Türkiye'de Bazı Mesleklerin ''İlk''leri Olan Kadınlar

İlk kadın arkeolog: Jale İnan (1943)

Perge ve Side antik kentlerinin gün yüzüne çıkartılmasına emek vermiş,çıkarılan eserlerin sergilenmesi için Antalya ve Side müzelerinin kurulmasını sağlamıştır.Tarihi eser kaçakçılığına karşı da çeşitli kurtarma kazıları gerçekleştirmiştir.Türkiye'nin ilk arkeologlarından Aziz Ogan'ın kızı,o zamanın önde gelen bilim insanlarından Mustafa İnan'ın eşidir.

---

İlk kadın avukat: Süreyya Ağaoğlu (1925)

Hukuk Fakültesi'ne başvuran ilk kız öğrenci olarak,fakültenin kız öğrencilere açılmasında öncü rol oynamıştır.1925'te mezun olduktan sonra Ankara'da Şurayı Devlet Tanzimat Dairesi'nde çalıştı.1927'de Ankara Barosu'na kaydoldu.1928'de serbest avukatlık ruhsatını alarak ''Türkiyenin ilk kadın avukatı'' ünvanının sahibi oldu. - - - - - -

İlk kadın bakan: Türkan Akyol (1971)

12 Mart 1971 Silahlı Kuvvetler muhtırasının ardından 19 Martta Nihat Erim'in kurduğu 33. Hükümette Sağlık Bakanı olarak görev aldı.1993 yılında Tansu Çiller'in kurduğu 50. Hükümette DYP-SHP koalisyonundan SHP milletvekili olarak bakanlık yaptı.Üniversite rektörü olarak ''Türkiye'nin ilk kadın Rektörü'' ünvanını da aldı. - - - - - -

İlk kadın başbakan: Tansu Çiller (1993)

Türkiye'nin ilk ve tek kadın başbakanı.(1993-1996),dışişleri bakanı(1996-97),başbakan yardımcısı(1996-97) ve ekonomiden sorumlu devlet bakanı (1991-93).1993 ile 2002 yılları arasında DYP genel başkanlığı yapmıştır. - - - - - -

İlk kadın büyükelçi: Filiz Dinçmen (1982)

1960 yılında Ankara Üniversitesi Siyasal Bilimler Fakültesi'nden mezun olmuş,1968-1970 yılları arasında Türkiye Tahran Konsolosluğu'nda görev almıştır.1982 yılında Hollanda Lahet Büyükelçisi görevine getirilerek ''Türkiye'nin ilk kadın büyükelçisi'' ünvanını almış ve 1984 yılında Strasbpurg'da Avrupa konseyi Türkiye Daimi Temsilcisi görevine getirilmiştir. - - - - - -

İlk kadın doktor: Safiye Ali

İstanbul'da Robert Kolej'i bitirdikten sonra,maddi güçlüklere rağmen Almanya' tıp eğitimi alıp Türkiye'nin ilk kadın doktoru oldu. - - - - - -

İlk kadın emniyet müdürü: Feriha Sanerk (1953)

1941'de Ankara Üniversitesi Siyasal Bilimler Fakültesi'ne ilk kız öğrenci olarak girdi.Kaymakamlık kursunu bitirmesine karşın cinsiyet nedeniyle bu isteği geri çevrilinceEmniyet Genel Müdürlüğü'ne başvurdu.Komiser muavini olarak göreve başladı.1953'te Emniyet Müdürü rütbesine yükselmesine karşın kadın olduğundan ataması gerçekleştirilmedi.olayı yargıya taşıdı ve kazanarak aynı yıl göreve atandı.1974 yılında emekli oldu. - - - - - -

Dünya'nın İlk kadın savaş muhabiri ve ilk Türk kadın fotoğrafçı: Semiha Es

Ünlü gazeteci Hikmet Feridun Es'in eşi.Fotoğrafa eşinin röportaj seyahatleriyle başladı.Eşi ile gittiği kore'de Hürriyet gazetesi savaşın görüntülenmesi için Semiha Es'i görevlendirdi. - - - - - -

İlk kadın heykeltraş: Sabiha Bengütaş

Lisei bitirmeden,1920'de Sanayi-i Nefise Mekteb-i'nin (bügünkü Mimar Sinan Güzel Sanatlar Fakültesi) resim bölümüne girdi.1 yıl sonra bölüm değiştirerek,heykel bölümünde 3 erkek öğrencinin yanında ilk kız öğrenci olarak katıldı.Öğrenciler arası sınavda 1. olarak Prix de Rome'u kazandı ve yurtdışına gitme hakkı kazandı.Roma Güzel Sanatlar Akademisi'nde Prof. Luppi atölyesinde öğrenim gördü.Daha sonra taksim Meydanı'ndaki Cumhuriyet Anıtı'nı yapan ünlü italyan heykeltraşı Pietro Canonica'nın asistanı oldu. - - - - - -

İlk kadın jet pilotu: Leman Altınçekiç (1958)

