ortaya koyduğu ve tüm dünya tarafından ilgiyle takip edilen 2030 Vizyonu çerçevesindeki önemli ve prestijli projelerin yanı sıra akıllı şehirler ve yeşil dönüşüm alanlarında da iki ülke arasında güçlü işbirliği fırsatları bulunmaktadır. Özellikle vurgulamak isteriz ki rüştünü küresel ölçekte ispat etmiş Türk müteahhitlik firmalarımız Suudi Arabistan'ın 2030 Vizyonu kapsamındaki tüm projelerde görev almaya hazırdırlar. Gücünü tarihten, ilhamını ortak değerlerimizden alan ticari ilişkilerimizin iki ülke iş insanlarına sunduğu fırsatlar her alanda artmaktadır. Zaman hepimiz için çalışma ve üretme zamanıdır. Birlikte çalışarak yeni başarılara imza atma zamanıdır."
Öte yandan etkinlikte konuşan Suudi Arabistan Yatırım Bakanı Abdulaziz el-Falih, bu iş forumunu DEİK ile organize ettikleri ve iki ülke arasındaki ilişkilerin daha fazla gelişmesi yönünde adım attıkları için çok mutlu olduklarını söyledi.
Falih, iki ülke arasındaki resmi ilişkilerin son zamanlarda çok daha fazla güçlendiğini ve farklılaştığını kaydederek karşılıklı yapılan ziyaretlerden ve düzenlenen iş birliklerinden bahsetti.
İki ülkenin son dönemde çok sayıda forum, toplantı ve konferans düzenlediğini, ülkeler arasındaki ilişkilerin bu sayede derinleştiğini dile getiren Falih, sözlerini şöyle sürdürdü:
"Geçen yıl aralık ayında bu forumun birincisi düzenlendi. Oraya çok sayıda iş adamı katılmış ve önemli anlaşmalar imzalanmıştı. Şu an ikincisini düzenlediğimiz bu forum aslında çok önemli bir ziyaretin yanı sıra yapılıyor. Sayın Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın gelmesiyle bu forum yapılıyor. Çok üst düzey ziyaretçilerimizle bu forumu gerçekleştiriyoruz. Yani iki taraftan bir araya gelen bu üst düzey temsilciler ilişkilerin ne kadar önemli olduğunu ve olacağını gösteriyor. Her iki hükümetin sürece verdiği önemi gösteriyor. Hem Suudi Arabistan'ın Türkiye'de hem de Türkiye'nin Suudi Arabistan'da yatırımlarının artırmak için çok önemli bir çalışma."
Suudi Arabistan Yatırım Bakanı el-Falih, ülkesinin Vizyon 2030 projeksiyonundan bahsederek yatırımları çeşitlendireceklerini, çok fazla sektöre ağırlık vereceklerini söyledi.
Vizyon 2030 yaklaşımında özel sektörün bulunmasını çok önemsediklerini vurgulayan Falih, "Hem Suudi Arabistan hem de Türkiye özel sektörünün var olmasını çok önemsiyoruz. Burada yatırımların farklılaşmasını ve çeşitlenmesini istiyoruz." diye konuştu.
Falih, 2030 hedefleri kapsamında o tarihe kadar 3,3 trilyon dolarlık yatırım hedeflediklerini kaydederek bu alanda yapılacaklardan bahsetti.
İki ülkedeki şirketlerin önemli güce ulaştığını dile getiren Falih, şu değerlendirmelerde bulundu:
"Nereye gidersem gideyim her iki ülkeden şirketlerin güçlü varlığını görüyorum. Ne kadar gurur duyduğumu anlatamam. Türkiye özel sektörünün yaptığı yatırımların ve teknolojilerin ne kadar büyük olduğunu görünce gurur duyduğumu söylemek isterim hem Afrika'da hem de Orta Doğu'da. Şimdiye kadar yapamadığımız şey bu iki tarafın güçlerini bir araya getirmekti. İki ülkenin özel sektörünün güçlerini bir araya getirince ne kadar büyük bir güç ortaya koyacağımızı düşünemiyorum."
Bakan el-Falih, iki ülkede karşılıklı büyük fırsatlar olduğunu belirterek Türk ve Suudi Arabistan özel şirketlerine iş birliği çağrısında bulundu.
Gayrimenkul, turizm, konut, sanayi, tarım, gıda ve madencilik gibi değişik sektörlerde iş birliği yaparak büyük projelere imza atabileceklerini vurgulayan Falih, yatırımcı şirketlere sundukları destekleri anlattı.
Suudi Arabistan'daki yatırım fırsatlarından bahseden Falih, madencilik, ham madde, yenilenebilir enerji gibi konularda yeni sektörel çalışmalar yaptıklarını söyledi.
Falih, Türkiye'de faaliyet gösteren Suudi Arabistanlı şirketlerin sayısının artmasını istediklerini kaydederek "Her zaman iletişim halinde olmalı ve işbirliklerini nasıl daha fazla geliştireceğimizi konuşmalıyız. Hedeflerimize ulaşabilmemiz için istikrarlı bir şekilde ilerlemeliyiz." ifadelerini kullandı.
(AA)
