IŞİD’in başını çektiği, Orta Doğu’daki şeriat odaklı eylemler ve müslüman ülkelerin olaya bakış açısı tartışılmaya devam ediyor. Böyle bir atmosferde TBMM Başkanı İsmail Kahraman’ın “anayasadan laiklik maddeleri çıkarılmalı” demeci ile bir anda ülkemizde de en çok konuşulan konu haline gelen seküler devlet yapısı hakkında Türkiye halkı ne düşünüyor?
Pew Araştırma Merkezi’nin 2015 yılında, 10 müslüman ülkede yaptığı araştırma sonuçları bir fikir edinmenize yardımcı olabilir.
Pakistan, Filistin, Ürdün, Malezya, Senegal, Nijerya, Endonezya, Lübnan, Burkina Faso ve Türkiye’yi kapsayan ankette, katılımcılara “Kuran ülkemizin yasalarında ne kadar etkin olmalı?” sorusu yöneltiliyor.
Araştırmanın en çok göze çarpan ülkesi şüphesiz ki Pakistan. Ülke nüfusunun %97’si müslüman, bunların %78'si Kur'an öğretilerinin yasama ve yargıda etkin bir biçimde yer almasını istiyor. Türkiye'de kendini müslüman olarak tanımlayan kesim Pakistan'dan sadece %1 az olmasına rağmen Kur'an'ın öğretilerini temel alan bir yasa isteyenlerin oranları arasında büyük fark var. Bir diğer göze çarpan ülke ise Burkina Faso. Nüfusunun yarısından fazlası müslüman olan Afrika ülkesinde şerri devlet anlayışını isteyenlerin oranı sadece %9.
Meclis Başkanı İsmail Kahraman'ın iddiasında #DoğrulukPayı yokhttps://t.co/mLDgwDGkEP pic.twitter.com/iZDPVaiO5G
— Mynet (@mynet) April 27, 2016
Türkiye’de Durum Ne?
Bizi ilgilendiren kısma gelirsek; Türkiye insanı Kuran’ın devlet yönetimindeki yeri konusunda ne düşünüyor?
1923 yılında laik bir devlet olarak kurulan Türkiye’de;
“Kuran’ın devlet yönetimi, yasama ve yürütmede etkin bir rol oynamasını” isteyenlerin oranı %13.
“Hiçbir etkisi olmamalı” diyenlerin yani laik bir yapı isteyenlerin oranı ise %36.
Yani ülkede seküler devlet anlayışına yatkınlık söz konusu. Üstelik bir önceki araştırmayı göz önüne alırsak seküler devlet yapısı isteyenlerin sayısında gözle görülür bir artış var. 2012 yılındaki araştırmada bu oran %27 idi.
Ayrıca belirtilmesi gereken önemli bir husus; araştırmada katılımcılardan eğitim seviyeleri de bildirlmeleri istenilmiş.
Diğer ülkeler arasında Burkina Faso'nun ilköğretim veya altında eğitim seviyesine sahip olmasına rağmen seküler devleti destekleyen kesimin yüksekliği, ülkedeki müslüman olmayan kesimin çoğunluğuyla ilgili olabilir.
İstatistiklerden çıkarılabilecek başka bir veri ise eğitim seviyesinin düşmesiyle Kur'an'ı temel alan yasal düzenlemelerin daha fazla desteklendiği. Bu nedenle Mart 2016'da Sebahattin Zaim Üniversitesi Rektör Yardımcısı Bülent Arı'nın "okuma oranı arttıkça beni afakanlar basıyor, ben her zaman cahil halka güvendim" sözleri ve İsmail Kahraman'nın "anayasadan laiklik kalkmalı" açıklaması, Türkiye'de büyük bir kesimde AK Parti hükümetinin daha cahil, itaatkar bir nesil yetiştirmeyi ve Kur'an'ı temel alan bir anayasa oluşturmayı amaçladığı endişesini tetikliyor.
Pew Araştırma Merkezi nedir?
Kurucusu ABD Eski Dış İşleri Bakanı Madeleine Albright olan, özellikle son yıllarda “Avrupa’daki müslümanların eğilimleri” üzerine yaptığı araştırmalar ile dikkat çeken şirket.Yaptığı birçok araştırma verisine resmi sayfası olan http://www.pewresearch.org/ ‘dan ulaşabilirsiniz.
Ayrıcahttp://www.pewforum.org/ adresinden ABD başta olmak üzere dünya dinleri ve toplumsal yapıların din eğilimleri üzerine birçok çalışmasına da ulaşabilirsiniz.
Kaynak: The Divide Over Islam and National Laws in the Muslim World