Türkiye'de milli kooperatifçiliğin geliştirilmesi sağlanacak

DENİZ ÇİÇEK - Ticaret Bakanlığının, kooperatiflerin ülke ekonomisindeki yerinin ve öneminin ortaya konulması, sektör sorunlarının tanımlanarak çözüm üretilebilmesi, kooperatiflere yönelik farkındalık oluşturularak milli kooperatifçiliğin geliştirmesi amacıyla başlattığı "Kooperatifçilik Sektör Analizi Projesi"nde sona gelindi. Projeye ilişkin çalışmalar bu yıl ekim sonu itibarıyla tamamlanacak.

AA muhabirinin Ticaret Bakanlığından edindiği bilgiye göre, her yıl temmuz ayının ilk cumartesi "Uluslararası Kooperatifler Günü" olarak kutlanıyor. Birleşmiş Milletler (BM) ve Uluslararası Kooperatifler Birliği (ICA) tarafından düzenlenen günün bu yılki teması "Yeniden inşa birlikte daha iyi" olarak belirlendi.

Türkiye'de Ticaret Bakanlığı da kooperatiflerin desteklenmesi ve geliştirilmesi için önemli projeler yürütüyor.

Bakanlık tarafından, Kooperatiflerin Desteklenmesi Programı (KOOP-DES) ile doğrudan kooperatiflere, esnaf ve sanatkarlar kredi ve kefalet kooperatifleri vasıtasıyla dolaylı olarak kooperatif ortağı esnaf ve sanatkarlara finansal destek sağlanıyor.

Programla, kooperatif ve üst kuruluşlarının üretim ve istihdama katkısı olacak yatırım projelerinin desteklenmesi, faaliyetlerinde etkinlik ve verimliliğin sağlanması, teknoloji ve yeni üretim tekniklerinden yararlanmalarına katkıda bulunulması, rekabet güçlerinin artırılması ve bireysel tasarrufların uygun kooperatif girişimcilik modelleriyle ekonomiye kazandırılması hedefleniyor.

KOOP-DES kapsamında, ortaklarının çoğunluğu kadınlardan oluşan ve kadın emeğini değerlendirme amacı güden kooperatiflere finansman desteği de sağlanıyor. Bu çerçevede, kuruluş, işleyiş ve denetim işlemlerine ait hizmetleri Bakanlıkça yürütülen, ilgili mevzuattan kaynaklanan yükümlülüklerini yerine getirmiş olan, aynı proje kapsamında başka bir kamusal destekten yararlanmayan, ortaklarının çoğunluğunu kadınların oluşturduğu ve kadın emeğini değerlendirme amacı güden kooperatif ve üst kuruluşlarının, faaliyet konularına uygun, üretim ve istihdama katkı sağlayacak ve sürdürülebilir nitelikteki başvuruları değerlendiriliyor. Bu yıl için Bakanlıkça yapılan değerlendirmeler sonucu, 57 ilde faaliyet gösteren 127 kooperatifin 141 projesine hibe desteği verilmesi uygun görülürken, projelerin toplam tutarı 16,7 milyon lira, hibe destek tutarı 12,6 milyon lira oldu.

- İndirimli faiz imkanı

Bakanlık uhdesinde yer alan esnaf ve sanatkarlar kredi ve kefalet kooperatifleri, ortağı olan esnaf ve sanatkarlara faiz indirimli kredi imkanları sunarak ve ortaklarının Halk Bankasından kullanacakları faiz indirimli kredi için kefalet hizmeti de verirken, esnaf ve sanatkarın finansmana ulaşmalarına önemli katkı sağlanmış oluyor. Bu kapsamda, esnaf ve sanatkarlara, kredi ve kefalet kooperatifleri aracılığıyla veya banka kaynaklarından faiz indirimli krediler kullandırılıyor.

2021 yılı için ilgili Cumhurbaşkanlığı Kararı gereğince, esnaf ve sanatkarlara yüzde 50 faiz indirimli veya faizsiz olarak kredi imkanı sağlandı. Buna göre, 2002'den 31 Mayıs 2021'ye kadar 3 milyon 165 bin 665 esnaf ve sanatkara toplamda 171 milyar lira tutarında faiz indirimli kredi sağlandı. Bu yıl geçen yıllardan devir hariç, 87 bin 768 esnaf ve sanatkara, 10 milyar 453 milyon lira kredi kullandırıldı.

