Türkiye-Rusya KEK 12. Dönem Toplantısı

Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Taner Yıldız, Türkiye ile Rusya arasındaki 34 milyar dolarlık ticaret hacminin daha da artırılması için potansiyel olduğunu vurgulayarak, "Liderlerimizin önümüze koyduğu 100 milyar dolarlık hedefe ulaşacağımıza inanıyoruz" dedi.

Türkiye-Rusya Hükümetlerarası Karma Ekonomik Komisyonu (KEK) 12. Dönem Toplantısı, Antalya'daki Rixos Downtown Otel'de yapıldı. Toplantı öncesinde Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Yıldız ile Rusya Federasyonu Enerji Bakanı Aleksandr Novak'ın başkanlığındaki heyetler, bir süre basına kapalı görüşme yaptı.

Görüşmenin ardından geçilen toplantının basına açık bölümünde konuşan Bakan Yıldız, "arkadaşım" diye hitap ettiği Bakan Novak ve ekibiyle birçok konuyu ele aldıklarını anlattı. Türkiye-Rusya KEK 12. Dönem Toplantısı'nın verimli geçtiğini düşündüğünü dile getiren Yıldız, şöyle konuştu:

"Birçok sektör bu toplantıda ele alındı. Enerjiden ulaştırmaya, tarımdan sanayiye, ekonomik ve stratejik işbirliğimizi destekleyen bütün konulara değinildi. Türkiye ile Rusya arasında 34 milyar dolarlık ticaret hacmimiz var ama daha çok kullanılabilecek bir potansiyelin olduğunu gördük. İşbirliklerinin geliştiğini anlıyoruz ve liderlerimizin önümüze koyduğu 100 milyar dolarlık hedefe ulaşacağımıza inanıyoruz. Bin 500'e yakın Rusya Federasyonu'ndan firma Türkiye'de şu anda işlem görüyor. 250 milyar dolarlık Türk müteahhitlerinin dünyadaki işlemleri devam ediyor. 50 milyar dolarlık kısmı Rusya Federasyonu'nda gerçekleşiyor."

Bakan Yıldız, Türkiye menşeli bitkisel ürünlerin Gürcistan üzerinden Rusya'ya sevkıyatına da yeniden başlanacağını bildirdi. Yaş meyve ve sebzeyle ilgili ihracat devam ederken, süt ve süt ürünleriyle ilgili ihracatın da başlayacağını belirten Yıldız, "İki ülke arasındaki kara ulaşım alanlarıyla alakalı geçiş belgesi uygulamalarının kalıcı ve sürdürülebilir olması için uğraşıyoruz. Rusya'da düzenlenecek 2018 Dünya Kupası kapsamında yapılacak hazırlıkların altyapı ve bütün hazırlıklarıyla alakalı, bizler de içinde bulunmak istediğimizi kendilerine ilettik" diye konuştu.

-Ortadoğu coğrafyasında yeni işbirlikleri-

Yıldız, Türkiye ile Rusya'nın üçüncü ülkelerdeki işbirliğinin artarak devam edeceğine inancını dile getirdi. Nükleer santralle ilgili çalışmaların devam ettiğini, toplantıda santrale ilişkin çalışmaların da gözden geçirildiğini anlatan Yıldız, "Moskova'da nükleer santralle ilgili 117 öğrencimiz var. Bu sene de 100 öğrenci alacağız. 5 Mayıs'ta başvurular sona erecek. 12 Mayıs'ta da yazılı sınava girecek arkadaşlar. Şu ana kadar 3 bin 500 öğrencimiz başvuruda bulundu" diye konuştu.

Rusya Federasyonu'nun Sibirya bölgesinde Macar MOL şirketiyle petrol arama ve üretim faaliyetine geçmek istediklerini Bakan Novak'a ilettiklerine değinen Yıldız, "Merkezi Irak hükümetinden almış olduğumuz Badra sahasındaki Gazprom Neft ile beraber yaptığımız çalışmadan, ortaklıktan memnun olduğumuzu belirtmek isterim. Bu, Ortadoğu coğrafyasında yeni işbirliklerinin de önünü açacaktır, buna inanıyorum" dedi.

Rusya Federasyonu Enerji Bakanı Novak da toplantıda sadece devlet kurumlarının temsilcileri değil, özel sektör temsilcilerinin de kendi alanlarında görüşme yapma şansı yakaladığını anlattı. Toplantıda özellikle Türkiye'deki metalurji fabrikası, gaz sevkıyatlarının güvenli şekilde yapılması, uluslararası roamingde gerekli tarifelerin düşürülmesi gibi konuların ele alındığını belirten Novak, kendilerine yapıcı bir atmosfer sağlayan Türk yetkililere teşekkür etti.

Konuşmaların ardından Yıldız ile Novak arasında KEK protokolü, Türk ve Rus şirketlerin temsilcileri arasında da anlaşmalar imzalandı.

-"Soçi'de Türk çileği yedim"-

İmza töreninin ardından basın mensuplarının sorularına geçildi. Bir gazetecinin, geçen günlerde Türkiye'den Rusya'ya ihraç edilen 18 ton çileğin girişine sağlıksız olduğu gerekçesiyle izin verilmemesini hatırlatması üzerine Bakan Novak, Türkiye'den yüzlerce ton çileğin geldiğini, ancak bir partinin geri gönderilmesinin büyük bir olay olmadığını düşündüğünü söyledi. Novak, "Türkiye'den Rusya'ya çilek sevkıyatı konusunda her şeyin yolunda olduğu konusunda sizi temin edebilirim. Dün Soçi'deydim ve Türk çileği yemiştim" diye konuştu.

