Türkiye'den 10 Yılda 3 Binden Fazla Vakıf Eseri Çalındı

Tarihi ve kültürel miras bakımından zengin olan Türkiye'den son 10 yılda 3 bin 117 vakıf eserinin çalındığı belirtildi. Vakıflar Genel Müdürlüğü (VGM)’nden alınan bilgiye göre; çalınan eserler arasında 2 bin 200 parça çini, 449 yaygı, 204 hat levha, 124 şamdan, 42 metal eser, 24 yazma eser, 22 taş eser, 18 ahşap eser, 15 saat, 7 alem, 6 tekstil eseri, 4 Sakal-ı Şerif ve 2 kandil bulunuyor.

Türkiye'de 2002–2011 yılları arasında 34 ilde vakıf eserleri hırsızlığı gerçekleşti. Bu iller arasında en çok vakıf eseri, İstanbul’dan çalındı. İstanbul'dan 433 vakıf eseri götürüldü.

Vakıf ve eski eserleri korumak, kollamak, gelecek nesillere ulaştırmakla görevli Vakıflar Genel Müdürlüğü, 2002 yılında önemli bir çalışmaya imza attı. 28 Mayıs 2002 tarihinde VGM bünyesinde Kaçakçılıkla Mücadele Bürosu kurularak vakıf eserlerinin çalınmasının engellenmesi konusunda önemli bir birim oluşturuldu. Bu birim sayesinde son yıllarda, teberrükat eşyasının büyük ölçüde envanterlenmesi, muhafazaya alınması, çalındıklarında duyurulması gibi çalışmalara hırsızlıklar konusunda caydırıcı etki yaparak, çalınma sayısında büyük oranda düşmeye neden oldu.

Vakıflar Genel Müdürlüğü’ne Ait Yerlerden Çalınan Taşınır Kültür Varlıkları Raporu’na göre 2002 yılında 673 vakıf eseri çalınırken bu rakam kaçakçılıkla mücadele biriminin çalışmaları sayesinde son 4 yılda ciddi oranda düştü. Rapora göre 2008 yılında vakıflardan çalınan eser sayısı sadece 8 oldu. Bu rakam 2009 yılında 111, 2010’da 50 ve 2011 yılında ise 24 olarak gerçekleşti. Vakıflardan 2011 yılında 24 eser çalındı, bunların 21’i İstanbul, 3’ü ise Samsun illerindeki vakıf eserlerinden oluşuyor.

Vakıf eserler çalındığında, Vakıflar Genel Müdürlüğü bünyesinde 28 Mayıs 2002 tarihinde kurulmuş olan 'Kaçakçılıkla Mücadele Bürosu' vasıtasıyla; çalınan eserlere ait envanter fişleri ve İngilizce çevirileri dijital ortamda hazırlanıyor. Hazırlanan bilgiler, emniyet birimleri, Interpol, gümrükler, valilikler, müzeler, Dışişleri Bakanlığı aracılığıyla yurt dışı temsilciliklerine ve ilgili medyaya gönderiliyor. Bulunan eserler olduğunda, aramanın durdurulması için yeniden ilgili birimler haberdar edilerek eserin geri alınması sağlanıyor.

Kaçakçılıkla Mücadele Bürosu'nda, çalınan eserlerin duyurusunun yanı sıra yur tiçi ve yurt dışındaki müzayede ve antika pazarlarının internet siteleri, müzayede katalogları ve ilgili yayınlar sürekli olarak taranıyor. Bu çalışmalar sayesinde çalınan eserlerin kısa sürede tespit edilerek geri alınması sağlanıyor. Büronun oluşturulmasından sonra onlarca tarihi eser bulunarak yurt dışından geri getirildi. Yetkililer, eski eser müzayedelerinde çalıntı eserlerin kabul edilmemeye başlamasıyla talebin durduğunu ve camilerden eski eser çalınma olaylarının büyük ölçüde azaldığına dikkat çekti.