Türkiye-İran ticareti dramatik biçimde çöktü

NEW YORK(ANKA) – Wall Street Journal gazetesi, “İran’ın ekonomisinde panik yaratan yeni yaptırım dalgası, NATO üyesi Türkiye’deki şirketleri vuruyor” dediği haberinde “Ticari ilişkideki dramatik çöküş, (Türk tüccarları arasında) öfke ve hayal kırıklığını yarattı” ifadesini kullandı.

ABD’nin borsa ve iş çevrelerinin gazetesi Wall Street Journal “İran’a Yaptırımlar, Türkiye’nin Ticaretinde Buruşukluk Yarattı” başlığı ile yayımladığı haberinde Yaşar Kapıyoldaş adlı İstanbul Osmanbey’deki hazır giyim üreticisinin, İran’dan aldıkları yüzlerce siparişin, sonra yaptırımların etkisiyle bu ülkenin para biriminin önemli ölçüde değer kaybetmesi ve enflasyonun hızlı artması üzerine tek tek iptal edildiğini kaydetti.

“Devrimlerin Libya, Tunus ve Mısır’daki işlerimize öldürücü darbe indirmesinden sonra İran’ın bizim için çözüm olabileceğini sandık” diyen Kapıyoldaş, “Tahran’a gönderilmek üzere ve başka bir yere satamadığımız binlerce uzun bayan paltomuz var. Şimdi ben onlarla ne yapayım?” diye konuştu.

-“TÜRKİYE’NİN İRAN’A İHRACATI YÜZDE 25 DÜŞTÜ”-

WSJ da, “İran’ın ekonomisinde panik yaratan yeni yaptırım dalgası, NATO üyesi Türkiye’deki şirketleri vuruyor. Son 10 yılda 12 kat artarak geçen yılda 3.5 milyar doları bulan, Türkiye’nin İran’a ihracatı, yaptırımlar İran’ın para birimi riyalın gerçek değerini dolara karşı yüzde 55 kadar aşağı iterken Ocak ayında, Aralık ayına göre yüzde 25 düştü” diye yazdı.

Halkbank dışındaki tüm Türk bankalarının yaptırım kaygısıyla İranlı müşterilere ilişkin ödeme işlemlerini durdurduklarını, daha yüksek maliyetlerin de Türkiye’yi ziyaret eden İranlıların sayısının hızlı düşmesine yol açtığını da kaydeden gazete, şu yorumu da yaptı:

“Türkiye, ABD ve Avrupa Birliği’nden İran’a daha sert yaptırımları benimsemeyi reddetti ve bunun yerine 2010 yılında onaylanan daha zayıf Birleşik Milletler önlemlerine bağlılığını ve İranlı petrol ve gazı azalan miktarda olsa da alma taahhüdünü vurguladı. Ancak kötüleşen ticari işler, giderek Ortadoğu sorunları konusunda mezhep çizgilerine göre ayrışan Ankara ile Tahran arasında önemli bir bağı ortadan kaldırılıyor”.

-“TÜRK-İRANLI TİCARET SİYASETİN BASKISI ALTINA GİRDİ”-

WSJ’nin USAK’dan İran ve Ortadoğu uzmanı Dr. Arzu Celalifer’in “Son yıllarda hızlı büyüyen bir ticari ilişki, şimdi siyasetin baskısının altında” değerlendirmesine de yer verdiği haberinde Ocak ayında İran’ın para biriminin değer kaybederken Türk lirasının da yükseldiğine, bunun sonucunda da bazı Türk ürünlerinin göreli maliyetinin birkaç gün içinde adeta katlandığına dikkat çekildi.

-“TURİSTLER VE OTEL REZERVASYONLARI YÜZDE 80’A KADAR AZALDI”-

Seyahat acentalarının da İranlı turistlerinin sayısı ve otel rezervasyonlarının geçen yıla göre yüzde 80’a kadar düştüğünü bildirdiklerini kaydeden gazeteye konuşan Osmanbey Tekstilci İşadamları Derneği Başkanı Ali Ulvi Orhan da, “Yaptırımlar, (İran’ın) para birimini vurdu bu nedenle şimdi İranlı şirketler, işlerimiz dolar ile yapıldığı için çok korkuyorlar. Üyelerimiz de çok olumsuz etkilendi çünkü İranlılar esasen yok oldu. Burada olsalar bile ödeyemiyorlar” sözlerini kullandı.

-“TÜRKİYE’NİN İRAN’DAN PETROL İTHALATI YÜZDE 40 GERİLEDİ”-

ABD’li gazete, Türkiye’nin İran’dan petrol ithalatının Aralık ayında yüzde 40 azaldığına işaret ederek bu gerilemenin kısmen Suudi Arabistan’dan artan alımlarla telafi edildiğini belirtti.

“Bazı Türk tüccarlar için geçen yıla kadar Ankara’nın titizlik gösterdiği bir ticari ilişkideki dramatik çöküş, öfke ve hayal kırıklığını yarattı” da diyen WSJ, haberine, merkezi Laleli’de olan Tehran Tour sahibi Esadullah Renjber’in “Ben burada 30 yıldır çalışıyorum ve hiçbir zaman böyle bir şey görmemiştim” yakınmasıyla son verdi.