Türkiye toryumla enerji üretiminden karlı çıkacak
İstanbul - Boğaziçi Üniversitesi Fizik Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Metin Arık, gelecekte kullanılacak "Hızlandırıcıya dayalı enerji üretme teknolojisi"nde toryumun önemli bir aktör olacağını belirterek, "Hem patlamayan, hem atom bombası yapılamayan bir enerji üretilecek. Tabi Türkiye'de de çok miktarda toryum rezervi olduğu için Türkiye bu işten karlı çıkacak" dedi.
Arık, AA muhabirine toryum kullanarak enerji elde etme yöntemine ilişkin bilgi verirken, gelecekte "Hızlandırıcıya dayalı enerji üretme teknolojisi"nin ön plana çıkacağını, bu teknolojide toryumun önemli bir aktör olacağınısöyledi.
Toryumun uranyuma benzeyen bir madde olduğunu ancak toryumun zincirleme reaksiyon yapmadığını, toryumun dışardan nötron verildiğinde bölünebildiğini, hiçbir zaman ortaya daha fazla nötron çıkartmadığını anlatan Arık, "Dolayısıyla toryumun patlama tehlikesi yok" diye konuştu.
Metin Arık, tek başına toryumdan nükleer enerji elde edilemediğini, toryumun bu yüzden uranyum 235 ile kullanıldığını kaydetti. "Gerekli nötronları bir hızlandırıcıdan elde edilen protonlarla çıkarma yöntemi" olan"hızlandırıcıya dayalı enerji üretme teknolojisine" değinen Arık, "Bu teknolojide, Avrupa Nükleer Araştırmalar Merkezi'nde (CERN) kullanılan parçacık hızlandırıcısının aynısı kullanılıyor" dedi.
Metin Arık, CERN'deki çalışmada, protonların kendi ağırlıklarının 10 bin katına kadar hızlandırıldığını, toryumdan enerji elde etmek için ise bu kadar yüksek hıza gerek olmadığını kaydetti.
Bunun CERN'de deneyinin yapıldığını dile getiren Arık, "Buradaki bütün mesele hızlandırıcı aletin çok pahalı olması. Dolayısıyla proton hızlandırıcı teknolojinizi geliştirip bu işi daha ucuza mal etmeniz lazım" dedi.
Arık, Avrupa'da toryum olmadığı için makinenin nükleer atıkları yaktığını anlatarak, "Fakat o nükleer atıkların yakılmasından nükleer bomba da elde edebiliyorsunuz. Patlama tehlikesi değil herkesi endişelendiren, tekrar atom bombası yapılacak madde üretilmesi. Ama toryum yakılırsa bunu kontrol etmesi kolay. Hem patlamayan, hem atom bombası yapılamayan bir enerji üretilecek. Tabii Türkiye'de de çok miktarda toryum rezervi olduğu için Türkiye bu işten karlı çıkacak" diye konuştu.
Cumhuriyetin ilk dönemlerinde yapılan bir takım ölçümlere göre Türkiye'de bol miktarda toryum olduğunun tespit edildiğini kaydeden Arık, "En son Isparta ile Antalya arasında çok saf toryumun bulunduğunu duydum. Şu anda hiçbir şeye kullanılmadığı için toryumun değeri sıfır. Tabi üretiliyor ama saf toryum, satıcı ve tüketicisi az olduğu için pahalıya satılıyor" dedi.
Arık, hızlandırıcıya dayalı sistemin geleceğinin parlak olduğunu, hızlandırıcıların CERN'dekinin aksine küçük ebatta olacağını ancak bunlardan her kasabaya bir tane kurulması gerektiğini kaydetti.
"İstanbul gibi bir yere bunlardan onlarca lazım olacak" diyen Arık, işin çok uzun vadeli ve zahmetli olduğunu, gerekli bilgi birikimi ve çalışma yapılırsa yaklaşık 50 sene sonra bu teknolojinin kullanılabileceğini söyledi.
Prof. Dr. Engin Arık ile birlikte 6 bilim insanının "Türk Hızlandırıcı Merkezi Projesi" çalışmaları için Isparta'ya giderken uçak kazasında öldüklerini anımsatan Arık, proje kapsamında ilk olarak proton hızlandırıcısı ve toryumu yakma deneyleri yapılmayacağını, çalışmaların aşama aşama gideceğini bildirdi.
AA
