Türkiye'de kalıtsal kan hastalıkları sık görülüyor

ADANA (İHA) - Akdeniz Bölgesi'ndeki iller başta olmak üzere Ege'nin kıyı illeri ve göçler nedeniyle İstanbul gibi büyük şehirlerde kalıtsal kan hastalıkları yoğun olarak görülüyor.

Acıbadem Adana Hastanesi Çocuk Hematolojisi Uzmanı Prof. Dr. Bülent Antmen, ailelerin kan hastalıklarına karşı duyarlı ve dikkatli olmasının önemine dikkat çekerek, "Özellikle Akdeniz anemisi olarak bilinen talasemide çocuk doğduktan sonra ilk 6 ay normal görünebilir. Ancak altıncı aydan sonra çocukta hızla ilerleyen solukluk, karaciğer ve dalak büyümesi olur. Bu bazen aileler tarafından fark edilemeyebilir" dedi.

Kalıtsal kan hastalıkları için evlenmeden önce yasa gereği zorunlu olan "hemoglobin elektroforezi"nin yapılarak kan hastalıkları konusunda taşıyıcılık olup olmadığının belirlendiğini ifade eden Antmen, "Ebeveynler eğer taşıyıcı olduklarını bilirlerse prenatal tanı ile bebek doğmadan önce hastalık veya hastalığın taşıyıcılığının olup olmadığı saptanabiliyor. Bu işlemleri mutlaka hamileliğin ilk 8-10'uncu haftasına kadar yaptırmak gerekiyor. Aksi takdirde gebeliğin sonlandırılması medikal açıdan daha zor olabiliyor" diye konuştu.

LÖSEMİ VE LEFONAM SIK GÖRÜLÜYOR

Türkiye'de lösemi ve lenfomanın sık görüldüğünü belirten Antmen, halk arasında kan kanseri olarak bilinen löseminin çok çeşitli tipleri olduğunu söyledi. Başlangıçta sadece cilt renginde solukluk, tekrarlayan enfeksiyonlar şeklinde bulgular ortaya çıktığını kaydeden Antmen, "Ayrıca halsizlik, yorgunluk, sık enfeksiyonlara yakalanma, basit bir demir eksikliği anemisi gibi de bulgular verebiliyor. Bu sinsi bulgular doktorlar tarafından atlanabiliyor. Daha sonra hastalık ilerledikçe karaciğer ve dalak büyüyor, çocuğun rengi soluyor, ardından doktora başvuruluyor, kemik iliği ve kan örneklerinde incelemeler yapılarak teşhis ediliyor" dedi.

Lenfomanın ise nedeni belirsiz, halk arasında beze olarak adlandırılan lenf nodüllerinin herhangi bir vücut bölgesinde nedensiz büyümesi ile oluşan bir kanser olduğunu söyleyen Antmen, ağrısız bir büyüme olması ve büyüyen lenf nodüllerinin bir-iki haftalık takibinde geri küçülme olmaması durumunda şüphelenilmesi gereken en önemli hastalıklardan birisi ve erken tanı ile hastalığın tamamıyla tedavi edilmesinin mümkün olduğunu belirtti.

DEMİR EKSİKLİĞİ ANEMİSİ KIZLARDA ÇOK

Türkiye'nin en sık görülen halk sağlığı sorunları arasında "demir eksikliği anemisi"nin başta gelenlerden biri olduğunu ifade eden Antmen, "Çocuklarda altıncı aydan itibaren görülür. Türkiye'deki sıklığı yüzde 5-20 arasındadır. Özeklikle çocukluk yaş grubunda, 6 ay-2 yaş arasında, ergenlikte ve kadınlarda en sık görülen anemi nedenidir. Çeşitli sebeplerden ortaya çıkmaktadır ancak düzensiz beslenme sonucunda demirin yetersiz alımı ve emilimi en önemli sebeptir" şeklinde konuştu.
Tedavinin nedenin belirlenmesine yönelik olduğunu vurgulayan Antmen, "Kişide demirin emilim sorunu yoksa, hastalığın tedavisi 30 gün boyunca ağızdan demir ilacı verilerek yapılır. Ülkemizde demir içeren gıdaların alınmasında çocuklar arasında ciddi sıkıntılar olduğundan 6. aydan itibaren bebeklere ihtiyaçları kadar demir verilmesi, bu hastalığın daha ileriki yaşlarda ortaya çıkmasını engellemektedir" diye konuştu.

KANAMALI HASTALIKLAR TESADÜFEN FARK EDİLİYOR

Kanamalı hastalıkların birçoğunun doğuştan hastalıklar olduğunu kaydeden Prof. Dr. Bülent Antmen, şunları söyledi:

"Hemofili bunlardan en sık görülenidir. Bunları aileler de tesadüfen fark ediyorlar. Çoğunlukla bebek doğduğunda bulgu vermiyor, ancak yapılan bir enjeksiyon sonrasında veya sünnet sırasında ya da diş çekimi sırasında kanamanın durmaması halinde ilgili uzmanlara başvurulduğu takdirde bu hastalıklar tanınabiliyor, teşhis ve tedavisi yapılabiliyor. Doğuştan olan kanama bozukluklarının tamamen ortadan kaldırılması mümkün değil. Ancak kanamalar olduğunda bunları durdurmak üzere tedaviler verilebiliyor. Ayrıca kan ürünlerinden rekombinant teknoloji ile elde edilen kan pıhtılaşmasını sağlayan ilaçlar da kullanılıyor. Kanama şüphesi ya da kanama olduğunda, bu hastalıklarda ortaya çıkan eklem sakatlıkları ve organ bozukluklarının gelişmesine yönelik önlemler alınıyor."