- Türkiye Kooperatifler Fuarı ekimde gerçekleştirilecek

Bakanlık, görev ve yetki alanındaki kooperatif ve üst kuruluşlarının kuruluş, işleyiş, eğitim ve denetim, bilgi işlem, destekleme hizmetlerinin yanında bir girişimcilik türü olarak kooperatifçiliğin yaygınlaştırılması ile kooperatifçiliğe yönelik genel politika ve stratejinin belirlenmesine yönelik çalışmaları da yürütüyor.

Buna göre, Türk kooperatifçiliğinin geliştirilmesi, potansiyelinin ortaya konulması, kooperatiflerin oluşturdukları marka değerine sahip ürünlerinin tanıtılması ve uluslararası alanda benzer kooperatif kuruluşlarıyla bağlantıya geçilerek dünya genelinde etkili bir kooperatif farkındalığı oluşturulması amacıyla belirli dönemlerde Türkiye Kooperatifler Fuarı düzenleniyor. Şimdiye kadar 4 defa düzenlenen fuarın bu yıl ekim ayında yapılması planlanıyor.

Türkiye Kooperatifler Fuarı'nın benzerlerinin Ankara dışında da gerçekleştirilmesi ve bu etkinliklere kadın kooperatifleri başta olmak üzere farklı çalışma konularında faaliyet gösteren çevre illerden kooperatif ve üst kuruluşlarının katılması amacıyla düzenlenmesi öngörülen Bölgesel Kooperatifler Zirvesi'nin ilki bu ay Adana'da yapıldı.

Kooperatiflerin ülke ekonomisindeki yeri ve öneminin ortaya konulması, sektör sorunlarının tanımlanarak bu hususta çözümler üretilebilmesi, kooperatiflere yönelik farkındalık oluşturularak milli kooperatifçiliğin geliştirilmesi amaçlarıyla 2019 yılı sonu itibarıyla Kooperatifçilik Sektör Analizi Projesi'ne de başlandı. Projeye ilişkin çalışmalar bu yıl ekim ayı sonunda tamamlanacak.

- Kooperatif hizmetleri çevrim içi yapılacak

Kooperatifçilik hizmetlerinin çağın gereklerine ve ticari hayatın rekabet koşullarına uygun olarak çevrim içi ortamda zaman tasarrufuyla sunulması ve bu hizmet ve işlemlerde talep edilen belgelerin gerekli kamu kurumları ile yapılan entegrasyonlar vasıtasıyla elektronik ortamda temin edilmesi amacıyla Kooperatif Bilgi Sistemi (KOOP-BİS) kuruldu. Bu işlemlere ilişkin başvuru ve işlem sonuçlandırmalarının elektronik ortamda tamamlanmasıyla elde edilecek verilerin istatistik üretiminde kullanılması ve verilerin yönetimi sayesinde kooperatifçilik sektörünün etkin ve verimli denetlenmesi sağlanacak.

Bakanlıkça, 2020 yılında Kooperatifçilik Tanıtım ve Geliştirme Projesi de hayata geçirildi. Proje kapsamında geçen yıl Adana, Antalya, Kayseri, Nevşehir, Malatya, Aksaray, Sakarya, Kırşehir, Edirne, Kırklareli, Çanakkale, Sivas, Tokat ve Yozgat olmak üzere toplam 14 il ve 64 ilçe ziyaret edilerek gerçekleştirilen eğitim ve farkındalık faaliyetleriyle 10 bini aşkın kişiye eğitim verildi. Ayrıca, yerel yönetimler, kalkınma ajansları ve üniversitelerden gelen eğitim talepleri doğrultusunda, bu yılın ilk üç ayında yaklaşık 200 potansiyel kadın girişimci ve öğrenciye kooperatifçilik alanında çevrim içi platformlar aracılığıyla eğitimler verildi.