Liseyi bitirdiği yıl Türkkuşu İnönü Tesisleri'nde planör eğitimi aldı.Ardından Türkkuşu Motorlu Okulu'na öğretmen adayı olarak katıldı.1954 yılında silahlı kuvvetlere kadınlarında alınmasıyla ilgili karar çıkınca İzmir Hava Harp Okulu'na başvurup 1955'te burada eğitime başladı.Pervaneli uçaklarda eğitimini tamamlayarak 1957 de mezun oldu.Daha hızlı ve yüksekten uçmak arzusuyla jet pilotu olmak istedi.1958 de Eskişehir'deki jet eğitim filosuna katılıp eğitimini tamamladı.NATO kuvvetlerinin de ilk ve uzun zaman boyunca tek kadın jet pilotu olmuştur. - - - - - -

İlk kadın millî maç hakemi: Lale Orta

Türk futbol oyuncusu,antrenör ve teknik direktördür.Türkiye'de futbol üzerine doktora yapan tek kadındır.Avrupa'nın FIFA kokartlı hakemidir.türkiye'nin ilk kadın futbol takımı olan Dostlukspor'da kaleci ve kaptan olarak futbol oynadı.Türkiye'nin profesyonel futbol liginde antrenörlük ve teknik direktörlük yapabilecek diplomayı aldı.2009'dan bu yana Okan Üniversitesi Spor Bilimleri Bölümü başkanıdır. - - - - - -

İlk kadın opera sanatçısı: Semiha Berksoy (1934)

İstanbul Konservatuarı'nda ve Güzel Sanatlar Akademisi Namık Kemal İsmail Atölyesi Resim ve Tiyatro Okulu'nda eğitim almış,daha sonra devlet bursu ile Almanya'da Berlin Devlet Yüksek Müzik Akademisi Opera Bölümü'nü birincilikle bitirmiştir.Opera kariyerine 1934 te başlamış,Türkiye,Almanya ve Portekizde sahneye çıkmıştır. - - - - - -

İlk kadın pilot: Bedriye Tahir Gökmen (1933)

1932 yılında Vecihi Uçuş Okulu'nda eğitimine başlamış,bir yandanda memurluk görevini sürdürmüştür.1933'te bröve aldı.Havacılık ile uğraşmasından birçok engellemelerle karşılaştı,aylığından ceza kesildi,sonunda işinden kovuldu. - - - - - -

İlk kadın savaş pilotu: Sabiha Gökçen (1937)

1935'te Türk Hava Kurumu'nun Türk Kuşu Sivil Havacılık Okulu'na girdi.Ankara'da yüksek planörcülük brövelerini aldı.Kırım'da 6 aylık yüksek planörcülük eğitimini koktebel Yüksek planör Okulu'nda tamamladı.25 Şubat 1936'da ilk defa motorlu uçak ile uçmaya başladı. - - - - - -

İlk kadın radyo spikeri: Emel Gazimihal

1937 yılında Ankara Radyosu'nda spikerliğe başlamıştır. BBC Türkçe'nin ilk sunucularındandır.Savaş yıllarında farklı cephelerdeki son gelişmeleri aktarmıştır. - - - - - -

İlk kadın tiyatro oyuncusu: Afife Jale (1919)

1919'da Hüseyin Suat'ın ''Yalamar'' adlı oyununda, Emel rölü ile ilk defa sahneye çıkmıştır.O dönemki Dahiliye Nezaret (şimdinin İçişleri Bakanlığı) yayınladığı bir bildiriyle Müslüman Türk kadınlarının sahneye çıkmasını yasaklamış,1923'te Atatürk'ün emriyle yasak kalkmıştır. - - - - - -

İlk kadın televizyon spikeri: Nuran Devres (1968)

TED Ankara Koleji'nin ardından Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi İngiliz Filolojisi bölümünde eğitim aldı.bu sırada TRT'nin spikerlik sınavını kazandı.1968^de ilk deneyimini gerçekleştirmiştir.1980'lerin sonlarından itibaren senaristlik yapmıştır. - - - - - -

İlk kadın gazeteci: Selma Rıza Feraceli

Diplomat Ali Rıza bey ile sonradan Müslüman olup Naile adını alan Avusturalyalı bir annenin kızıdır.Evde özel ders alarak yetiştirildi.Ailesinden gizlice İstanbul'dan,Paris'te ki ağabeyinin yanına gitti ve eğitimini Sorbonne Üniversitesi'nde sürdürdü.Paris'te İttihat ve Terakki Cemiyeti'ne üye oldu.Tek kadın üyeydi.Fransızca olarak yayımlanan Meşveret Gazetesi'nde ve Türkçe olarak yayımlanan Şuray-ı Ümmet Gazetesi'nde çalıştı. - - - - - -

İlk kadın vali: Lale Aytaman (1991)

İstanbul Avusturya Kız Meslek Lisesi'nden mezun olunca 1962 Phoenix,Arizona'da AFS öğrenci değişimi poğramına katılmıştır.İstanbul Üniversitesi Alman Dili ve Edebiyatı Bölümü'nden mezun olmuş,Hamburg'da Alman Dili ve Edebiyatı doktorası yapmıştır.1991-1995 yıllarında Muğla Valiliği görevine getirilmiştir. - - - - - -

İlk kadın veteriner: Sabire Aydemir (1937)

Tıp fakültesine giderek doktor olmayı planlarken,o sene ilk olarak Veteriner Fakültesine kız öğrencilerin alınacağını öğrenip,hayvanlara olan sevgisinden sebep Veteriner Hekimliği'ni tercih etmiş.