Yıldız da Türkiye'nin yaş sebze ve meyve alanında yaklaşık 1 milyar dolar ihracat yaptığını, sorun yaşanan çileğin tonajının da 18 ton olduğunu bildirdi. Karantina koşullarına uygun ürünler gönderilmesi gerektiğini vurgulayan Yıldız, "Üreticilerimiz hemen hemen yüzde 100 oranında buna riayet ediyor. Ara sıra bu tür konular olabilir ama bunlar sistematik değildir" dedi.

-"100 milyar dolar iddialı bir rakam değil"-

Bakan Novak, hedeflenen 100 milyar dolar ticaret hacminin hangi alanlarda yoğunlaşacağının sorulması üzerine şöyle konuştu:

"Aslında liderlerimizin önümüze koymuş oldukları 100 milyar dolar, çok da iddialı bir rakam değil. Ticaret hacmimizi 3 kat daha fazla artırmamız gerektiği anlamına geliyor bu. Şu anda ticaret hacmimizin yapısına bakılırsa, Rusya'nın, Türkiye'ye ihracatının ana maddelerini enerji kaynakları ve metal oluşturmaktadır, yüzde 87 görünüyor. Bizlerin KEK kapsamında esas yapmamız gereken şeyler ticaret hacmimizin çeşitlendirilmesi, yatırım işbirliğimizin daha da geliştirilmesi ve özellikle inovasyon ve yüksek teknolojinin ağırlıklı kullanıldığı otomotiv, gemi, makine sanayi alanlarında yeni projeler gerçekleştirmemiz büyük önem taşıyor. Ayrıca ulaştırma ve lojistik merkezleri konusunun bu anlamda büyük önemi var. Kafkas Limanı'nda bir lojistik merkezinin kurulması konusunda görüşmeleri sürdürüyoruz. Enerji konuları dışında ihracat ve ithalatta karşılıklı tarım alanları ihracatı önemli bir alandır. Aynı zamanda hizmet ithalatı ve ihracatı büyük önem taşıyor. Burada özellikle turizm sektörü büyük paya sahip. Ulaştırma alanında lojistik merkezlerinin dışında hava yoluyla taşımacılığının artırılması, ticaretin artmasına katkıda bulunacaktır. Bizim işbirliğimizin daha da geliştirilmesini sağlayacak diğer alanlarda şu anda beraber çalıştığımız nükleer güç santrali projesi ve havacılık alanında işbirlikleri var."

-Doğalgaz fiyatları-

Bakan Aleksandr Novak, bir gazetecinin, "Türkiye'nin en fazla enerji aldığı ülke olan Rusya'dan en ucuz doğalgazı neden alamıyoruz- Bu talebi karşılamaya yönelik Rusya Federasyonu doğalgaz fiyatlarında herhangi bir değişiklik öngörüyor mu-" sorusu üzerine, bu sorunun kendisine Bakan Yıldız tarafından da sorulduğunu anlattı.

Novak, doğalgaz fiyatlarının uluslararası piyasada oluştuğunu, federal yönetimler veya hükümetler olarak fiyat belirlemediklerini belirterek, sözlerini şöyle sürdürdü:

"Küresel piyasalarda fiyatlar tamamen arz talep doğrultusunda belirleniyor. Alım yapan şirketlerle bu ürünleri satan şirketlerin yaptığı anlaşmalara bağlı. Ancak belirtmek isterim ki bizim petrol ve gaz satışını yapan şirketlerimiz tamamen serbest piyasa koşullarında rekabet ediyor. Dolayısıyla kontratların oluşturulması ve güvenli sevkıyatların sağlanması konuları, tamamen şirketlerin konusudur."

Söz alan Bakan Yıldız da doğalgaz konusunda Avrupa'da taleplerde düşüş bulunduğunu, Türkiye'nin taleplerinin ise stabilite olduğunu kaydetti. Yıldız, "Bu konudaki beklentilerimizin, kendileri tarafından eğer varsa bir fleksibilitesi, bunu değerlendireceklerini söylediler. Ben de bunun için kendilerine teşekkür ediyorum. Hepimiz isteriz ki bu tür kaynakları çok daha uygun fiyatlarla tedarik etmiş olalım" dedi.

-"Nükleer santral zamanında tamamlanacak"-

Toplantının son bölümünde Moskova'daki MEPhi Ulusal Nükleer Araştırmalar Üniversitesinde öğrenim gören öğrencilerle video konferans yöntemiyle görüşüldü. Gençlerle sohbet eden Yıldız, öğrencilerin aldıkları eğitimi yakından takip ettiğini söyledi. Öğrencilerin bulundukları yerdeki adaptasyonunun çok iyi düzenlendiğine dikkati çeken Yıldız, "Sizler binlerce öğrenci arasından seçildiniz ama seçkin bir eğitimle çok iyi yerde olacaksınız" diye konuştu.

Novak da pilot proje ile Rusya'da öğrenim gören öğrencilerin sektördeki ilklerden olacaklarına işaret etti. Öğrencilerin Türkiye'de çalışmaya başladıklarında "tarihe geçeceklerinin" altını çizen Novak, "Bu, piyasada rekabet edebilme gücünüzü artıracak. Çok iyi bir mesleki eğitime sahip olacaksınız. Size başarılı eğitimler diliyorum. Öğrencilik yıllarının tadını çıkarın" dedi.

Video konferansın son bölümünde söz alan bir öğrenci, nükleer santralin yapımında gecikme olup olmayacağını sordu. Bunun üzerine Bakan Yıldız sözü, nükleer santral projesini hayata geçirecek Akkuyu NGS AŞ Genel Müdürü Alexander Superfin'e verdi. Superfin de "Merak etmeyin, projeyi zamanında tamamlayacağız. Tam bitirdiğimiz zaman da sizleri bekleyeceğiz" diye konuştu.

Muhabir: Güç Gönel