Türkiye’nin en büyük gözlemevi Erzurum’da yükselmeye devam ediyor

Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığının desteklediği ve Atatürk Üniversitesinin yürütücülüğünü üstlendiği, Türkiye Cumhuriyeti’nin 2023 Vizyon projeleri arasında yer alan Doğu Anadolu Gözlemevi (DAG) Projesinde çalışmalar tüm hızıyla devam ediyor.
Yeni YÖK Vizyonu çerçevesinde, Atatürk Üniversitesinin Yeni Nesil Üniversite Tasarım ve Dönüşüm Projesi kapsamındaki en büyük ve önemli yatırımlarından olan DAG projesi, ilk ışığın alınacağı 2020 yılının sonunu iple çekiyor.
DAG’ın son durumu ve geldiği nokta hakkında bilgi veren proje koordinatörü, Astrofizik Araştırma ve Uygulama Merkezi Müdürü Doç. Dr. Cahit Yeşilyapak, altyapı sisteminin tamamlanarak hazır hale getirildiğini belirterek, ana binanın da tamamlanma aşamasında olduğunu ve kısa sürede bitirileceğini söyledi.
Hava koşullarının 3 bin 170 metrede zor olduğunu, şartların müsaade ettiği ölçüde çalışmaların devam ettiğini ve bir aksilik olmaması halinde 2020’nin sonuna doğru ilk ışığı almayı planladıklarını aktaran Yeşilyaprak, şunları ifade etti:
“Şu an bölgemizde fiber, elektrik, su, internet ve iletişim kanallarını tamamlamış durumdayız. Bu şu anlama geliyor: DAG teleskobunun dışında irili ufaklı başka tür optik ekipmanlarda konuşlanabilecek ve yine gerçekleşecek iş birlikleri ile başka kurumlara da destek sağlayabilecek büyük bir altyapıyı kurmuş olduk.”

"DAG’ın Altyapısını Tamamladık"
Uzun uğraşlar ve yoğun çalışmalar sonucunda tamamlanan altyapının korunması gerektiğine vurgu yapan Proje Koordinatörü Yeşilyaprak, şöyle devam etti:
“Hem gökyüzünün hem de alt yapının korunması için orada herhangi bir bina yapılanmasına veya fazla sayıda insanın orada bulunmasına izin vermemeliyiz. Gözlem esnasında o ortamda insan varsa teleskop olumsuz etkileniyor. Bu yüzden çevrede bina ve insan yapılanmasının olmamasına özen gösteriyoruz.
Geçen yıl çelik konstrüksiyonunu ve kaba inşaatını bitirdiğimiz binayı bu yıl personelin de barınacağı şekilde tamamlayarak kubbeyi dışarıdan tamamen giydirerek örtüyoruz. Bu kış su, sızdırmazlık ve donma testlerini devam ettirerek tamamlamayı planlıyoruz. Teleskop için daha önce Rektörümüz Prof. Dr. Ömer Çomaklı ve Yardımcısı Prof. Dr. Ayhan Çelik ile birlikte İtalya’ya giderek fabrika kurulumunu yerinde gördük ve onay verdik. Şimdi test aşaması başlayacak. Elektronik, mekanik, optik, takip ve yönlenme testleri yapılacak. Ardından bir lego gibi sökülerek ülkemize getirme aşamasına geçilecek. Bunun için beklediğimiz şey esasen kubbenin üstünün kapatılmasıydı. Kubbe kapatıldıktan sonra İtalya ve Belçika’dan gelen parçalar tekrar burada birleştirilecek. En son ise Rusya’dan teleskobun aynası gelecek ve sonunda ilk ışığı almaya başlayacağız.”
İleriye dönük birçok teleskop projesi olduğunu söyleyen Yeşilyaprak, “Kurulacak ulusal ve uluslararası ortaklıklarla çalışma alanımızı genişleteceğiz. Doğu Anadolu Gözlemevi cazibe merkezi haline geldi. Şimdiden bu tür girişim, altyapı veya teklifler var ancak kendi altyapımızı yüzde yüz bitirmeden ve atmosfer kalitemizi bizzat fiziki olarak göstermeden bunların çoğuna şimdiden evet deme niyetimiz yok” ifadelerini kullandı.