Türkiye, üretiminde dünya 5'incisi olduğu makarnayı tüketmiyor

Makarna üretiminde dünyada beşinci sırada olan Türkiye'de yıllık kişi başı makarna tüketiminin 6 kilo civarında olduğu, bu rakamın İtalya'da ise 28 kiloya kadar yükseldiği bildirildi. 2010 yılında 295 milyon 916 bin dolarlık makarna ihracatı gerçekleştiren Türkiye'de makarna tüketiminin artmasını makarna kültürünün gelişmemesine bağlayan Türkiye Makarna Sanayicileri Derneği (TMSD) tespitlerine göre, Türk halkı makarnayı ana yemek saymıyor.
Buğdayın insan gıdası olarak kullanımında makarna, ekmekten sonra ikinci sırada yer alıyor. TMSD verilerine göre, 649 milyon ton olan dünya buğday üretiminin 35 milyon tonu makarnalık (durum) buğday olarak işlem görüyor. Dünya durum buğdayı üretiminin yüzde 8’inin Türkiye’de yetiştirildiğini açıklayan TMSD, makarna tüketiminin Türkiye’de yeterli olmadığını duyurdu. Türkiye, makarna üretiminin temel hammaddesi olan durum buğdayı üretiminde de dünyanın en önemli üretici ülkeleri arasında yer alıyor. Buğday üretimi özellikle Güneydoğu Anadolu Bölgesi ile Orta Anadolu ve bir miktar da Ege Bölgesi’nde (Denizli-Manisa) yapılıyor. TMSD, Türkiye’de üretilen makarnalık buğdayın miktar olarak makarna fabrikalarının ihtiyaçlarını karşılamaya yeterli olmasına rağmen kalite açısından yetersiz olduğunu açıkladı.
Derneğin hazırladığı raporda, 1970’li yıllarda makarnalık buğdayı ekim alanlarının buğday ekim alanları içindeki payının Güneydoğu’da yüzde 70, Trakya’da yüzde 60, Orta Anadolu’da yüzde 50 ve Ege-Akdeniz’de yüzde 25 iken bugün bu oranların Türkiye genelinde yüzde 8-10’lar seviyesine gerilediği bildirildi. 2009’da 48 milyon 694 milyon dolarlık makarnalık buğday ithalatı gerçekleştiren Türkiye, 2010’da da 25 milyon 373 bin dolarlık makarnalık buğday ithalatı yaptı. Aynı yıl Türkiye 148 milyon 714 bin dolarlık kısmı Afrika ülkeleri olmak üzere toplam 295 milyon 916 bin dolarlık makarna ihracatı gerçekleştirdi. Bu rakamın 2011 yılı sonunda 300 milyon doları geçmesi bekleniliyor.

TÜRKİYE’DE BİR KİŞİ YILDA 6, İTALYA’DA 28 KİLO MAKARNA TÜKETİYOR
Dünyada makarna ürünlerine olan genel talep istikrarlı bir artış içinde olmasına rağmen Türkiye’de makarna tüketiminin beklenen düzeye ulaşmadığının vurgulandığı TMSD raporunda, makarna kültürünün henüz gerçek anlamda gelişmemesinin tüketimin artmasını engellediği vurgusu yapılıyor. Dünya makarna üretiminin 12,8 milyon ton olduğunun açıklandığı raporda şu ifadelere yer verildi: "Makarna üretimi birkaç ülkede yoğunlaşmıştır. İtalya 3 milyon 161 bin 707 ton ve yüzde 25 pay ile dünyanın en büyük üreticisidir. İtalya’yı yüzde 20 ile A.B.D., yüzde 10 ile Brezilya ve yüzde 7 ile Rusya Federasyonu izlemektedir. Türkiye, dünya makarna üretiminde 5’inci sırada olup, üretimdeki payı yüzde 5,3 dür. Dünyada kişi başı makarna tüketiminde 28 kilo ile İtalya ilk sırada yer almaktadır. İtalya’yı 13 kilo ile Venezuella ve 11.7 kilo ile Tunus izlemektedir. Türkiye’nin kişi başına makarna tüketimi 1962 yılında 1.2 iken,1978 yılında 3.9’a, 90’lı yılların başında 4.3 kiloya yükselmiş olup sürekli artış göstererek 2006 yılında fert başına yıllık tüketim 5.8’e yükseldi. Makarna tüketimi yıllık kişi başı tüketim halen 6 kilo civarındadır, Sektörün hedefi bu rakamı 8’e çıkarmaktır."

"MAKARNA ANA YEMEK AKBUL EDİLMİYOR"
Makarna tüketiminin yetersiz olduğunun vurgulandığı raporda bu durumun sebepleri de sıralanıyor. Günlük karbonhidrat ihtiyacını ekmekten karşılayan Türk halkının, makarnayı gerek bulgur ve gerekse pirinç pilavında olduğu gibi ana yemek kabul etmediğine işaret ediliyor. Raporda, son yıllarda hızlı nüfus artışı, makarnanın ekonomik olması, pazarlama ve ulaşım olanaklarının artması, hızlı kentleşme sonucunda çalışan kadınların hazır gıdaları tercih etmelerinin makarna tüketimini arttıracağının beklendiği kaydedildi.

"SEKTÖRDE 3 BİN 500 KİŞİ ÇALIŞIYOR"
TMSD’nin raporuna göre, sektörde dış pazarlarda pay sahibi olan entegre tesislerin yanı sıra, mahalli özellik arz eden tesislerle birlikte 22 fabrika faaliyet gösteriyor. 1995 yılında sektörde 2 bin 500 kişi çalışırken, 1997 yılında kurulu kapasitenin artmasının yanı sıra ihracatın en yüksek olduğu ve dolayısıyla üretimin de en yüksek seviyeye çıkmasıyla çalışan sayısı 3 bin 200’e yükseldi. 1999 ve 2000 yıllarında yaşanan ekonomik kriz sonucunda bu sayı 2000’lere kadar indi. Sektörde halen 3 bin 500 kişi istihdam ediliyor. Sektörde çalışanların yüzde 15’inin yüksek okul mezunu olduğu belirtildi. Türk makarna fabrikalarının teknolojik olarak İtalyan üreticilerle rekabet edebilecek düzeyde olduğunun vurgulandığı raporda, özellikle dış pazarlarda pay sahibi olan üreticinin oldukça modern 2000’li yılların teknolojisine sahip bilgisayar destekli entegre tesislere sahip olduğuna dikkat çekildi.