Türkiye, "Sıtma"yı yendi

ANKARA (İHA) - Türkiye, dünyada birçok ülkenin "korkulu rüya"sı olmayı sürdüren sıtma hastalığıyla mücadelede çok önemli başarılar elde etti. Türkiye'de 2002 yılında 10 bini aşan sıtma vakası, 2005 yılı sonunda 2 bine düştü. Dünyada her yıl 2 milyondan fazla kişi sıtma nedeniyle hayatını kaybediyor.
Sağlık Bakanlığı'ndan alınan bilgiye göre, sıtma, "tek hücreli, hücre içi parazitler tarafından oluşturulan infeksiyöz bir hastalık" olarak tarif ediliyor. Günümüzde sıtma tüm dünyada olduğu gibi Türkiye'de de önemli bir halk sağlığı sorunu olarak karşımıza çıkarken, 'bildirimi mecburi hastalıklar' listesine dahil edildi. Halen dünyada yaygın bir hastalık olan sıtma, salgına dönüştüğünde öldürücü olabiliyor.

Dünya Sağlık Örgütü (WHO) verilerine göre, 2 milyar 400 milyon kişi sıtma riski altında yaşıyor. Yıllık sıtma insidansı 300-500 milyon olarak tahmin edilirken, bunların yüzde 90'ı Afrika kıtasında bulunuyor. Her yıl 1 milyon 100 bin ila 2 milyon 700 bin kişi sıtmadan ölüyor.

WHO'nun, 1955 yılında tüm dünyada başlattığı sıtma eradikasyon programına Türkiye'de 1957 yılında dahil oldu. Türkiye'de 1940'larda 140 bin civarında olan sıtma vakası, 1970 yılında bin 263'e düştü. Ancak dönemin hükümetinin sıtmanın Türkiye'den eradike edildiği yönündeki açıklamasıyla dış yardımlar kesildi, teşkilat yapısı küçültüldü. Bu rehavet sonucu 1971'den başlayarak sıtma vakaları tekrar arttı. 1977'de Çukurova'da ciddi bir sıtma epidemisi oldu ve vaka sayısı 115 bine 512'ye yükseldi. İkinci büyük epidemi ise 1994 yılında Güneydoğu Anadolu Bölgesi'nde görüldü ve vaka sayısı 84 bin 345 olarak gerçekleşti. 1996 yılından itibaren sıtma insidansında düşüş izlenmeye başladı. 2002 yılında 10 bin 224 olan sıtma vakası sayısı, 2003 yılında 9 bin 222'ye, 2004 yılında 5 bin 302'ye, 2005 yılında ise 2 bin 084'e düşürüldü. 2005 yılında vaka sayısında bir önceki yıla göre yüzde 61 oranında düşüş sağlandı.

Sağlık Bakanlığı'na bağlı Sıtma Savaşı Dairesi Başkanlığı'nın 2005 yılında uygulamaya koyduğu çalışma programları ve stratejileri doğrultusunda şu çalışmalar yapıldı:
"- Sürveyans, teşhis ve tedavi çalışmalarına ağırlık verilerek vakaların süratle tedavilerinin yapılması gerçekleştirildi.
- Sürveyans ve tedavi hizmetlerini yürütmek ve hızlandırmak amacıyla sıtma riskinin bulunmadığı ya da daha az olduğu illerden 40 sıtma işçisi Diyarbakır, Batman ve Şanlıurfa illerinde geçici olarak görevlendirildi.
- İllerin ihtiyaç duyduğu, ilaç, insektisit, laboratuar malzemesi ve ödenek talepleri yeterli miktarlarda ve zamanında karşılandı.
- Sıtma hizmetlerinde görevli personelin bilgi eksikliklerinin giderilmesi amacıyla 2005 yılı eğitim planı çerçevesinde 45 sağlık personelinin Adana Sıtma Enstitüsü'nde laboratuar eğitimleri gerçekleştirildi. Aynı zamanda 400 sıtma işçisine sıtma mikroskobisi ve temel sıtma eğitimi verildi.
- Vektör sivrisinek mücadelesi amacıyla 2005 yılında sıtma açısından enfekte olan lokalitelerde 41. bin 370 hanenin kalıcı ev içi insektisit uygulaması gerçekleştirildi ve 206 bin 850 kişinin sıtma vektöründen korunması sağlandı."